درسنامه جامع تکنولوژی آموزشی و آموزش بهداشت
درسنامه جامع تکنولوژی آموزشی و آموزش بهداشت
درسنامه جامع تکنولوژی آموزشی و آموزش بهداشت
فهرست:
- ماهیت ارتباطات
- ارتباطات به عنوان رفتاری آموختنی
- طراحی آموزشی
- تعاریف و مفاهیم تکنولوژی آموزشی
- مباحث نظری یاددهی و یادگیری
- مباحث نظری ارتباط در آموزش
- وسایل، مواد و رسانه های آموزشی
- کامپیوتر
- آموزش و یادگیری الکترونیکی
- تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات
- خویشتن و ارتباط با دیگران
- تفاهم با دیگران
- تمایل و نزدیکی بر اساس جاذبه های انسانی
- روش های تدریس مبتنی بر تعامل
- روش های تدریس مسئله محور
- روش های آموزش انفرادی
- ارتباط و رسانه ها
- کلیات رسانه های یاددهی – یادگیری
- رسانه های دیداری
- رسانه های شنیداری
- رسانه های دیداری – شنیداری
- رسانه های چند حسی
- انتخاب و تولید رسانه های یاددهی – یادگیری
تعریف ارتباطات
کلمه ارتباطات (Communication) از لغت لاتین (Communicare) مشتق شده است که این لغت خود در زبان لاتین به معنای (To made common) یا عمومی کردن و یا به عبارت دیگر در معرض عموم قرار دادن است. این بدین معنی است که مفهومی که از درون فردی برخاسته است به میان دیگران راه یافته و همان طور که بعدا می آید به دیگران انتقال یافته است. پس در اصل اعتقاد بر این است که، ارتباطات برخی از مفاهیم و تفکرات و معانی و یا به عبارت بهتر پیام ها (Message) را به دیگران و یا میان عموم گسترش می دهد. تعاریف جدیدتر آن را «انتقال مفاهیم» و یا «انتقال معانی » Exchange meaning) و نیز انتقال و یا تبادل پیام ها» (Transmit messages) می دانند.
ارتباطات به گونه ای وسیع و گسترده «تسهیم تجارب» (Sharing of experiences) نیز تعریف شده است. در این معنی هر موجود زنده ای تجارب و آنچه در درون خود دارد با دیگران، چه همنوعان خود و چه با انواع دیگر در میان می گذارد. آنچه ارتباطات انسانی را از دیگر موجودات زنده متمایز و مشخص می سازد توانایی بسیار زیاد انسان ها در خلق و استفاده نمادها (Symbols) است. بر اساس این توانایی است که انسانها مستقیما و بی واسطه و یا غیر مستقیم و با واسطه، تجارب خود را با دیگران در میان می گذارند. از این روست که برخی انسان را «حیوانی نمادساز» (Symbol- making animal) می دانند. ارتباطات با تفهيم (Understanding) سروکار دارد. اشخاصی که با ارتباطات سروکار دارند باید بدانند و این نکته برای خود آنها نیز تفهیم شده باشد که چه می گویند و چه می شنوند. برای همه ما بارها اتفاق افتاده است که پیام فرستنده پیام را دقیقا تکرار می کنیم بی آنکه پیام اثری در ما بگذارد یا به عبارت دیگر پیام را دریافت کرده باشیم.
ارتباط شکل نمی گیرد مگر آنکه عمل تفهیم انجام گرفته باشد. ارتباطات به تسهیم معنی (Sharing of meaning) نیازمند است. معنی متداول تسهیم را، بین مردم در نظر گیرید. انسان ها غذای خود را با دیگران سهیم می شوند، انسان ها چیزی را که دوست دارند با دیگران در میان می گذارند و آنها را نیز در آنچه دوست دارند شریک و سهیم می کنند. تسهیم هدیه ای است که انسان ها به دیگران می دهند. این عمل اهداء ممكن است با خود نیز باشد. وقتی که ما در شرایط آرام بخش و کاملا دلچسبی خود را قرار می دهیم و یا هنگامی که در رؤیاهای بیداری (Daydream) خود فرو می رویم، وقتی که ما به آینده خود و اهدف بلند مدت خویش می اندیشیم، چیزی را با خود در میان نهاده و یا با خود قسمت می کنیم. این تسهیم با خود برای ما ارتباط با خود (Intrapersonal) (communication را پدید می آورد و تسهیم با دیگران آن چیزی است که امروز در میان اکثر علمای علوم اجتماعی، به نام ارتباط با دیگران (Interpersonal communication) شناخته شده است.
