کتاب بهداشت و تغذیه مادر و کودک

کتاب بهداشت و تغذیه مادر و کودک

فرمت: Pdf  تعداد صفحات: 167

فهرست:

• کلیات
• ساختمان و کار دستگاه تناسلی در انسان
• عوارض و ناراحتی های شایع در دوران بارداری
• تاثیر عوامل مختلف بر رشد جنین
• مخاطرات حاملگی
• مراحل مختلف زایمان
• مراقبت های بهداشتی در دوران بارداری، حین زایمان و پس از آن
• تغذیه در دوران بارداری و شیردهی
• تغذیه نوزادان و شیرخواران
• رشد و نمو طبیعی در کودکان
• بیماری های شایع در کودکان و برنامه های ایمن سازی
• اختلالات رفتاری در کودکان
• حوادث شایع در کودکان

بهداشت مادر و کودک مراقبت های بهداشتی فراگیر، جدی و پیگیر مادران باردار و شیرده و کودکان است که اگر به خوبی اجرا شود، ممکن است ضامن سلامت و حامی کمال یابی انسان باشد و با حصول در نتیجه مهم و مشخص کمی و کیفی، ما را به هدف پرورش تسلی سالمتر و بهتر نزدیک کند. حاصل کمی اجرای این مراقبت ها، کاهش میزان مرگ و میر مادران باردار در ایام حاملگی و هنگام زایمان و مرگ و میر کودکان و برآیند کیفی اجرای این برنامه آن است که همراه با کاهش این میزان ها، کیفیت و رشد زیستی زنده مانده ها به نحوی همه جانبه و مطلوب افزایش می یابد. کودکان از مرگ رسته، به توانایی های بالقوه جسمی، روانی و عاطفی خود دست می یابند و از این راه به کیفیت بازده ملی در زمینه بنیادی و اساسی خود، یعنی نیروی سالم و رشد یافته انسانی کمک می کنند. و در بخش آغازین کتاب، به بررسی هدف ها و دامنه فعالیت های بهداشت مادر و کودک می پردازیم و با فلسفه ضرورت این قبیل از خدمات آشنا خواهیم شد.

هدف کلی:

آشنایی با هدف ها و دامنه فعالیت های بهداشت مادر و کودک

هدف های رفتاری:

از شما انتظار می رود پس از مطالعه این بخش بتوانید:

• که بهداشت مادر و کودک را تعریف کنید و هدف های آن را برشمارید. و دامنه فعالیت های بهداشت مادر و کودک را توضیح دهید.
• اهمیت اجرای برنامه های تنظیم خانواده را در بهداشت مادر و کودک بیان و روش های مختلف رایج در این زمینه را ذکر کنید.
• فلسفه ضرورت خدمات بهداشت مادر و کودک را از بعدهای مختلف توضیح دهید.

تعریف بهداشت مادر و کودک

بهداشت مادر و کودک رشته ای از بهداشت عمومی است که مراقبت و محافظت کامل از زنان و کودکان را بر عهده دارد.

هدف های برنامه های بهداشت مادر و کودک

هدف کلی برنامه های بهداشت مادر و کودک، تأمین و نگه داری سلامت جسمی، روانی و اجتماعی مادران و کودکان جامعه است که از طریق ارائه خدمات بهداشتی، پزشکی، تغذیه ای و بهزیستی عمل می کنند. به عبارت دیگر در بالا بردن سطح بهداشت و بهزیستی مادر و کودک و پرورش استعداد و توانایی آنان برای زندگی بهتر و تطابق کلی و مناسبتر با محیط مؤثر است.

دامنه فعالیت های بهداشت مادر و کودک

با توجه به اینکه بهداشت مادر و کودک مراقبت کامل و کافی و مداوم و همه جانبه مادران و کودکان را در طول زندگی و به قولی دیگر داستان حمایت از نسلی به نسل دیگر را با هدف پروراندن نسل سالمتر و بهتر دربر می گیرد، دامنه فعالیت بسیار گسترده ای دارد که به شرح زیر قابل بررسی و مطالعه است:

1- مراقبت های پیش از ازدواج

زمانی که دختر و پسر جوانی بنابر علائق و دوستی می خواهند با هم ازدواج کنند خدمات بهداشت مادر و کودک آغاز می شود و مشورت های پیش از ازدواج با هدف پیشگیری از ازدواج نامناسب چه از نظر اجتماعی و چه از نظر پزشکی انجام می شود. اهم این اقدامات عبارتند از:

