دفن بهداشتی پسماند

دفن بهداشتی پسماند

فرمت: PDF تعداد صفحات: 16

دفن بهداشتی (Sanitary landfill)

دفن بهداشتی در زمین یکی از روش های متداول دفع پسماندهای شهری می باشد و هدف از این کار دفن مواد زائد به گونه ای می باشد که خطرات زیست محیطی یا بهداشتی این مواد به حداقل کاهش یابد.در هنگام دفن این مواد،یک حجم مجزای ماده زائد در یک قسمت که اصطلاحا به آن سلول گفته می شود، قرار داده می شود. مواد زائد قرار گرفته در این سلول ها توسط حصارهایی از مواد زائد مجاور خود جدا می شوند. این حصارهای قرار گرفته بین سلول ها معمولا یک لایه از خاک طبیعی (خاک رس) می باشند که حرکت ماده زائد را در جهت های افقی و عمودی محدود می کند. یک محل دفن ایده ال محلی است که بر روی لایه های غیرقابل نفوذ از خاک رس و به دور از مناطق زلزله خیز قرار گرفته باشد. اولین مرحله در توسعه و انتخاب یک محل دفن مناسب تعیین نوع ویژگی های مواد زائدی است که در آن دفن می شوند.اطلاعات در مورد حجم مواد زائد و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی مواد که قرار است دفن شوند یکی از مهمترین مراحل طراحی و انتخاب محل دفن می باشد. برای پسماندهای خطرناک اصطلاح دفن بهداشتی بکار برده نمی شود. اصطلاحی که برای دفن پسماندهای خطرناک بکار می رود دفن ایمن (Secure Landfill) است.

توجهات لازم در مورد مکان یابی محل دفن بهداشتی

بطور کلی یک محل دفن باید در مکانی استقرار یابد که از جهات گوناگون اعم از زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی کمترین ضرر را به وجود آورد.به جرات میتوان گفت که یک مکان یابی صحیح می تواند نیمی از نگرانی های موجود در یک محل دفن را مرتفع سازد. قبل از تصمیم گیری برای انتخاب یک محل دفن باید مطالعات وسیعی انجام داد که در ادامه برخی از مهمترین زمینه های مطالعاتی ارائه شده است:

1- بررسی اقتصادی: با اینکه همواره بررسی های اقتصادی و برآورد هزینه های یک طرح از مهمترین مراحل در تمامی امور مهندسی و طراحی است، اما در فرایند مکان یابی این موضوع در درجه آخر اهمیت دارد، چرا که در مقایسه با دیگر عوامل می توان تا حدی از آن چشم پوشی کرد. البته این امر دلیلی بر عدم انجام مطالعات اقتصادی در مکان یابی محل دفن نمی باشد، زیرا در برخی گزینه های مشابه، این مسائل اقتصادی است که انتخاب نهایی را ممکن می سازد.قسمت اعظم هزینه در فرایند مکان یابی را خرید زمین تشکیل میدهد و باید در نظر داشت همیشه یک زمین ارزان بهترین زمین نیست، چرا که ممکن است مخارج بعدی آن نظیر آماده سازی بالا باشد.از این رو در ارزیابی هزینه، همه موارد هزینه بر باید در نظر گرفته شود. همچنین گاهی اوقات لازم است بجای خرید زمین آن را برای مدتی اجاره کرد.

به غیر از قیمت زمین سایر هزینه ها عبارتند از: سرمایه گذاری در زمینه بررسی عوامل فیزیکی و زیست محیطی محل دفن (از قبیل توپوگرافی، هیدروژئولوژی، خاک شناسی و نقشه برداری) و نیز مخارج آماده سازی فیزیکی و احیاء توسعه زمین (مانند تمیزکردن، خاکبرداری، احداث زهکشی و جاده های فرعی، احداث تسهیلات آبرسانی، برق رسانی، تلفن و حصار). همچنین هزینه دستمزد کارگران و بیمه آنها، هزینه حمل و نقل مواد زائد و خاک پوششی، هزینه احداث ساختمان های رفاهی و اداری و نهایتا هزینه تعمیر و استقرار تجهیزات لازم از جمله موارد قابل توجه و بررسی می باشند.

2- مسائل زیبایی شناختی و پذیرش از طرف مردم: تا حد امکان باید سعی شود که محل دفن دور از انظار مردم باشد و زیبائی ظاهری یک منطقه را خدشه دار نکند. در پاره ای موارد به علل گوناگون، مثلا کمبود زمین مناسب، لازم می شود مه محل دفن فاصله چندانی با مناطق مسکونی نداشته باشد که در این صورت به احتمال قریب به یقین اعتراض ساکنان را به دنبال خواهد داشت.لذا در این گونه مواقع اولین قدم قبل از اجرای طرح این است که در مورد روش دفن بهداشتی به مردم اطراف زمین مورد نظر از راههای گوناگون آگاهی های لازم داده شود.

3- مساحت زمین در دسترس: یکی از مهمترین فاکتورها در مکان یابی اطمینان از وجود وسعت کافی زمین است هرچند که قوانین خاصی در این مورد وجود ندارد. اما با در نظر گرفتن تمام ملاحظات لازم است که یک زمین دفن حداقل توانایی ذخیره سازی دفن پسماند را به مدت 5 سال داشته باشد.