ارتباطات از خویشتن آغاز می شود:
ارتباطات از خویشتن و شناخت خویشتن آغاز می شود. هر ارتباطی که پای انسان در آن کشیده شده است، از چشم اندازی (Perspective) که انسان از خود دارد شروع می شود. كل ادراک (Perception) ما، از یک فراگرد ارتباطی، به خود ما بستگی دارد. در تشریح تبیین ما از فراگرد ارتباطی، به مقدار زیاد به خود و درون خود متکی هستیم. به عنوان یک شرکت کننده در یک فراگرد ارتباطی، چه به عنوان فرستنده پیام و یا گیرنده آن، محدود به نگرش خود از وضعیت حاکم بر خود هستیم. ارتباطات در شرایط مختلف رخ می دهد:
اغلب چنین تصور می شود که ارتباطات فقط بین دو نفر و بیشتر از دو نفر شکل می گیرد اما واقعیت امر چنین نیست. ارتباطات در شرایط مختلف و با افراد و گروه های مختلف شکل می گیرد. گاهی ما با خود ارتباط برقرار می کنیم. زمانی با استانی دیگر و در زمانی دیگر با تعداد کثیری از انسانها. دانشمندان و محققان ارتباطات در این مورد، بیشتر تقسیم بندی خود را بر اساس تعداد – افراد که در یک فراگرد ارتباطی نقش دارند – و یا منظور و هدف از ارتباط متکی می کنند این محققان همین طور به معیارهایی چون؛ درجه رسمیت و صمیمیت (Intimacy)، فرصت های مربوط به بازخور احتیاج به شکل گیری مقدماتی پیام، درجه ثبات، نقش فرستنده پیام و گیرنده آن توجه مخصوص دارند.
در این نوشته، بر اساس تعریف ارایه شده که عبارت بود از: «فراگرد تفهیم و تفاهم و تسهیم معنی» ارتباطات به سه دسته اساسی تقسیم شده است: (۱) ارتباط با خود (Intrapersonal communication) (۲) ارتباط با دیگران (Interpersonal communication) (۳) ارتباط عمومی یا جمعی، (Public communication)، که ذیلا به توضیح مختصری در مورد هریک بسنده می کنیم.
ارتباط با خود:
این ارتباط که در اغلب افراد، به ویژه افرادی که چندان با ارتباطات و دانش ارتباطات آشنایی ندارند کمتر مورد توجه قرار می گیرد. بر اساس این ارتباط، هر یک از ما، ابتدا با خود ارتباط برقرار می سازیم و آن عبارت است از اینکه جریان تفهیم و تفاهم را در درون خود انجام می دهیم، که یک نوع ارتباط درونی است. ارتباط با خود در برگیرنده مشکلات درونی، یا حل تعارضات درونی فرد است. این ارتباط علاوه بر برنامه ریزی برای آینده، عملکرد عاطفی و ارزیابی خود و دیگران و روابط میان خود و دیگران را مورد توجه قرار می دهد. ارتباط با خود، همان طور که از نامش پیداست، خود را مورد توجه و محور اصلی بحث و جنگ قرار می دهد. این ارتباط کاملا باید شناخته شود، زیرا، مبنایی برای ارتباطات بعدی است.
ارتباط با دیگران:
این ارتباط، فراگرد تفهیم و تفاهم و تسهیم معنی بین یک شخص و انسان های دیگر، حداقل یک نفر دیگر است. این ارتباط نیز مانند ارتباط با خود به دلایل گوناگون به وقوع می پیوندد: برای حل مسائل و مشکلات خود با دیگران، رفع تضادها و تعارضات ( Conflict resolution) رد و بدل کردن اطلاعات، درک بهتر خود، رفع نیازهای اجتماعی ( Social needs) همانند نیاز تعلق به گروه و جرم و دوست داشتن و دوست داشته شدن. علاوه بر موارد فوق، موارد بسیار زیاد دیگری وجود دارند که لزوم ارتباط با دیگران را برای گر نسائی محق می سازد. این ارتباط به صور مختلف در زندگی روزمره هر انسانی خود را نشان می دهد. در مصاحبه و یا گفتگو با مدیر مافوق با استاد، گفتگو با والدین ، گفت و شنود با همسر و فرزندان و یا گفتگو با همکاران و همقطاران و نیز قرار گرفتن در گروه های شغلی و اجتماعی و تشریحی و غیره و ایجاد ارتباط با اعضای این گروه ها، همه و همه نشان دهنده ارتباط با دیگران است.
ارتباط جمعی یا عمومی ارتباط جمعی، نوعی از ارتباط است که بر اساس آن فرد با تعداد کثیری از انسان های دیگر ارتباط برقرار می کند. این ارتباط فراگرد تفهیم و تفاهم و تسهیم معنی با شمار کثیری از انسان های دیگر است. امروزه به این ارتباط توجه زیادی مبذول می شود و دست اندرکاران سیاست، تجارت و غیره کم و بیش، بیشترین تلاش خود را در جهت بهبود آن مبذول داشته و خود را ملزم و مکلف به شناخت بهتر آن و فراگیری نکات ظریف آن می دانند. این ارتباط ویژگی های خود را دارد و بیشتر از طریق رسمیت، ساختاری و برنامه ریزی خود قابل تشخیص است. فردی سخن می گوید، دیگران گوش می دهند. هر انسانی، به اقتضای شرایط و تجارب و وضعیت خود، در سخنرانی های زیادی به عنوان مستمع شرکت داشته است؛ به عنوان دانشجو و … و کلایی درب، به عنوان شرکت کننده در یک کنگره علمی و یا هنری، به عنوان مستمع در یک سخنرانی مذهبی و غیره گاه ممکن است به عنوان سخنور با سخنران در فراگرد ارتباطی شرکت داشته باشد. این نقش به طرق مختلف شکل می گیرد.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.