پیشگیری از بیماریهای دوران سالمندی از دوران کودکی، نوجوانی و ‌جوانی

پیشگیری از بیماریهای دوران سالمندی از دوران کودکی، نوجوانی و ‌جوانی

فرمت: Pdf   تعداد صفحات: 13

فهرست:

• مقدمه
• جوانان امروز، سالمندان فردا
• اجزا سبک زندگی سالم برای پیشگیری از پیری زود رس
• الگوی بیماری‎ ها در سالمندان
• وظایف کارکنان بهداشتی جامعه محلی
• مراقبت‎ های جامعه محلی از سالمندان
• آموزش در زمینه بهداشت سالمندان
• سازماندهی مراقبین در جامعه محلی
• ترویج روز جهانی سالمند
• مراقبت از سالمند
• 10 کار و مراقبتی که باید قبل از 30 سالگی آنها را بدست آورد

در این بخش، با اصول راهنمای قابل استفاده خانواده ‎ها و مراقبان از سالمند در منزل آشنا می‎ شوید.

مقدمه: فراگیری مهارت‎ های زندگی سالم توام با عمر طولانی، سبک زندگی ایرانی – اسلامی و سالم و شاد زیستن و خود مراقبتی طوری که منجر به رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت بشود بسیار مهم است اما جای اقدامات بهداشتی این چنینی برای کودکان و نوجوانان خالی است. نهاد خانواده و آموزش و پرورش در این زمینه، نقش اساسی دارند و رسانه‎ ها نیز نقش مهمی در فرهنگ‌ سازی دارند. مشاوران، کارشناسان و مربیان بهداشت می‎ توانند در زمینه نهادینه کردن زندگی سالم از دوران کودکی نقشی داشته باشند بعلت عدم همکاری خانواده ‎ها و نبود ساختار و فرآیندهای مناسب این امر هنوز به شکل مطلوب اتفاق نیافتده است. مراقبت های بهداشتی برای کودکان در مراکز بهداشتی، برای دانش آموزان در مدارس، برای دانشجویان در دانشگاه ها، برای سربازان در پادگان ها و برای میانسالان و سالمندان در خانواده انجام می‎ گیرد و موضوع گسترده ‎ای است که اینجا امکان گنجاندن این موضوع میسر نمی ‎باشد.

افراد سالمند و کهنسال نیازمند مراقبت های مختلف هستند تا از بروز بیماری‎ ها، اختلالات و حوادث در آنها جلوگیری شود و اگر بیمار شدند، بهبودی آنها تسریع گردد. برای مراقبت از آنها به پزشکان و پرستاران و کارکنان بهداشتی بیشتری نیاز است. از طرف دیگر، کارکنان مراکز ارائه کننده خدمات و مراقبت های بهداشتی درمانی نیز در زمینه تامین و حفظ سلامت افراد جامعه نقش اصلی را دارند و در این زمینه می‎ توان شعار‎هایی مانند سالم زیستن تا مراحل پایان زندگی، سالم پیر شدن چیزی دیگری است، زندگی بدون دارو و درمان لذت بخش ‎تر است و…. دست مایه قرار داده و نگرش افراد جامعه به سلامت در تمام مراحل زندگی را از دوران کودکی و نوجوانی تغییر داد و تصحیح نمود. لذا موضوع “پیشگیری از بیماری‎ های دوران سالمندی از دوران کودکی، نوجوانی و جوانی” از مباحث مهم بهداشت جامعه محسوب می‎ شود و امروزه به همین دلیل، کارکنان بهداشتی تمام گروه‎ های سنی جامعه را تحت پوشش قرار داده ا‎ند.

جوانان امروز، سالمندان فردا

میانگین طول عمر افراد جامعه و میزان امید به زندگی از شاخص ‎های اصلی و مهمی است که در بررسی و پایش وضعیت بهداشت و سلامت هر جامعه ‎ای مدنظر قرار می‎ گیرد. اقداماتی مانند کاهش مرگ و میر نوزادان و کودکان، کاهش مرگ و میر مادران باردار، بهداشت دوران بارداری، بهداشت مادر و کودک، واکسیناسیون، مبارزه با بیماری‎ های واگیردار، اقدامات و بهسازی بهداشت محیط، ارتقاء سطح دانش و آگاهی‎ های عمومی و اطلاع رسانی علمی و دقیق و مستمر در راستای آموزش همگانی، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی نوین و روزآمد، آسان سازی و افزایش ضریب دسترسی مردم به خدمات و امکانات بهداشتی و درمانی، ساخت و اختراع تجهیزات و امکانات درمانی و تشخیصی جدید و پیشرفته، گسترش و توسعه و ارتقاء سیستم خدمات بهداشتی اولیه، آهنگ رو به رشد تحقیقات و پژوهش‎ های پزشکی، دستیابی به روشهای درمانی بهتر، تامین و تهیه و تولید داروهایی با ضریب تاثیر بیشتر و عوارض جانبی کمتر، تغییر در شرایط و سبک زندگی، توجه به اصلاح رفتارهای تغذیه ای، توجه بیشتر به بهداشت روان و… توانسته است میانگین عمر را در کل جهان بالا ببرد.

ضمن اینکه آسیب پذیری و بالطبع تلفات انسانی ناشی از حوادث و رخدادهایی مانند جنگ، حوادث و بلایای طبیعی و… نیز کمتر شده است. البته نباید پیشرفتهایی که در کنترل و مهار و پیشگیری همه گیری‎ هایی که قبلا تلفات سنگین و بیشماری برجای می‎ گذاشتند، را فراموش کنیم. در کشورمان ایران هم اگر چه هنوز هم در حوزه بهداشت و درمان با وضعیت ایده آل فاصله داریم، لیکن به گواهی شاخص‎ های معتبر بین المللی، شرایط خوب و قابل قبولی پیدا نموده ایم که بالارفتن میانگین عمر و امید به زندگی در ایرانیان از آن جمله است. میانگین سنی جامعه کنونی ایران به گونه‎ ای است که ایران را جامعه ‎ای جوان می ‎دانند. به عبارت دیگر، هرم جمعیتی ایران از لحاظ فراوانی گروههای سنی، در شرایطی است که اکثریت جمعیت ایران را جوانان تشکیل می‎ دهند.

