روش های کنترل سموم دفع آفات
روش های کنترل سموم دفع آفات
روش های کنترل سموم دفع آفات
فرمت: pdf تعداد صفحات: 8
با افزایش روزافزون جمعیت جهان نیاز به تأمین مواد غذایی، بهداشت، خدمات فرآورده های صنعتی و غیره بیشتر احساس می شود. در این رابطه توجه به عوامل کاهش دهنده، بازدارنده و مخرب فرآورده های کشاورزی، دامی، صنعتی و بهداشتی مانند آفات از اهمیت خاصی برخوردار می باشند. آفات به تعدادی از گیاهان، جانوران و یا میکروارگانیسم های ناخواسته ای اطلاق می شود. که باعث زیان رساندن به مجموعه فعالیت های کشاورزی، دامی، صنعتی، بهداشتی و غیره می شود. که به صور مختلف از جمله کاهش کمی و کیفی محصولات کشاورزی، نابودی مزارع، تلف شدن حیوانات اهلی و افزایش بیماریهای مختلف نمودار می گردد. آفات علاوه بر اینکه باعث نابودی منابع غذایی مورد نیاز انسان می گردد (حدود یک سوم از محصولات غذایی دنیا به وسیله آفات در طول دوره های رشد، برداشت و انبار کردن از بین می رود)، نیز موجب ضررهای اقتصادی فراوانی به جوامع انسانی می گردد. به طوری که سالانه خسارات ناشی از آفات در ایالات متحده آمریکا بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار برآورد گردیده است. لذا با بکارگیری شیوه های صحیح و اصولی مبارزه، می توان آنها را کنترل نمود.
امروزه مصرف مواد شیمیایی جهت از بین بردن آفات کاربرد وسیعی پیدا کرده است، به طوری که مناطق مسکونی حدود 60 درصد از مصرف آفت کش ها را به خود اختصاص داده است.
آفت کش ها به دو صورت معدنی، و آلی وجود دارند. که از ترکیبات معدنی می توان به سرب، آرسنیک، جیوه و از اشکال آلی می توان، به هیدروکربن های کلره و ترکیبات آلی فسفره اشاره نمود.
عمده ترین مواد شیمیایی که در منازل و مناطق مسکونی جهت کنترل آفات بکار می روند عبارتند از:
- حشره کش ها (Insecticide): جهت از بین بردن مورچه، سوسری های حمام، زنبورها، سیرسیرک ها، ملخ ها و مگس ها بکار می روند.
- علف کش ها (Herbicide): جهت از بین بردن علفهای هرز در باغچه های خانگی و مزارع مورد استفاده قرار می گیرند.
- قارچ کش ها (Fungicide): برای از بین بردن قارچ ها بکار می روند.
- نماتودکش ها (Nematicide): جهت کشتن کرم های نواری مورد استفاده قرار می گیرند.
- جونده کش ها (Rodenticide): جهت کشتن جوندگان مانند موش صحرایی و خانگی کاربرد دارند.
- کنه کش ها (Acaricide): جهت از بین بردن کنه استفاده می شوند.
- جلبک کش ها (Algicide): از طریق محلول پاشی بر روی سطح آب برای کنترل انواع جلبکها در استخرهای ذخیره آب آشامیدنی، آب انبارها و غیره بکار می روند.
- شپش کش ها (Pedicolicide): کشنده انواع شپش ها (سر – تنه و …) می باشند.
- پرنده کش ها (Avicide): جهت کنترل یا دور کردن پرندگانی مثل کبوتر و سار بکار می روند.
- تخم کش ها (Ovocide): جهت کشتن تخمها در علم پرورش گل ها و سبزیجات بکار می روند.
- ضدعفونی کننده ها (Disinfectant): این مواد برای کنترل میکروارگانیسم ها بکار می روند.
با توجه به اهمیت کاربرد ضدعفونی کننده ها در پیشگیری و کنترل میکروارگانیسم ها در مراکز بهداشتی و درمانی مختصر به توضیح و بررسی آنها می پردازیم.
ضدعفونی کننده ها و گندزداها:
از آنجایی که عوامل میکروبی در محیط زیست پراکنده اند و همواره سلامت انسانها را به مخاطره می اندازند، کنترل آنها اغلب با ایجاد شرایطی که برای میکروبها غیرقابل تحمل باشد، صورت می گیرد. ضدعفونی کننده ها و گندزداها هدف مشترکی را دنبال می کنند. بین این دو هیچ مرز مشخصی وجود ندارد، جز اینکه معمولا ضدعفونی کننده ها به عواملی اطلاق می شود، که از رشد و تکثیر میکروب ها در نسوج زنده جلوگیری کرده و یا موجب نابودی آنها می گردند. ولی گندزداها از رشد و تکثیر میکروب ها در نسوج غیرزنده جلوگیری و یا موجب نابودی آنها می گردند.
