کاربرد علم آمار و انفورماتیک در مدیریت پرستاری

کاربرد علم آمار و انفورماتیک در مدیریت پرستاری

مقدمه

علم آمار و انفورماتیک در مدیریت پرستاری کاربرد بسیاری داشته که با بکارگیری داده ها، موجب ارتقای مراقبت، مدیریت و فرایندهای مرتبط با پردازش اطلاعات و در نهایت باعث گسترش علم می شود که در پرستاری از اهمیت بسزایی برخوردار است. پس به تفکیک بصورت خلاصه در این بخش بدان اشاره می گردد.

تعریف آمار

واژه آمار از واژه لاتین Status به معنی چگونه قرار گرفتن با وضعیت مشتق شده است. آمار، علمی است که مشخصات جامعه را از نظر کمی با در نظر گرفتن کیفیت مشخص کننده های آن جامعه مورد بررسی قرار میدهد. در واقع آمار داده های عددی را جمع و نمایش و تحلیل می کند. دانش آمار برای اولین بار توسط ارزیابان مالیاتی جهت جمع آوری اطلاعات در مورد دارایی افراد و تعیین مالیات آنها مورد استفاده قرار گرفت.

کاربرد آمار

از کاربرد آمار در پزشکی به مواردی از انواع روشهای آماری در تلخیص داده ها و انجام پژوهش برای دستیابی به نتایج سودمند در زمینه مراقبت از بیمار، طرح ریزی برای حل مسایل بهداشتی و درمانی می توان اشاره نمود. به طور کلی کاربرد آمار شامل موارد ذیل می باشد:

الف- بهره برداری از تسهیلات بیمارستانی برای مراقبت کامل از بیمار
ب- برنامه ریزی، سازمان دهی و هماهنگی خدمات بیمارستانی
ج- بهره برداری و استفاده اقتصادی از تسهیلات بیمارستانی در برنامه های بهداشتی و درمانی
د- ارزیابی وضعیت بیمار و بیمارستان و خدمات ارائه شده

کاربرد آمار در مدیریت و تصمیم گیری

جمع آوری و تجزیه و تحلیل در هر واحد به دو منظور صورت می گیرد:

• فراهم نمودن اطلاعات موردنیاز جهت اداره کردن واحد
• فراهم نمودن گزارشات موردنیاز مسئولان یا افراد متخصص

مدیر واحد از آمارها برای مقایسه عملکرد فعلی با عملکرد گذشته و نیز به عنوان یک راهنما جهت برنامه ریزی آتی واحد استفاده می کند. یکی از دشواری های مدیریت فعلی جدایی و فاصله بین آمار شناسان  و مدیران تصمیم گیر می باشد، بدین صورت که کار آمار شناسان بدون فایده علمی تنها به صورت یک گزارش، ارائه بایگانی می شود و قدر و منزلت تهیه آمار و ابزار آن پوشیده می باشد.

رفع این نقیصه در گرو درک عمیق از کاربرد آمار و آشنائی با مفاهیم عمده آماری جهت دو قشر (مدیر و کارشناس آماری) می باشد.

گروه مطالعه و بررسی سازمان بهداشت جهانی در گزارش ۸۱۹ خود، مدیریت را فرایند می داند که از طریق آن منابع مختلف از قبیل تجهیزات، سرمایه و امکانات، بطور مطلوب و به طرز کارا و سودمند تجهیز می شوند و این فرایند به منظور تحقق اهداف سازمان انجام می گیرد. همچنین اعلام می کنند از عوامل کلیدی برای توافق مدیریت، انتخاب مدیری است که صلاحیت رهبری را دارد و با گروه به خوبی کار می کند. در این گزارش آمده است چرخه عملیات، برنامه ریزی، سازماندهی، اجرا و هماهنگی و ارزیابی است. مهمترین وظیفه مدیران اتخاذ به موقع است این امر زمانی فراهم است که اطلاعات کافی در زمینه مورد نظر در دسترس باشد.

تدارک اطلاعات و پردازش آن می تواند مدیران را در تصمیم گیری یاری رساند.

در گزارش ۲۶۱ سازمان بهداشت جهانی. لزوم استفاده مدیران از آمارهای بهداشتی بدین شکل مطرح می شود مدیریت های بهداشت مرتبط با سطوح مختلف به منظور فرموله کردن برنامه های بهداشتی، کنترل عملیات و ارزیابی نتایج به انواع مختلف داده های آماری نیاز دارند.

به دلیل اهمیت آمار و ضرورت برخورداری از دانش آماری کمیته مذکور دو نوع راهنمای مدون در زمینه آمار بهداشتی مدنظر قرار دارد:

الف: کتاب راهنمای عمومی شامل عبارات جامعی پیرامون نیازهای مدیران بهداشتی در زمینه داده های آماری

ب- مجموعه کتب راهنما که بطور مفصل به روش گردآوری انواع خاص آمارهای بهداشتی می پردازد. گزارش ۸۱۹ سازمان بهداشت جهانی به صراحت اعلام میدارد مدیران به ویژه مدیران سطوح بالا باید دانش آماری پایه داشته باشند، بطوری که بتوانند از داده های کنی به بهترین نحو استفاده کنند.

اهمیت آمار در سازمانی همچون بیمارستان که با حیات مهمترین منبع اقتصادی یک کشور یعنی نیروی انسانی سروکار دارد، بر کسی پوشیده نیست، آمار نقش بالایی در تصمیم گیری عمیق و صحیح مدیران در تخصیص منابع و با تقلیل بازدهی این مراکز دارد.

مدیران بیمارستانها دائما در حال اخذ تصمیماتی هستند که آینده سازمان شان را شکل می دهد. این تصمیمات به نوبه خود مبتنی بر اطلاعاتی است که مدیره درباره بخش با سازمان تحت نظارت خود بدست می آورد و نیز بخشی از این اطلاعات مربوط به عقیده او راجع به ارزش و اهمیت چنین اطلاعاتی می باشد (آمار یعنی اعداد معنی دار) هرچه قدر این آمار صحیح باشد، ارقام معنا و مفهوم گسترده تری پیدا می کنند.

تعاریف آیتم های موجود در آمار فعالیت بیمارستان

تخت ثابت: تعداد تخت هایی که بیمارستان براساس اجازه دولت مجاز به استفاده از آن می باشد.

تخت فعال: تعداد تخت های قابل استفاده که مجهز به نیروی متخصص و امکانات رفاهی و آماده جهت مراقبت از بیمار باشد. همچنین می توان گفت، تعداد تخت های اشغال شده با اشغال نشده بیمارستانی که قابل استفاده برای بیماران بستری در روز است.

انتقالی از بخش دیگر: تعداد بیمارانی که از سایر بخش ها به بخش موردنظر منتقل شده اند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ قانون و اخلاق در مدیریت پرستاری

⇐ استانداردها، حسابرسی و کنترل کیفیت در مدیریت پرستاری

⇐ اصول روانشناسی در مدیریت و سازمان