4- توپوگرافی محل دفن: تعیین توپوگرافی محل دفن، به دلیل موثر بودن بر نوع عملیات، روش دفن، طراحی زهکشی های منطقه دفن، نوع تجهیزات موردنیاز، تعیین تراز آب های زیرزمینی، تعیین نوع استفاده آتی از زمین، پیش بینی توسعه اقدامات آتی و توسعه تجهیزات دفن با ارزش و مهم است.

معمولا مناطق مرتفع و مسطح با شیب کم در صورت داشتن سایر شرایط نظیر نفوذ ناپذیر بودن خاک، مناسب ترین مکانها می باشند. چنین زمین هایی در آینده می توانند به عنوان مناطق صنعتی و یا تفریحی مورد استفاده قرار گیرند. زمین های گود و پست اگرچه قابلیت پذیرش مقادیر بیشتری از مواد زائد را دارا می باشند، به دلیل آنکه پایینتر از سطح زمین قرار گرفته اند، بیشتر در معرض سیلاب می باشند و در اثر جاری شدن آب، این گونه زمین ها بتدریج فرسایش می یابند. به همین جهت در صورتی که برای دفن مواد زائد جامد، زمین های دره ای شکل انتخاب شوند، جهت جلوگیری از جاری شدن آب در آن و فرسایش خاک، طراحی زهکشی های سطحی ضروری است. در نهایت باید گفت با تعیین توپوگرافی زمین، می توان نوع روش دفن را تعیین نمود.

5 – زمین شناسی و خاک شناسی محل: پرداختن به موضوع زمین شناسی و خاک شناسی در ملاحظات مربوط به طراحی عملیات و چگونگی حفاظت از آب های سطحی و زیرزمینی از ضرورت های اولیه به شمار می آید. مهمترین مواردی که در این راستا باید به آنها توجه نمود عبارتند از: تعیین مشخصات و عمق خاک، تعیین نوع سنگ بستر، ضخامت، شناخت جنس و منشا آن، تعیین الگوی چین خوردگی زمین، تعیین الگوی گسل ها و خطوط زلزله خیز، شناخت هوازدگی، بررسی امکان لغزش خاک و سنگ و مطاله در خصوص تخلخل و نفوذپذیری خاک.

دانه بندی خاک منطقه که در واقع ترکیبی از ذرات رس، شن و سیلت است، در انتخاب محل دفن بسیار مهم است: زیرا نسبت درصد ذرات سه گانه مزبور تعیین کننده ویژگی تراوایی خاک به شمار می آید.به این معنا که هر چه درصد شن در ساختار خاک منطقه بیشتر باشد، میزان نفوذپذیری آن بیشتر می گردد و در مقابل افزایش درصد رس در خاک نه تنها از میزان نفوذپذیری آن می کاهد بلکه به علت وجود کلوئیدها به نحو موثرتری در تبادلات کاتیونی شرکت جسته و زمینه ساز پدیده فیلتراسیون جریان سیالی می گردد که از درون آن می گذرد. معمولا خاک، لایه ای پوششی برای سنگ بستر محسوب می شود که هر قدر غیرقابل نفوذتر باشد از ورود آب باران به داخل زمین بیشتر جلوگیری می کند.بدیهی است که اگر بتوان خاک پوششی را از محل دفن تامین نمود تا حد بسیار زیادی از هزینه کاسته خواهد شد چرا که این خاک به صورت پوشش روزانه و نهایی کاربرد زیادی دارد. بهترین خاک پوششی مخلوطی از ماسه و رس به همراه لای باشد. از سوی دیگر، جهت پوشش نهایی و یا روزانه زمین، خاک با دانه بندی خیلی ریز مانند رس به تنهائی ایده آل نیست زیرا در صورت خشک شدن امکان ترک خوردگی و ایجاد شکاف آن وجود دارد که مسائلی چون ایجاد بو، نفوذ آب و رشد ناقلین بیماری زا را در پی خواهد داشت بنابراین بهترین خاک پوششی مخلوطی از خاک با دانه بندی درشت و ریز می باشد.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

• هیدرولوژی و هیدروژئولوژی و محل دفن
• فاصله محل جمع آوری تا مرکز دفن و دسترسی به جاده ها
• دسترسی به تسهیلات برق رسانی، آب و سیستم فاضلاب
• استفاده کنونی و آتی از زمین
• شاخص الکنو (Oleckno) جهت تعیین مکان دفن
• آماده سازی محل برای دفن بهداشتی
• تعاریف و اصطلاحات در محل دفن
• روش های دفن بهداشتی
• مساحت مورد نیاز محل دفن
• واکنش های انجام گرفته در محل دفن پسماند
• گازهای جزئی تولید شده در محل دفن
• مراحل تجزیه پسماند و تولید گاز در محل دفن
• و …

حتما بخوانید:

⇐ کلیات پسماند

⇐ مدیریت پسماندهای خطرناک

⇐ حمل و نقل پسماندهای ویژه