روش نمونه برداری آب جهت آزمایش میکروبی، فیزیکی و شیمیایی

روش نمونه برداری آب جهت آزمایش میکروبی، فیزیکی و شیمیایی

فرمت: Pdf  تعداد صفحات: 48

هدف: بیان چگونگی روش هایی است که مناسب نمونه گیری روزمره از آب جهت آزمون های تجزیه شیمیایی و فیزیکی و میکروبیولوژی می باشند.

آلودگی آب: آلودگی آب عبارتست از افزایش مقدار هر معرف اعم از شیمیایی و فیزیکی یا بیولوژیکی که موجب تغییر خواص و نقش اساسی آن در مصارف ویژه اش می شود.

عمده عوامل آلوده کننده آب شامل کانی های موجود در بستر، فاضلاب های شهری، پساب های صنعتی، حشره کش ها، سموم دفع آفات نباتی، کودهای شیمیایی و ضایعات هسته ای می باشند.

کلیفرم ها مهمترین باکتری های نشانگر هستند که در آزمایش باکتریولوژی آب مورد توجه قرار می گیرند. کلیفرم ها غیر از مدفوع در منابع دیگر نظیر آب و خاک نیز ممکن است یافت شوند ولی فراوانی زیاد آنها در مدفوع انسان و سایر حیوانات خون گرم باعث می شود که این باکتریها در آزمایشات مستمر آب های آشامیدنی از اهمیت خاصی برخوردار باشند.

باکتری های نشانگر دیگر مانند استرپتوکوک های مدفوعی و کلستریدیوم های احیا کننده سولفات نیز می توانند در تعیین منشا آلودگی آب با مدفوع و ارزشیابی کارایی کلر زنی به آب مورد استفاده قرار گیرند.

شمارش باکتری ها در آب دارای اهمیت زیادی نیست و بسیاری از آب هایی که سالم هستند ممکن است دارای تعداد زیادی باکتری باشند. واحد بیان غلظت شاخص آلودگی کلیفرم MPN (Most Probable Number) می باشد.

روش ھای نمونه گیری آب:

نمونه گیری عبارتست از بدست آوردن قسمتی از یک ماده که نمایانگر کل ماده مورد نظر باشد و بطور اختصاصی برای آب یعنی بدست آوردن قسمت
کوچکی از آب که نمایانگر خصوصیات واقعی منبع اصلی باشد. عوامل مهم در نمونه گیری عبارتند از:

• نقاط نمونه گیری
• زمان و تناوب نمونه گیری
• حفظ ترکیبات تا لحظه آزمون

انواع روش ھای نمونه گیری آب عبارتند از:

نمونه گیری لحظه ای (ناپیوسته): برای جمع آوری نمونه لحظه ای از یک محل به خصوص می باشد و فقط معرف خصوصیات آب در زمان نمونه گیری است. این روش برای آزمون های میکروبیولوژی (و فیزیکو شیمیایی) مناسب است.

• نمونه گیری مرکب: این روش شامل جمع آوری مقادیر آب از مکانهای مختلف یک منبع و یا مجموعه ای از آب گردآوری شده از محل های مختلف
  در زمان های مختلف می باشد
• نمونه گیری مداوم (پیوسته): در این روش یک یا چند ایستگاه نمونه گیری ایجاد می گردد و برای دستگاه های تجزیه مداوم آب مناسب می باشد.

در هر روش نمونه گیری قواعد زیر باید بکار رود:

• نمونه ها باید نمایانگر وضعیت موجود در نقطه نمونه گیری باشند.
• حجم نمونه باید در حدی باشد که تکرار آزمون به تعداد مورد نظر میسر باشد.
• نمونه ها باید طبق روشی جمع آوری ،بسته بندی و حمل شوند که پیش بینی و مراقبت های لازم جهت عدم تغییر در ترکیبات و خصوصیات ویژه آنها تا مرحله اجرای آزمایش صورت پذیرد.
• نمونه ها را باید بطور معمول بدون جدا کردن ذرات معلق برداشت و در صورتی که آب موجود در منبع اصلی دارای مواد کلوئیدی و یا مواد معلق بهم
  پیوسته باشد، باید نمونه ها بطور نسبی نمایانگر این مواد نیز باشند.

ظروف جمع آوری نمونه:

• این ظروف باید از نوع پلاستیک خشک(پلی اتیلن) و یا شیشه ای باشد که بدلیل نشکن بودن ظروف پلی اتیلن معمولاً به نوع شیشه ای برتری دارد.
• جهت غیر فعال کردن ظروف پلی اتیلن آنها را در محلول یدور پتاسیم 8 درصد و ظروف شیشه ای را در محلول 5 درصد اسید فلوئوریک قرار می دهند.
• در جمع آوری نمونه جهت آزمون های باکتریولوژی لازم است ظرف نمونه ابتدا استریل شود (با استفاده از فور حداقل 1 ساعت در دمای 170 ±10 ºC یا اتوکلاو ° 121C ±3 به مدت حداقل 15 دقیقه)
• تاریخ سترون سازی ظروف باید قابل ردیابی باشد.

برای نمونه برداری به روش غوطه وری از بطری هایی استفاده کنید که هم قسمت داخلی و هم قسمت خارجی آن ها سترون باشد. برای حفظ و خشک نگه داشتن ظروف پس از سترون سازی از کاغذ، آلومینیوم و یا کیسه هایی با لایه ی بیرونی پلاستیکی استفاده کنید. روش دیگر این است که پیش از غوطه وری قسمت بیرونی بطری در آب، آن را با استفاده از ماده گندزدای، گندزدایی کنید و صبر کنید تا خشک شود.

غیرفعال سازی ماده گندزدا:

برای انجام آزمون های میکروبی آب گندزدایی شده با ماده اکسیدکننده (مانند کلر، کلر امین، برم یا ازن) فعالیت ماده گندزدا را بلافاصله پس از نمونه برداری خنثی نمائید. برای این منظور ماده احیاکننده مانند سدیم تیوسولفات را به ظروف حاوی نمونه اضافه کنید.

از نظر تئوری مقدار سدیم تیوسولفات لازم برای غیرفعال سازی یک میلی گرم کلر 1/7mg است. بنابراین ml 1.0 (دو قطره) از محلول 10 درصد سدیم تیوسولفات را به ظروف با گنجایش ml 100 مقدار اضافه کنید. در محیط های خاص مانند حوضچه کلر در قسمت ورودی استخرهای شنا غلظت کلر مورد استفاده بیشتر است و به همین نسبت مقدار بیشتری از سدیم تیوسولفات لازم خواهد بود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ انواع سامانه ها و تجهیزات کلرزنی آب

⇐ بهره برداری از زلال سازها پولساتور و سنتریفلوک