ارزیابی خطر ناشی از دفع ضایعات و پسماند
ارزیابی خطر ناشی از دفع ضایعات و پسماند
ارزیابی خطر ناشی از دفع ضایعات و پسماند
فرمت: Pdf تعداد صفحات: 19
۱– مقدمه
رشد سریع فناوری مواد شیمیایی و افزایش وابستگی به این مواد از مشخصه های کشورهای صنعتی است دسترسی وسیع به مواد شیمیایی منافع زیادی را برای اکثر بخش های اقتصادی به ارمغان آورده است اما تجربیات نشان داده است که استفاده از این مواد گاه با مخاطراتی همراه است. برای اجتناب یا تعدیل مخاطرات فناوری های شیمیایی باید تمامی شرکت های موجود، راهکارهایی در زمینه استفاده از این مواد داشته باشند در صورتی که این اقدام انجام پذیرد، کشورها می توانند از تکرار اشتباه هایی که در گذشته مرتکب شده و بیماری انسانها و تخریب محیط زیست را به بار آورده اند.
اجتناب ورزند تهیه و تصویب قوانین مؤثر در عرصه رو به رشد و عظیم مواد شیمیایی فرایندها و انواع تأسیسات و محل های دفع وظیفه مهم و خطیری است.
روش های مختلفی برای ارزیابی خطر موجود بوده که سازمانهای دولتی در آمریکا و مراکز دیگر پذیرفته اند و با استفاده از آنها می توان چارچوب های کمی مستمری برای ارزیابی مخاطرات ناشی از دفع ضایعات تهیه کرد و شرایطی را برای به حداقل رساندن خطرات این مواد ارائه داد. به دلیل حجم بالای اطلاعات و داده های لازم برای استقرار بعضی از این روش ها استفاده از آنان با دشواری همراه است در بعضی موارد ارزیابی خطر، بررسی خطرات قدیمی فقر بهداشتی و خطرات جدیدی نشت آفت کش ها را که در کنار یکدیگر در یک محل وجود دارند شامل می شود. علاوه بر این، موانع و محدودیت های اقتصادی، فنی، اداری، آموزشی و سیاسی بر سر راه اجرای مؤثر روش های نوین ارزیابی خطر وجود دارد. علی رغم وجود این مشکلات، ارزیابی خطر باید به یک ابزار ارزشمند در مدیریت پسماندهای خطرناک مبدل شود.
هدف این بخش آشنایی با مفهوم خطر، نحوه ارزیابی آن در یک مکان مشخص و ارائه مثال های عددی از ارزیابی ریسک است در واقع ارزیابی خطر ابزاری است که به کمک آن مدیریت خطر انجام می شود.
2- فرایند ارزیابی خطر
ارزیابی خطر فرایند مستمر است و نباید به عنوان یک فعالیت یکباره در نظر گرفته شود. در این فرایند ملزم به جمع آوری تجزیه و تحلیل و تبادل اطلاعات علمی و اقتصادی برای استفاده در سیاست گذاری تصمیم گیری و مدیریت خطر هستیم. ارزیابی خطر ابزاری تأثیرگذار در تصمیم گیری هاست به گونه ای که بهترین نتیجه را در استفاده از مزایای مواد شیمیایی و در عین حال اجتناب از مخاطرات این مواد در اختیار قرار میدهد.
اکثر مواد شیمیایی خطرناک نیستند مگر آنکه از آنان استفاده نادرستی شود. تاکنون چندین میلیون ترکیب شیمیایی مختلف شناسایی شده اند در میان این ترکیبات ٦٠ – ۷۰ هزار ترکیب شیمیایی است که تا حدودی استفاده می شوند اما کمتر از ۱۰۰ ترکیب وجود دارد که بیش از ۹۹ درصد تولیدات در حال حاضر ناشی از آنهاست در این بین حتی کمتر از ۵۰ تا ۱۰۰ ترکیب شیمیایی در مقیاس وسیع و به صورت گسترده تولید می شود که می تواند خطرناک باشد اجتناب یا به حداقل رساندن مصرف این مواد یک روش مهم مدیریتی در زمینه مدیریت پسماندهای خطرناک است به نظر میرسد که بکارگیری فن آوریهایی که از مواد شیمیایی بی خطر و یا کم خطر استفاده می کنند. روش مؤثری در مدیریت رشد آتی صنایع شیمیایی باشد.
