تئوری ها و نظریه‌ های سالمندی

تئوری ها و نظریه‌ های سالمندی

فرمت: Pdf   تعداد صفحات: 27

فهرست:

• علل پیری و سالمندی
• انسان چطور پیر می ‎شود؟ توصیه‌هایی برای افرادی که از پیر شدن می‌ ترسند!
• عوامل اصلی طول عمر آدمی و اینکه انسان حداکثر چقدر می‌تواند عمر می‎ کند؟
• تئوری های زیست شناختی
• تئوری های محیطی – اجتماعی
• تئوری های پیری مرضی
• چرا خانم‌ها دیرتر از آقایان پیر می‎ شوند؟
• ۶ راز مهم برای صد ساله شدن
• عوامل موثر در افزایش طول عمر انسان ‎ها
• علائم و نشانه ‎های پیری زودرس
• عادت‎ هایی که شما را پیر می‎ کند
• علل کوتاهی و بلندی عمر

علل پیری و سالمندی: عوامل متعددی در تسریع پدیده پیری مؤثر است از جمله وراثت، محیط، بهداشت، نوع تغذیه، مشکلات و فشارهای روحی و روانی. بعلاوه، سالمندی و مسن شدن، در تمام دستگاه های موجود زنده، بافت ها، سلول‏ ها، اندامک ها و مولکول های هر موجود زنده اتفاق می ‎افتد. نیروهایی که در انسان سبب پیری و مسن شدن می‎ شوند به دو دسته کلی قابل تقسیم هستند: داخلی و خارجی یا درونی و بیرونی. عوامل داخلی که باعث پیری می‎ شوند شامل استرس اکسیداتیو ایجاد شده توسط ریشه ‎های آزاد است (گونه‎ های واکنشی اکسیژن ROS =Reactive oxygen species) که عامل اولیه سالمندی بحساب می‎ آید. از نظر درونی، گونه‎ های واکنشی اکسیژن در ماکرومولکول های آسیب دیده مثل دزکسی ریبونوکلئیک اسید (DNA)، پروتئین ها و چربی‎ های درون سلولی تولید می ‎شوند.

این ماکرومولکول های آسیب دیده جایگزین شده، ممکن است در مواردی، توسط عوامل ضد پیری برداشته شوند یا برعکس بطور پیشرونده انباشته شوند و فرآیند پیری را بروز دهند. از میان عوامل و نیروهای خارجی و بیرونی سالمندی که پیری را ایجاد می‎ کنند، می‎ توان به تغذیه نامناسب و غیربهداشتی، سبک زندگی نامناسب، عادت های اجتماعی غیر ایمن، آلودگی ‎های محیطی و استرس اشاره نمود. تغییرات در بیان ژن و بروز جهش ‎های ژنی و آسیب DNA در سلول‏ ها بویژه سلول‏ های جنسی در اثر عوامل خارجی مانند مواجهه با پرتوها نیز یک عامل اصلی در بروز سرطان و پیری مورد توجه قرار گرفته است. این نیروهای درونی و بیرونی وقتی ترکیب و متحد شوند، با اثر سینرژیسم، فرآیند پیری را تسریع میسازند. مثلاً وقتی فردی از نظر ژنتیکی مستعد است مصرف دخانیات و یا الکل، مسن شدن او را تشدید می ‎نماید. با این وجود، تئوریهای توجیه کننده پدیده سالمندی خیلی متغیر و متنوع هستند.

انسان چطور پیر می ‎شود؟ توصیه‌هایی برای افرادی که از پیر شدن می‌ ترسند!

پیری یک روند انکارناپذیر است که گریبان هر فردی را می‎ گیرد، اما سرعت آن در افراد متفاوت است. نتایج یک تحقیق بین‌المللی نشان می‌دهد که سرعت پیر شدن افراد با یکدیگر تفاوت بسیار زیادی دارد و روند پیری در سنین متفاوت و با سرعت متفاوت آغاز می شود. محققان حدود هزار نفر را که همگی در یک سال (۷۳–۱۹۷۲) در نیوزیلند متولد شده بودند از بدو تولد زیر نظر گرفته و سپس میزان پیری آن‌ها را در سنین ۲۶، ۳۲ و ۳۸ سالگی ارزیابی کردند. این ارزیابی، شامل بررسی ۱۸ عامل مربوط به بیماری‎ های مزمن ناشی از افزایش سن بود که شاخص‌ هایی همچون کارکرد دستگاه تنفس، قلبی و عروقی، کلیوی، کبدی، سیستم ایمنی، سلامت دندان و لثه و میزان تخریب DNA را در برمی گرفت.

در این تحقیق همچنین کاهش فعالیت جسمی و ذهنی و تصور این افراد از جوانی یا پیری خودشان نیز در نظر گرفته شد. در این مطالعه، پژوهشگران از اینکه آثار پیری را در سن پایین (۲۶ سالگی) در افراد شناسایی کردند متعجب شدند. علاوه بر این، تفاوت سرعت پیری نیز محققان را شگفت زده کرده است، زیرا در حالیکه همه افراد مورد مطالعه از نظر تقویمی ۳۸ سال داشتند، سن زیستی (بیولوژیک) آن‌ها بین ۲۸ تا ۶۱ سال متغیر بود. در نتیجه، توان جسمی و ذهنی آن‌ها نیز تفاوت واضحی نشان می‌داد و مثلاً بهره هوشی (IQ) آن‌ها که سن زیستی بیشتری داشتند، کاهش یافته بود. در زمانی که محققان ارزیابی‌های مربوط به سن زیستی این افراد را انجام می‌دادند، سن زیستی برخی از آن‌ها حتی یک سال هم بیشتر نشد، اما برخی تا سه سال پیرتر شدند. پروفسور تری مافیت از پژوهشگران این تحقیق گفت: هر جنبه زندگی که از سن تقویمی استفاده کنیم، به خطا می‌رود و اگر درباره سن زیستی بیشتر بدانیم، عدالت و برابری بیشتر رعایت خواهد شد.

