عوامل مؤثر بر افزایش کیفیت زندگی سالمندان
عوامل مؤثر بر افزایش کیفیت زندگی سالمندان
عوامل مؤثر بر افزایش کیفیت زندگی سالمندان
(غذا، تغذیه و رژیم غذایی در سالمندان – فعالیتهای فیزیکی و ورزش در سالمندان)
فرمت: Pdf تعداد صفحات: 29
فهرست:
- مقدمه
- مشکلات تغذیه ای سالمندان
- علل و عوامل مساعدکننده مشکلات تغذیه ای در سالمندان
- نیازهای تغذیه ای سالمندان
- نکات مهم در رابطه با منبع انرژی
- نکات مهم در تغذیه در دوران میانسالی و سالمندی
- نقش و تأثیر ورزش در تامین، حفظ و ارتقاء سلامت
- انواع ورزش ها و حرکات ورزشی
- تاثیر پیاده روی بر سلامت جسمی سالمندان
- انواع تمرینات کششی در سالمندان
- و …
مقدمه
بهبود مراقبتهای پزشکی – بهداشتی و ارتقاء کیفیت رژیمهای غذائی منجر به افزایش متوسط طول عمر افراد و در نتیجه تغییر بارز در ساختار جمعیتی به نفع سالمندان شده است. امروزه، تعداد سالمندان هم در جوامع پیشرفته و در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است و در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری است. افزایش تعداد سالمندان، مسائلی را برای خانوادهها و جوامع به همراه دارد. زیرا، از یکسو؛ تعداد افراد مولد جامعه کم شده و بر تعداد بازنشستگان و از کار افتادگان اضافه میشود و از سوی دیگر، با افزایش سن و ایجاد ناتوانی برای افراد، نیاز به کمک بیشتری برای انجام فعالیتهای روزانه و دریافت خدمات پزشکی و بهداشتی خواهد بود. یکی از عوامل مؤثر بر سالمندی، تغذیه و عوامل تغذیهای میباشد. تغذیه در سالمندان حداقل از دو نظر قابل بحث می باشد: ۱ـ نقش تغذیه در ارتقاء طول عمر و افزایش عمر و ۲- مشکلات غذائی که در دوران سالمندی اتفاق میافتد و نقش رژیمهای غذائی در دوران سالمندی.
مشکلات تغذیه ای سالمندان
مشکلات در خوردن غذا:
تغییرات اعصاب، ماهیچهها و کاهش ترشح بزاق میتواند منجر به بروز مشکلات بلع افراد سالمند شود. چنین حالاتی باعث ترس از خفگی و در نتیجه امتناع از خوردن غذا میشود.
کم آبی عمومی بدن و مصرف برخی از داروها که باعث خشکی دهان میشوند نیز گاهی اوقات، مزید بر علت میشود.
خوردن غذا در حالت خوابیده در برخی از سالمندان خطر ورود غذا به دستگاه تنفسی و التهاب ریه را افزایش میدهد.
ریزش دندانها نیز باعث محروم ماندن سالمندان از برخی غذاهای مقوی و مفید میگردد.
اختلالات گوارشی: اختلالات گوارشی شامل تهوع، ترش کردن و یبوست معمولاً با افزایش سن افزایش مییابد. این علائم میتواند ناشی از عادات غذایی نامناسب، وضعیت نامناسب اجابت مزاج، نگرانی های ذهنی و عوارض داروهای مصرفی باشد.
مشکلات روده ایی: یبوست، نفخ شکم و تولید گازهای روده ایی نیز از شکایات شایع سالمندان محسوب میشود که احتمالاً بدلیل دریافت ناکافی مایعات، رژیمهای کم فیبر و کم حجم، تجویز برخی داروها، عدم تحرک کافی، حساسیت به غذاهای خاص و غیره باشد.
مصرف خودسرانه مسهل و ملین: افرادی که فعالیت روده آنها طبیعی و منظم نیست و روزانه دفع ندارند، برای رفع مشکل از مسهل یا ملین استفاده میکنند. بهدلیل استفاده از مسهل یا ملین، ممکن است روز بعد حرکات طبیعی روده انجام نشده و این امر موجب تقویت این باور میشود که فرد مجدداً دچار یبوست شده و این چرخه معیوب ادامه مییابد. درنهایت، مصرف مسهل یا ملین بمدت طولانی موجب اختلال در عمل طبیعی روده میشود.
