فلوسایتومتری در بیماری های خونی

فلوسایتومتری در بیماری های خونی

فرمت: pdf تعداد صفحات: 5

مقدمه

تکنیک فلوسایتومتری به عنوان روشی که دامنه استفاده از آن دائماً در حال گسترش است، تحول بزرگی در تشخیص آزمایشگاهی ایجاد نموده است. در حال حاضر تشخیص بیماری های بدخیم سیستم خونی نظیر لوسمی و لنفوم به وسیله فلوسایتومتری کاملاً متداول است و استفاده از آن در تشخیص بیماری های خونی خوشخیم نیز در حال افزایش است. به طور خاص در کودکان، استفاده از روش فلوسایتومتری در تشخیص و شناسایی اختلالات پلاکتی ارثی رایج است. علاوه بر آن، در تشخیص کم خونی همولیتیک و اختلالات نقص ایمنی اولیه نیز از این روش استفاده می شود. در این مقاله کاربردهای فلوسایتومتری در بیماری های مختلف خونی و به ویژه بیماری های خونی در اطفال مورد بحث قرار می گیرد.

اصول فلوسایتومتری

دستگاه فلوسایتومتر وسیله ای است که خصوصیات سلول ها یا ذرات مجزا را در حالی که در جریان مایع شناور هستند و از مقابل اشعه لیزر عبور می کنند، بررسی می کند. به طور معمول، سلول ها توسط رنگ آمیزی با آنتی بادی مونوکلونال فلورسانس نشان دار می شوند. زمانی که سلول ها از مقابل اشعه لیزر عبور می کنند، فلوروکروم متصل به آنها بر اساس طول موج مخصوص به آن تحرکی می شود و نور فلورسانس ساطع شده توسط آشکارگرهای مختلف که در دستگاه تعبیه شده است اندازه گیری می شود. معمولاً برای هر سلول، دو پارامتر از نور منتشر شده که عبارتند از نور منتشرشده مستقیم (FSC) و نور منتشرشده جانبی (SSC) اندازه گیری می شوند.

آماده سازی و بررسی نمونه

برای نتیجه گیری ایده آل در فلوسایتومتری، پیش نیاز اصلی تهیه محلولی حاوی سلول های تکی و مجزا می باشد. در مورد بافت های جامد، از روش های جداسازی مکانیکی و هضم آنزیمی به منظور جداسازی سلول ها استفاده می شود. در مقایسه، آماده سازی نمونه های مشتق شده از بافت های مایع نظیر خون محیطی و مغز استخوان راحت تر می باشد و به طور گسترده تری کاربرد دارد. نمونه خون یا مغز استخوان در لوله های حاوی عامل ضد انعقاد (EDTA) یا هپارین جمع آوری می شود. ترجیحاً نمونه ها باید بلافاصله بررسی شوند، اما نگهداری آنها در دمای 20 درجه سانتیگراد به مدت 24 ساعت در EDTA یا 48 ساعت در هپارین بلامانع است.

گلبول های سفید: برای بررسی آنتی ژن های سطحی، نمونه با میزان تعیین شده ای از آنتی بادی (نشان دار شده با فلوروکروم) انکوبه می شود. سلول های قرمز خونی توسط محلول تجزیه کننده از بین میروند. در صورت نیاز به بررسی آنتی ژن های داخل سلولی، غشاء سلول توسط محلولی نفوذپذیر می شود تا اجازه نفوذ آنتی بادی و اتصال آن به آنتی ژن موردنظر را بدهد، سپس نمونه در دستگاه فلوسایتومتر بررسی می شود. گلبول های سفید خونی بر اساس اندازه، میزان گرانولیتی و بیان آنتی ژن های خاص به راحتی به گروه های مجزا تقسیم می شوند. روش جداسازی گروه ها از یکدیگر معمولاً بر اساس نسبت SSC / CD19 ،SSC / CD45 ،FSC / SSC غیره می باشد.

گلبول های قرمز: روش بررسی گلبول های قرمز متفاوت از گلبولهای سفید است، از این جهت که نیازی به مرحله تجزیه سلولی ندارد و شامل مراحلی برای به حداقل رساندن چسبندگی سلول ها به یکدیگر است.