پیر شدن چگونه اتفاق می‌افتد؟ گروهی از محققان مرکز ملی تحقیقات سرطان اسپانیا اقدام به انتشار یک مقاله کرده اند که طول عمر را در پستانداران در یک سطح مولکولی به اندازه تلومر‌ها به عنوان پایانه فیزیکی کروموزم‌ های خطی که دربرگیرنده کدهای تکراری DNA هستند، نسبت داده اند. ماریا بلاسکو رئیس این گروه تحقیقاتی اظهار کرد: ما سرعت پیر شدن را بررسی می‌کنیم چرا که پیر شدن ارگانیسم‌ ها عامل ریسک اصلی برای بسیاری از انواع بیماریها از جمله سرطان است. موش‌ هایی که تلومرهایشان سریعتر کوتاه شود به طور متوسط ۳۰ درصد کوتاهتر عمل می‌کنند و زودتر پیر شده و سرطان می‌گیرند. این امر به ما نشانه‌ ای درباره سرعت پیر شدن می‌دهد. این پژوهش که در نسخه آنلاین مجله گزارش‌های سلول منتشر شده در‌های تحقیقات آینده درباره چگونگی پیر شدن سلول‏ ها و احتمالا تعیین طول عمر برای یک ارگانیسم خاص را باز می‌کند. رابرت مرشاند ۱۰۰ ساله که ۵۱ کیلوگرم وزن دارد، در زمان جوانی خود بوکسور و مشتزن بوده و ۳۰۰ دور پیست دوچرخه سواری را در شهر لیون در مرکز فرانسه در عرض ۴ ساعت و ۱۷ دقیقه و ۱۷ ثانیه طی کرده است که برای سن وی یک رکورد رسمی محسوب می‎ شود. وی در این خصوص می‌گوید: این کار را برای قهرمان بودن انجام نمی‌ دهم. می‌خواهم ثابت کنم که با داشتن بیش از صد سال، هنوز می‌توان دوچرخه سواری کرد. سرزنده بودن مرشاند توجه دانشمندان موسسه ملی تحقیقاتی اینسرم را به خود جلب کرده است. آن‌ها هر سه ماه یک بار او را تحت آزمایش‌ های مختلف قرار می‌دهند تا راز طول عمر و سلامتی وی را کشف کنند.

وجود تلومر به عنوان سپر حفاظتی برای محافظت از ژنوم سلول یوکاریوتی اهمیت حیاتی دارد و کاهش زیاد طول تلومر منجر به از بین رفتن توانایی عملکرد این ساختار در انجام وظایف خود شده و درنهایت سلول را به سوی نابودی می‌برد. مشاهدات متعدد نشان داده‌اند که سلول‏ های سوماتیک انسانی، که در سیستم شیشه (in vitro) کشت داده شده‌اند، تنها می‌توانند تعداد محدودی تقسیم را انجام دهد و پس از آن رشد آن‌ها متوقف شده و سلول‏ ها دچار سالخوردگی می‎ شوند پس از اینکه کاهش طول تلومر به حد بحرانی برسد فرکانس بالایی از نوترکیبی‌ های کروموزومی مشاهده می‎ شود همین امر می‌تواند عامل سالخوردگی و نهایتا نابودی سلول شود. این اتفاق در بدن موجودات زنده (in vivo) نیز رخ می‌دهد و تحقیقات ارتباط طول عمر موجودات زنده پرسلولی و کاهش طول تلومر را نشان می‌دهند. به عنوان مثال در یک بررسی بر روی موش صحرایی مشاهده شد که کاهش طول عمر تلومر در بافت‌ های سوماتیک این جانور در جنس نر بیشتر (سریعتر) از جنس ماده است و این مطلب با طول عمر آن‌ها که در ماده‌ ها بیش از نر‌ها است مطابقت دارد. همین مسئله باعث شد که بحث‌ هایی در رابطه با افزایش مدت عمر بشر و حتی جاودانگی بشر مطرح شود و دانشمندان در تلاش هستند که ابتدا اینکار را با ساختن حیوانات آزمایشگاهی مثلاً موش‌ هایی با عمرهای طولانی تر از حد معمول به مرحله عمل برسانند.

عوامل اصلی طول عمر آدمی و اینکه انسان حداکثر چقدر می‌تواند عمر می‎ کند؟

طول عمر انسان طبق یک پژوهش طولی DNA مشترک توسط گروهی از محققان شرکت فناوری زیستی سنگاپور (Gero) و مرکز تحقیقات سرطان رزول پارک نیویورک به دو عامل بستگی دارد: اول به سن زیستی انسان و دوم به انعطاف پذیری (چرخه تکاملی حیات و عارض شدن بیماری، استرس و سبک زندگی غیر بهداشتی بر آن و چگونگی واکنش بدن انسان به عوارض). نتیجه این تحقیق نشان داد که طولانی ترین عمر یک انسان به احتمال 150 سال است.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ عوامل مؤثر بر تغییرات جمعیت سالمندان در جامعه، تغییرات فیزیولوژیک و آناتومیک در ابعاد مختلف و دستگاههای بدن سالمندان

⇐ تعریف سالمندی و انواع آن، سالمندشناسی و انواع رشته‌های مرتبط با آن

⇐ پرستاری سالمندان (آب و الکترولیت)