کلیات نقشه برداری برای دانشجویان بهداشت
کلیات نقشه برداری برای دانشجویان بهداشت
کلیات نقشه برداری برای دانشجویان بهداشت
فرمت: Pdf تعداد صفحات: 80
نقشه برداری (Surveying): مجموعه عملیاتی است که برای تعیین یا نمایش موقعیت نسبی عوارض (اعم از مصنوعی یا طبیعی) واقع بر سطح زمین، با اندازه گیری فاصله ها، زوایا و امتداد تعدادی نقطه نسبت به هم یا نسبت به نقاط دیگر، که به نقاط کنترل موسوم اند، انجام می گیرد.
عملیات نقشه برداری:
1- عملیات صحرایی: اندازه گیری فواصل افقی، قائم و زوایا به منظور تهیه نقشه، پلان و یا پیاده کردن خطوط ساختمانی است.
۲- عملیات دفتری : شامل؛ محاسبات و مجموعه فرایند تفسیر نتایج عددی اندازه‌گیری ها است. ترسیم نقشه؛ انتقال نتایج محاسبات بر روی کاغذ بصورت نقاط، خطوط و سطوح با استفاده از علائم قراردادی است.
- نقشه برداری: عبارت است از مجموعه عملیات شامل برداشت، محاسبات و ترسیم که منجر به تعیین موقعیت عوارض بر روی سطح زمین می گردد.
- نقشه: نمایش افقی قسمتی یا تمامی سطح کره زمین بر روی صفحه کاغذ که به نسبت (مقیاس) معینی کوچک شده باشد.
- مقیاس نقشه: نسبت فاصله مستقیم دو نقطه (طول اندازه گیری شده) در نقشه به فاصله مستقیم و افقی (طول افقی) همان دو نقطه بر روی زمین
در نقشه برداری معمولا مقیاس را S با یا (Scale) Sc یا با حرف (Echelle (Ech اشل نشان می دهند.
انواع روش های نمایش مقیاس در نقشه برداری
1- مقیاس کسری (عددی): در نقشه برداری معمولا مقیاس را به صورت یک کسر نشان می دهند. برای این کار دو روش استفاده می‌شود:
الف- مقیاس کسری ساده: این مقیاس در کشورهایی که دارای سیستم متریک هستند مورد استفاده قرار می گیرد و به صورت یک تقسیم بر N×1000 نمایش داده می شود و مفهوم آن این است که mm ۱ روی نقشه برابر است با N متر روی زمین. مثال،مقیاس 1/2000 یعنی یک میلیمتر روی نقشه برابر۲ متر روی زمین است.
نکته: در مقیاس کسری ساده که صورت کسر برابر یک می باشد به مخرج کسر اصطلاحا (عدد مقیاس) می گویند.
ب- مقیاس کسری مرکب: در کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس که سیستم غیرمتریک دارند از مقیاس
مرکب استفاده می شود که معمولا واحد صورت اینچ (in) و واحد مخرج مایل Mi می باشد. مثلا 2in/10Mi یعنی in ۲ روی نقشه برابر است با ۱۰ مایل روی زمین.
۲- مقیاس خطی (یا مقیاس ترسیمی): عبارت است از خطی که به قسمت های مساوی تقسیم شده و اندازه واقعی آن بر روی آن نوشته شده است؛ به نحوی که هر سانتی متر از این خط ممکن است به طور مثال ۲ یا ۵ کیلومتر را نشان دهد. اولین قسمت خط مقیاس را به قطعات کوچکتری تقسیم می کنند تا طول های کوچکتر را روی آن اندازه گیری کنند. به این قسمت (پاشنه مقیاس) می گویند.
مسئله:
- فاصله واقعی دو نقطه مشخص در روی زمین که فاصله بین آنها در نقشه با مقیاس ۱٫۲۰۰۰۰۰، سه سانتیمتر است، چقدر می باشد؟
- اگر فاصله دو نقطه روی زمین ۳۰۰ متر باشد و فاصله آنها روی نقشه ۶۰ سانتی متر باشد مقیاس نقشه چقدر است؟
- طول AB با مقیاس ۱٫۲۰۰۰ برابر ۱۰ سانتی متر ترسیم شده است. این طول در نقشه دیگر برابر ۴۰ سانتی متر ترسیم شده است. مقیاس نقشه دوم چقدر است؟
رابطه مقیاس و دقت نقشه: لازم به تذکر است که دقت نقشه و مقیاس آن به همدیگر وابسته اند؛ یعنی نقشه های بزرگ مقیاس دارای دقت بیشتر و نقشه های کوچک مقیاس دارای دقتی کمتر هستند و هنگام تهیه نقشه و یا بکار بردن آن باید به این موضوع توجه کنیم.
تقسیم بندی نقشه ها بر اساس مقیاس نقشه:
پلان ها: نقشه هایی که مقیاس آنها از ۱:۱۰۰۰ بزرگتر است (برای نشان دادن موقعیت دقیق اجزای یک مجموعه مثل ساختمان یا بنا به کار می رود).
نقشه های بزرگ مقیاس: نقشه هایی که مقیاس آنها از ۱:۱۰۰۰ تا ۱:۲۵۰۰۰ است. (برای کارهای ثبتی و نقشه های دقیق مهندسی و اجرایی به کار می رود).
نقشه های متوسط مقیاس: نقشه هایی که مقیاس آنها از ۱:۲۵۰۰۰ تا ۱:۱۰۰۰۰۰ است. (بیشتر برای نشان دادن شکل عوارض زمین) توپوگرافی (به کار می رود).
نقشه های کوچک مقیاس: نقشه هایی که مقیاس آنها از ۱:۱۰۰۰۰۰ تا ۱:۵۰۰۰۰۰ است. (برای تهیه نقشه های جغرافیایی به کار می رود).
نقاط کنترل: به نقاطی از سطح زمین اطلاق می‌شود که طول و عرض و ارتفاع آنها معلوم باشد تا بتوان مختصات سایر نقاط نقشه را نسبت به آن کنترل و اصلاح نمود و نقشه را با نقشه جغرافیایی وفق داد.
انواع نقشه برداری
نقشه برداری را به دو گونه کلی تقسیم می‌کنند:
- نقشه برداری مستوی یا مسطحاتی Plan S
- نقشه برداری ژئودتیک (ژئودزی) (زمین سنجی) Geodetic S.
نقشه برداری مستوی یا مسطحاتی (Plan S)
در نقشه برداری مستوی، فاصله بین دو نقطه عبارت است از فاصله بین تصاویر قائم آنها در روی صفحه افقی. به عبارت دیگر منظور از فاصله بین دو نقطه فاصله افقی بین آنهاست. زمانی که بخواهیم سطح زمینی را که نقشه برداری کنیم کوچک و محدود باشد می‌توانیم سطح زمین را یک سطح صاف در نظر بگیریم.
نقشه برداری ژئودتیک (ژئودزی)
ژئودزی یا زمین سنجی شاخه ای از ریاضیات کاربردی و علوم زمین است که برای تعیین دقیق شکل و اندازه زمین، به خصوص برای تعیین موقعیت دقیق
نقاط روی زمین (در حالتی که کرویت زمین مد نظر باشد) و بررسی میدان جاذبه زمین و تغییرات آن به کار می رود. وقتی که سطحی از زمین را که می
خواهیم از آن نقشه تهیه کنیم وسیع تر از 250 کیلومتر مربع باشد، نمی توان زمین را مسطح فرض کرد در این حالت از نقشه برداری ژئودزی استفاده می
کنیم که احتیاج به عملیات و محاسبات پیچیده تری دارد.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.