رژیم غذایی سرشار از نان های تهیه شده از غلات سبوس دار، حبوبات، میوهها و سبزیها همراه با مصرف کافی مایعات، خیساندن انجیر و زردآلوی خشک، موجب تولید مدفوع زیاد و نرم گردیده و در نتیجه تعداد دفعات اجابت مزاج افزایش مییابد و از یبوست نیز جلوگیری میشود.
مشکلات در هضم و جذب چربیها: با افزایش سن، میزان جذب چربیها کاهش مییابد. افراد سالمند بخصوص کسانی که چربی بیشتری مصرف میکنند، چربی بیشتری را از طریق مدفوع دفع میکنند که به نظر میرسد عامل آن کاهش میزان ترشح لیپاز پانکراس باشد.
مشکلات مربوط به هضم و جذب پروتئینها: در سالمندان، حجم کلی شیره معده و غلظت اسید کلریدریک و پپسین موجود در آن کاهش مییابد.
تغییرات معدی ناشی از کاهش تعداد سلولهای جداری و ظرفیت ترشحی سلولهای باقیمانده میباشد.
تغییرات لایه مخاطی نیز میتواند باعث کاهش ترشح فاکتور داخلی شود که آنهم خود منجر به کمبود ویتامین B۱۲ میگردد.
بیماریها: ابتلا به بیماری های مختلف بر روی وضعیت تغذیه ایی سالمندان تأثیر می گذارند.
از یک طرف باعث بی اشتهایی، تهوع، استفراغ و غیره میشوند؛ از طرف دیگر ابتلا به بیماریها، نیاز افراد بیمار به مواد مغذی و مقوی را بالا میبرند. زیرا، هم پیشرفت بیماری و هم داروهای مصرفی، نیاز به مواد غذایی را بیشتر میکنند. برای مثال، در بیماری نارسایی کلیه، دفع آلبومین از ادرار افزایش مییابد و در نتیجه نیاز فرد به پروتئین بیشتر میشود یا داروهای ادرارآور در درمان پرفشاری ممکن است موجب تخلیه ذخایر پتاسیم، ویتأمینB۶، اسید فولیک و روی شوند. همینطور، پرهیزهای غذایی در بیماریها ممکن است منجر به کمبودهایی غذایی شوند.
علل و عوامل مساعدکننده مشکلات تغذیه ای در سالمندان
تقسیم بندی های مختلفی وجود دارد. برای مثال، از دیدگاه اسفرجانی؛ این عوامل سه دسته هستند:
الف) عوامل جسمانی شامل کاهش نیرو و انرژی فرد، ابتلاء به بیماری مزمن مانند دیابت، بی اشتهایی، کاهش بزاق، کاهش توان جذب و متابولیسم، خرابی دندانها، عدم تحرک یا محدودیت تحرک بدنی، مصرف داروها و غیره.
ب) عوامل روانی مانند داشتن افسردگی، انزوای اجتماعی، از دست دادن همسر، بیمیلی و بیرغبتی روانی به غذا و طبخ غذا و غیره.
ج) عوامل اقتصادی مانند کمی درآمد، نداشتن وسایل طبخ و نگهداری، عدم مهارت کافی برای پخت غذا و غیره.
عده ای دیگر از کارشناسان، عوامل مساعدکننده مشکلات تغذیه ای در سالمندان را دو دسته علل می دانند:
- علل اولیه مانند افسردگی، به فراموشی سپرده شدن سالمندان، تنهایی و بیکسی. ناتوانی های جسمانی، محدودیت درآمد، از دست دادن همسر و غیره.
- علل ثانویه مانند بی اشتهایی، سوء جذب مواد مغذی، مصرف داروها و تداخل آن با غذا، خرابی دندانها، بیماریهای مزمن، تغییرات در احساس طعم و مزه و بو، ناآگاهیهای تغذیه ای، مشکلات در تهیه مواد غذایی، عادات غلط غذایی، نداشتن وسایل طبخ و نگهداری و عدم مهارت کافی برای پخت غذا مخصوصاً در مردان.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.