• بررسی سوابق اجتماعی، روانی و خانوادگی داوطلبین ازدواج.
• معاینات کامل پیش از ازدواج به منظور پی بردن به ناهنجاری ها و بیماری های گوناگون ارثی و اکتسابی قابل درمان و غیرقابل درمان.
• آموزش لازم به زن و مرد و تفهیم اینکه توجيه صلاحیت ازدواج الزاما نباید توجیه کننده صلاحیت اجتماعی، اقتصادی و روانی آنان برای مادر شدن یا پدر شدن باشد و در اینجا نقش خدمات آموزشی و تنظیم خانواده در مراحل پیش از ازدواج و پس از آن روشن می شود. در برنامه مترقی بهداشت خانواده، زن و مرد همیشه باید مراقب حاملگی ها و تولدها باشند و مسلما تولدهای خواسته پدر و مادر بهترین تولدهاست. در این صورت باز هم اهمیت فاصله گذاری مناسب بین ازدواج های زودرس و اولین تولد و بین تولدهای پی در پی روشن می شود و برنامه بهداشت مادران چنین رسالتی را به عهده می گیرد که برای سلامت مادر و نوزاد، خدمات تنظیم خانواده را نیز ارائه دهد.

۲- مراقبت های دوران بارداری

هدف اصلی از این گونه مراقبتها آن است که حتی المقدور دوران بارداری به خوبی سپری و به سلامت پایان پذیرد و از مرگ و میر نوزادان و مادران که در اثر عوارض حاملگی ممکن است ایجاد شود تا آنجا که امکان دارد جلوگیری و بالاخره از ناراحتی های روحی و جسمی دوران حاملگی و زایمان و نیز روزهای بعد از زایمان کاسته شود.

اگرچه حاملگی امری است طبیعی، ولی در اثر آن تغییرات زیادی در کلیه دستگاه های بدن زن حامله به وجود می آید. نه تنها بارداری تغییرات جسمی در مادر ایجاد می کند بلکه زن از نظر روحی نیز تغییر و تحول پیدا می کند. احساسات مادر نسبت به خودش، جنین یا نوزادش و همچنین همسرش تغییرات مهمی هستند که در جریان حاملگی باید تحت نظر پزشک متخصص قرار گیرد تا با پیدایش اولین علائم غیر عادی اقدامات لازم برای حفظ سلامتی او به عمل آید.

مراقبت های دوران بارداری باید با آگاهی به موقع از وضع غیرعادی زن باردار و مواظبت کامل او به منظور کاهش مخاطرات حاملگی و مرگ و میر مادر و جنین ارائه شود. در چنین صورتی با توجه به اینکه بزرگترین علل مرگ و میر مادران در کشور ما خونریزی، عفونت و مسمومیتهای حاملگی است باید زنان باردار تحت مراقبت های لازم قرار گیرند که اصول این مراقبت ها معمولا عبارتند از:

• تشخیص آبستنی.
• توجه به شرح حال کامل زن باردار از نظر اجتماعی و پزشکی و سابقه زایمانی او.
• معاینه مرتب و مداوم زن باردار. دفعات این معاینه با توجه به نیروی انسانی و تسهیلات پزشکی منطقه و شرایط بهداشتی زن باردار متفاوت است ولی به هر حال علاوه بر معاینه کامل در اولین مراجعه، آزمایش های لازم برای کنترل وزن، فشار خون و ورم پا در تمام دفعات مراجعه زن باردار باید انجام پذیرد. این مراقبت ها باعث می شود که آبستنی های آسیب پذیر به موقع تشخیص داده شود و تحت مراقبت درآید.

منظور از آبستنی آسیب پذیر، آن است که در آن امکان مخاطرات حاملگی و تهدید سلامت مادر و نوزاد بیشتر باشد به نحوی که نوزاد احتمال ابتلای بیشتری به نقایص جسمی، عقلی و اجتماعی، که مانع رشد و تکامل استعداد و یادگیری طبیعی او می شود، خواهد داشت.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ سوالات تستی جنین شناسی و نوزادان با پاسخ تشریحی

⇐ سوالات آزمون استخدامی مامایی با پاسخ تشریحی