روش های ارزیابی خطر شامل ارزیابی تأثیر زیست محیطی، تجزیه و تحلیل سیستم ها، تجزیه و تحلیل هزینه سود و تجزیه و تحلیل احتمالات می باشد امروزه در بسیاری از روشها، ارزیابی خطر بر پایه ارزیابی تأثیر زیست محیطی انجام می شود که در آن میزان خطرات بالقوه توسعه اقتصادی و تغییرات فناوری کمی سازی می گردد. ارزیابی تأثیر زیست محیطی روشی است که در حال حاضر در بسیاری از کشورها پذیرفته شده و به کار گرفته می شود. ارزیابی خطر باید جزیی از فرایند مدیریت خطر محسوب شود نه اینکه به عنوان یک مفهوم جدید دیگر با احتیاط و تردید به آن نگریسته شود. در واقع امروزه ارزیابی خطر در بسیاری از موقعیت های مدیریتی انجام می پذیرد، هرچند که در بعضی موارد حدسی کیفیتی و سازمان نیافته است.
مراحل مختلفی در فرایند ارزیابی خطر وجود دارد در این فرایند حدود سیستم ها مشخص شده و تمامی فرضیه ها به شکل روشنی بیان می شوند عدم قطعیت ها در تحلیل های متعددی محاسبه تشریح و معین می شود و در گزارش نهایی ارائه می گردد خطرات به صورت کمی محاسبه و با یکدیگر مقایسه می شوند. نقش ارزش گذاری در درک و پذیرش خطر شناخته شده است. اقدامات جایگزینی مدیریتی از جمله اقدام نکردن برای کاهش هر خطر تعیین و با استفاده از شاخص هایی مانند موجودات زنده حفظ شده بیماری و صدمات اکولوژیکی اجتناب شده، مقرون به صرفه گی، درجه عدم قطعیت و مقبولیت اقدام یعنی اقدامی که قرار است انجام شود تا چه حد برای گروه های تحت تأثیر قابل قبول است درجه بندی شده اند تصیم گیری درباره چگونگی تحقیقات تکمیلی و پایش ضروری است و برای اصلاح بالقوه فرایندهای تصمیم گیری و کاستن از عدم قطعیت صورت می گیرد.
اصطلاح خطر به احتمال و امکان یک واقعه خاص اطلاق می شود که بر سلامت یا رفاه انسان به طور مستقیم یا غیرمستقیم تأثیر نامطلوبی می گذارد. خطر در واحد زمان یا فعالیت بیان می شود، برای مثال می توان به روزهای کاری از دست رفته در سال بر اثر بیماری ناشی از مصرف آب آلوده و یا موارد سرطانی نسبت به تعداد پاکت های سیگار مصرف شده اشاره کرد ارزیابی خطر می بایست تأثیرات تجمعی تمامی موارد تماس را در نظر بگیرد مثلاً در ارزیابی خطر، زمانی که شخصی از تأثیرات نامطلوب آلودگی هوا رنج می برد آلودگی های داخل خانه و محیط خارج هر دو، باید در نظر گرفته شوند.
در ارزیابی خطر، باید به این نکته توجه شود که آلودگی مشخص بر روی بخش های یک جمعیت انسانی یا اجتماع زنده، درجات یکسانی از خطر ایجاد نمی کند به علاوه، در ارزیابی خطر ناشی از یک حادثه خاص، احتمال وقوع حادثه و شدت تبعات آن نیز می بایست مد نظر قرار گیرد. در این زمینه سه دسته حوادث وجود دارند که عبارتند از:
– حوادث نادر با تبعات زیاد
به عنوان مثال فاجعه انفجار راکتور و نشت ماده بسیار خطرناک متیل ایزوسیانات در بوپال هندوستان از این جمله است این حوادث مصیبت بار است و تبعات جبران ناپذیری دارد ولی این حوادث به ندرت اتفاق میافتد
-حوادث با فرکانس رخداد متوسط و تبعات محدود:
حوادثی مانند آتش سوزی در انبارهای مواد شیمیایی یا آتش سوزی هنگام حمل مواد شیمیایی که همیشه موجب کشته شدن افراد زیادی می شود از جمله این حوادث به شمار میروند این حوادث معمولاً به ندرت اتفاق میافتد.
– حوادث با تبعات کم یا معمولی
اثرات یک آلودگی کوچک که در بخش وسیعی از محیط زیست پخش می شود بلافاصله ظاهر نمی شود اما اثرات تجمعی آلودگی از این نوع می تواند برای انسان و محیط زیست خطرناک باشد.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
⇐ سوالات تستی مواد زائد خطرناک
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.