عوامل موثر در گندزدایی عبارتند از:
- نوع میکروب
- نوع ماده گندزدا
- درجه غلظت ماده گندزدا
- مدت زمان تماس
- درجه حرارت
- مواد مزاحم (مانند چرک، خون و غیره)
انواع گندزداها:
الف) گندزداهای فیزیکی:
١- حرارت مرطوب: بخار یا حرارت مرطوب روشی است که قادر است کلیه عوامل بیماری زا را از بین ببرد. حرارت مرطوب به طور مؤثری سلول ها را با انعقاد پروتئین های آنها از بین می برد. معمول ترین فرآیندهای ضد میکروبی که بر پایه حرارت مرطوب استوار می باشند. شامل پاستوریزاسیون (کشتن میکروب های بیماری زا)، اتوکلاو و جوشاندن می باشد. از سه روش فوق فقط روش اتوکلاو کردن برای استریلیزاسیون (کشتن کلیه میکروارگانیسم ها) قابل اطمینان می باشد.
اتوکلاو: وسیله ای است که با بخار اشباع تحت فشار، عمل استریلیزاسیون را انجام می دهد. فشار ایجاد شده، نقطه جوش آب را افزایش داده و سبب افزایش درجه حرارت آب می گردد. تخریب میکروب ها نیز در اتوکلاو به واسطه وجود درجه حرارت های بالا بوده و ناشی از تأثیر فشار نمی باشد. به طور کلی درجه حرارت ۸۰ درجه سانتیگراد به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه اشکال رویشی تمام باکتری ها، قارچ ها و مخمرها را از طریق تجزیه اسیدهای نوکلئیک، تغییر ماهیت آنزیم ها و انعقاد پروتئین های ضروری از بین می برد.
شایان ذکر است، بخار اشباع داغ با راندمان حدود ۲۵۰۰ برابر هوای داغ با همان درجه حرارت بر روی اشیاء مؤثر است. از این دستگاه در آزمایشگاه ها، بیمارستان ها و کارخانجات مواد غذایی استفاده می شود.
جوشاندن: جوشاندن، درجه حرارت آب را تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد افزایش می دهد. که معادل با نقطه جوش آب در فشار طبیعی جو در کنار دریاست. در واقع حرارت بیشتر جهت بالا بردن دمای آب با شکست مواجه می شود، زیرا انرژی حرارتی اضافی، سبب تبدیل مایع به بخار می شود. عمل جوشاندن، کلیه میکروبها را در عرض ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از بین می برد. از عمل جوشاندن برای گندزدایی لباس و لوازمی که با خلط بیمار یا مدفوع بیمار آلوده شده، استفاده می شود.
۲- حرارت خشک (Dry heat): اشکال رویشی میکروارگانیسم ها در حرارت ۱۰۰ درجه سانتیگراد و مدت زمان ۱/۵ ساعت به طور کلی از بین می روند. ولی اسپورها (حالت مقاوم باکتری) تا حدود سه ساعت در درجه حرارت خشک ۱۶۰ درجه سانتی گراد مقاومت می کنند. این مقاومت ناشی از وجود ترکیبی به نام دی پیکولینات کلسیم و کمبود فوق العاده آب در اسپور می باشد. مزایای حرارت خشک نسبت به حرارت مرطوب عبارت است از:
- حرارت خشک برخلاف حرارت مرطوب سبب خوردگی وسایل فلزی نمی گردد.
- از حرارت خشک می توان در استریل کردن پودرها، روغن ها و مواد مشابه استفاده کرد. روش های مختلف حرارت خشک می تواند، شامل موارد ذیل باشد:
فور (Oven) (کوره های کوچک با هوای داغ): از این دستگاه هنگامی استفاده می شود که بکار بردن بخار تحت فشار، نامطلوب باشد و یا اینکه احتمال تماس مستقیم و کامل بخار و مواد استریل شونده وجود نداشته باشد. به منظور استریلیزاسیون، این مواد را در کوره های الکتریکی قرار داده و حداقل یکساعت در حدود ۱۸۰-۱۹۰ درجه سانتیگراد حرارت میدهند. مرگ میکروب ها بر اثر اکسیداسیون اجزای سلولی حاصل می گردد. برای استفاده از درجه حرارت های پایین تر جهت استریلیزاسیون مواد به مدت زمان بیشتری نیاز می باشد.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
⇐ پیشگیری و مدیریت مقاومت ناقلین و آفات مهم بهداشتی به حشره کش ها
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.