گلبول های قرمز با استفاده از آنتی بادی ها رنگ آمیزی شده و پس از شستشو توسط دستگاه فلوسایتومتر ارزیابی می شوند. در روش های معمول، گلبول های قرمز به واسطه خصوصیات نور پراکنده شده از آنها شناسایی می شوند؛ به این صورت که نمایش لگاریتمی FSC/SSC برای نشان دادن جمعیت گلبول های قرمز مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا در این نوع از نمایش اجزای ناخواسته به ویژه پلاکت ها قابل حذف هستند و در صورتی که چسبندگی سلولی قابل توجهی وجود داشته باشد، راحت تر قابل شناسایی است.

پلاکت ها: آماده سازی نمونه پلاکتی اهمیت ویژه ای دارد، از این رو که فعال سازی و از بین رفتن پلاکت ها در شرایط آزمایشگاهی باید به حداقل برسد. گرفتن نمونه خون کامل در محلول تری سدیم سیترات روش مطلوب است. EDTA یا هپارین نبایستی مورد استفاده قرار گیرند زیرا منجر به از  بین رفتن کمپلکس  GpIIb/IIIa و فعال سازی پلاکت ها می شوند. در هنگام نمونه گیری به منظور اطمینان از جریان روان خون، استفاده از گاروی سست یا عدم استفاده از آن و سوزن سایز 21 توصیه می شود. آماده سازی نمونه در مدت 15 دقیقه پس از خون گیری و در دمای اتاق بایستی انجام شود.

به منظور ارزیابی گلیکوپروتئین های سطحی پلاکت ها، روش های رنگ آمیزی دوگانه نظیر استفاده از مارکرهای پلاکتی GpIX یا GpIα یا GpIIb/IIIa می تواند مورد استفاده قرار گیرند. مزیت این روش های رنگ آمیزی دوگانه در این است که از تداخل ذرات سلولی دیگر که هم اندازه پلاکت هستند. جلوگیری می کنند و به ویژه در بیماری هایی که اندازه یا میزان دانه دار بودن پلاکت ها تغییر می کنند. نظیر بیماری BSS (بیماری Bernard Soulier) و بیماریهای ذخیره ای اهمیت دارند.

نور فلورسانس اندازه گیری شده را می توان براساس درصدی از سلول های مثبت در بالای مرزی که با استفاده از نمونه منفی به دست آمده است و یا به صورت میانگین شدت فلورسانس (MFI) نمایش داد. ماکیلسون توصیه به استفاده از هر دو روش دارد. حد پایینی شناسایی، وجود تقریباً 500 گیرنده بر روی هر پلاکت است.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• کاربردهای بالینی
• اختلالات گلبول های سفید
• تشخیص و شناسایی لوسمی ها و لنفوم های غیرهوچکینی (NHL)
• شمارش سلول های بنیادی
• پایش درمان آنتی لنفوسیت/ آنتی تیموسیت گلوبولین در بیماران پیوندی
• نقایص گلبول های قرمز (آنمی های همولیتیک)
•  تست EMA
•  تست فلوسایتومتری OFT
• اختلالات نقص ایمنی اولیه (PIDDs)
• بیماری های ذخیره ای پلاکت و سندرم اسکات
• کاربردهای فلوسایتومتری در بدخیمی های خونی در کودکان
• سندرم خود ایمنی لنفوپرولیفراتیو (ALPS)
• و …

در انتها فایل pdf این اموش را دانلود کنید.

آموش فلوسایتومتری به زبان فارسی را مشاهده کنید.

قسمت اول: چکیده ای از آموزش های درس های 1 و 2 و 3

درس اول: آشنایی با سایتومتری و اصول جداسازی سلولی در دستگاه

درس دوم : فلوسایتومتری چند رنگی، متوالی و اصول آنالیز داده

درس سوم: کاربردهای فلوسایتومتری

حتما بخوانید:

⇐ طراحی تصفیه خانه فاضلاب (جامع pdf)

⇐ توتال کلیفرم در آبهای آشامیدنی

⇐ پاورپوینت مدیریت مواد زائد و جامد بیمارستانی

⇐ نسخه های رایج ترکیبی (داروهای ترکیبی)