افزایش زاد و ولد و رشد لجام گسیخته جمعیت در سال ‎های قبل از مهمترین دلایل این تغییر است. البته به حمدلله آهنگ رشد جمعیت در ایران در حال حاضر به کمتر از یک سوم شرایط بحرانی گذشته رسیده است و به استناد آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵ به حدود ۵٫۱ درصد رسیده است.

جوان بودن جامعه ایران از جهاتی چون نیروی انسانی مولد و فعال، نوآوری و ابتکار، پرورش و تربیت نیروی کاردان و متخصص و تحصیل کرده، نشاط و طراوت فضای عمومی جامعه، انگیزه ‎های سیاسی و اجتماعی و ورزشی، اهداف نظامی و دفاعی و… خود نوعی فرصت و پتانسیل و امتیاز است، لیکن از سوی دیگر با ملاحظه مشکلات و تنگناهای اشتغال، مسکن، ازدواج، سهم سرانه ملی، تولید ناخالص ملی، امکانات تحصیلی، مطالبات خاص و فزاینده دوران جوانی، اوقات فراغت و… و در صورت بی‎ توجهی و عدم مدیریت صحیح و فقدان اهتمام ملی می‎ تواند تهدیدکننده باشد.

بالارفتن تعداد سالمندان جامعه روی دیگر سکه است. اگر چه هم اکنون هم تعداد سالمندان ایرانی بنا به دلایلی که اشاره شد بیشتر از گذشته است، اما با محاسبه انبوه جوانانی که اکثریت جمعیت کنونی ایران را تشکیل می‎ دهند و امید به زندگی آنها بیشتر و قوی‎تر و در نتیجه میانگین عمر طولانی تری را انتظار دارند، به تدریج در سال‎ های آینده و نه چندان دوری، جمعیت ایران به نحوی تغییر خواهد یافت که درصد قابل ملاحظه و صدالبته به مراتب بیشتر از اکنون از جمعیت کشور را، مردان و زنان سالمند تشکیل خواهند داد.

خلاصه آنکه جوانان پر تعداد امروزی، سالمندان فردای ایران خواهند بود و کشورمان باید خود را برای شرایط ویژه ‎ای آماده و مهیا سازد. چرا که انبوه سالمندان فردای ایران، به مقتضای شرایط سنی، روحیات و مطالبات دوران سالمندی، بیماری‎ ها و مشکلات فیزیکی و جسمی و روانی آن و… شرایطی غیر از واقعیات جمعیت جوان امروز ایران را ایجاب خواهند نمود. اگر امروز توجه به اشتغال و مسکن و ازدواج جوانان از الزامات و اولویتهای جدی مدیریت کشور است، در آینده باید رسیدگی به وضع سالمندان از قبیل طب سالمندی، نگهداری و مراقبت و پرستاری از آنها، ورزش و تفریح خاص این دوران، تغذیه سالمندان و را هم باید به اولویت‎ های مدیریت کشور اضافه نمود. متاسفانه عده ‎ای آنگاه که صحبت از سالمندی و سالمندان به میان می ‎آید، تنها به سرای سالمندان می ‎اندیشند. در صورتی که همانگونه که اشاره رفت، موضوع فراتر از اینهاست. ضمن اینکه آنچه امروزه در سراهای سالمندان کشور اجرا می‎ شود اغلب نوعی رفع تکلیف است و گرنه نیازهای دوران سالمندی در ابعاد مختلف کجا و وضعیت این مراکز کجا.

البته بحث امکانات و بودجه‎ ای که باید به این حوزه اختصاص یابد، خود داستان دیگری است و کافی است که اشاره کنیم اکثر این مراکز در حال حاضر به صورت خیریه مردمی اداره می‎ شوند. اما سطحی نگری در برخورد با مسایل سالمندان و فقدان و یا ضعف نگاه علمی و کلان نگر در این موضوع، مشکل دیگری است که باید بدان اندیشید و در رفع آن کوشید.

آنچه امروزه و در کشورهای پیشرفته دنبال می ‎شود علاوه بر اجتناب از جدایی و ایجاد فاصله بین سالمندان و کانون خانواده و نیز تکیه بر بهره مندی از توان و دانش و تجربه سالمندان بعنوان سرمایه ‎ای ارزشمند، تاسیس مراکز و شهرک ‎هایی است با شرایط آب و هوایی مناسب و با کلیه امکانات رفاهی، تفریحی، علمی، ورزشی، پزشکی، توانبخشی و… تا سالمندان بتوانند بهره مند از امکاناتی مناسب، شرایطی سالم و مفید را تجربه نمایند. استفاده از افراد متخصص، کاردان و با تجربه در خصوص مسایل سالمندان، بهره گیری از توان خود سالمندان در اداره این مراکز، آسان سازی روابط و تعاملات میان سالمندان و خانواده‎ ها، امکان همراهی و هم زیستی زوج های سالمند و… از اولویت ها و امتیازات این مراکز است.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ عوامل مؤثر بر تغییرات جمعیت سالمندان در جامعه، تغییرات فیزیولوژیک و آناتومیک در ابعاد مختلف و دستگاههای بدن سالمندان

⇐ سرمایش و گرمایش در سالمندان

⇐ پرستاری سالمندان (آب و الکترولیت)