جزوه و سوالات تستی آزمایش های آب + پاسخ تشریحی

جزوه و سوالات تستی آزمایش های آب + پاسخ تشریحی

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 35

به طور کلی برنامه کنترل کیفیت آب آشامیدنی شامل دو فعالیت مهم است که این دو به یک اندازه اهمیت داشته و شامل انجام بررسی های بهداشتی، نمونه برداری و آزمایش می باشد. آزمایش کنترل کیفیت آب بایستی برای تمام منابع مورد استفاده اجتماع مثل آب لوله کشی و غير لوله کشی، آب تصفیه شده و تصفیه نشده و آب هر منبع مناسبی مثل رودخانه، برکه، چاه، آب انبار و غیره به کار گرفته شود.

از جمله موارد مهم و عمده که در یک آزمایش بایستی مدنظر قرار گیرد، اطمینان از صحت، دقت و کیفیت آزمایش می باشد. صحت (Precision) به میزان نزدیکی یک اندازه گیری با مجموعه ای از اندازه گیری های مشابه به میزان حقیقی مقدار اندازه گیری شده اطلاق می شود. در برابر صحت، دقت (Accuracy) یا قابلیت تکرار میتواند به صورت نزدیکی مقادیر به دست آمده از تعدادی اندازه گیری به میزان متوسط آنها و نه ضرورتا میزان حقیقی آنها شود.

خطاهای مربوط به هر آزمایش را می توان به خطاهای فردی، خطای مربوط به لوازم، خطاهای ایجاد شده در روش آزمایش و نمونه برداری تقسیم بندی نمود، معمولا هیچ نتیجه آزمایشگاهی نباید رد شود مگر آن که منبع خطا روشن باشد.

در مورد اطمینان کیفی هر آزمایشی نیز بایست یک برنامه تضمین کیفی تدوین گردد، در این زمینه معمولا نمودارهای دقیق و صحیح بر طبق کتابچه کنترل کیفی تجزیه آب و فاضلاب برای آزمایشگاه ها مربوط به EPA تهیه می شود.

آزمایش های فیزیکی

آزمایش های به کار گرفته شده جهت بررسی و تعیین خواص فیزیکی آب را می توان شامل موارد زیر دانست:

• هدایت مخصوص به هدایت مخصوص ظرفیت آب را برای هدایت جریان برق اندازه گیری می کند. این خاصیت به غلظت مواد یونیزه شده در آب و درجه حرارتی که اندازه گیری در آن انجام می شود بستگی دارد.
• باقی مانده غیر قابل صاف کردن: که خود شامل دو آزمایش می باشد. بررسی کلی جامد های معلق خشک شده در ۱۰۳ – ۱۰۵°C و بررسی جامدهای معلق فرار خاکستر شده در ۵۵۰ °C.
• باقی مانده کل جامدها و كل مواد قابل صاف شدن: این آزمایش کل مواد جامد و كل جامدهای حل شده را شامل می شود، نمونه صاف نشده و یا صاف شده را تا خشک شدن تبخیر می کنیم و موادی که باقی می ماند برابر کل جامد های حل شده خواهد بود.
• مواد قابل ته نشین شدن بر حسب وزن – این آزمایش معیاری برای «قابلیت ته نشین شدن» جامدهای معلق است و بخشی از مواد معلق را که به فاصله یک ساعت ته نشین میشوند اندازه گیری می کند.
• کدورت. روش تفلومتری این روش، شدت نور پراکنده شده به وسیله نمونه با شدت نور پراکنده شده از نمونه رفرنس استاندارد را در شرایط معین مقایسه می کند. هرچه شدت نور پراکنده شده به وسیله نمونه در زاویه ۹۰ °C نسبت به مسیر شعاع بیشتر باشد، کدورت بیشتر است.

آزمایش های شیمیایی

آزمایش های شیمیایی خود به سه دسته تعیین فلزات، تعیین مواد معدنی و غیر فلزی و تعیین مواد آلی قابل تقسیم بندی می باشد.

1. روش های تعیین فلزات – بررسی کلسیم (روش به کار رفته تیتراسیون با EDTA): سختی آب در درجه اول با یون های کلسیم و منیزیم آزاد به وجود می آید که هردوی آنها به سرعت در حضور اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (نمک دی سدیم EDTA) به صورت کمپلکس در می آیند
2. بررسی سختی (روش به کار رفته تیتراسیون با EDTA): سختی آب بیشتر به علت وجود 2+Ca و 2+Mg است این یون ها با EDTA تولید کمپلکس محلول می کنند.
3. بررسی کروم شش ظرفیتی (روش به کار گرفته کالریمتری): کروم شش ظرفیتی محلول را، در غیاب مقادیر مزاحم فلزاتی مانند مولیبدن، وانادیوم و جیوه، می توان به روش کالریمتری توسط واکنش با دی فنیل کاربازید در یک محلول اسیدی تعیین کرد. تهیه نمونه برای تعیین فلزات (روش جذب اتمی (AA) یا طیف سنجی نشری پلاسمای جفت شده به طرز القائی (ICP))

روش های آنالیز به کار رفته شامل تکنیک های جذب و نشر اتمی، روش های بدون شعله و یا کوره گرافیتی و یا روش های مخصوص دیگری مانند بخار سرد (برای تعیین جیوه) و تولید هیدرید آرسنیک و سلنیوم) است. به طور کلی روش کوره گرافیتی در تعیین غلظت های کم با حساسیت بیشتر و حد تشخیص پایین تر می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

روش های تعیین مواد معدنی و غیر فلزات

• تعیین اسیدیته (روش به کار رفته تیتراسیون و پتانسیومتری): اسیدیته آب، معیاری از غلظت اسیدهای موجود در آن است که با یک باز قوی واکنش می دهد. در این رابطه pH نمونه را با اضافه کردن محلول استاندارد اسید کاهش می دهیم، با پراکسید، یون های فلزی را اکسید می کنیم و سپس با محلول استاندارد باز قوی و شناساگر فنل فتالئین، تیتر می کنیم.
• تعیین قلیائیت (روش به کار رفته پتانسیومتری و کالریمتری): قلیائیت، معیاری از توانائی آب برای قبول پروتونها است. قلیائیت معمولا در اثر وجود اجزائی مانند بی کربنات، کربنات و هیدروکسید حل شده در آب پایدار می شود که آن را می توان با تیتراسیون با اسید اندازه گیری نمود.
• اشباع کربنات کلسیم (روش به کار رفته اندیس اشباع لانگلیر): برای آبی که حاوی کلسیم و بی کربنات باشد. pH آبی را که در آن محلول با کربنات کلسیم اشباع شده باشد pH اشباع یا pHs مینامند. اندیس اشباع لانگلیر (SI) مقدار محاسبه شده ای است که نشان میدهد CaCO3 ممکن است رسوب کرده باشد (۰ < اندیس) یا حل شده باشد (۰> اندیس).
• اندیس خورندگی: اندیس خورندگی (AI) برای کمک به مهندسین در انتخاب لوله مناسب برای هدایت آب به کار میرود. AI بر اساس pH و قابلیت انحلال CaCO3 استوار است.
• تعیین بر (روش به کار رفته کارمین)
• تعیین کلرید (روش به کار رفته تیتراسیون نیترات مرکوریک): کلرید را می توان با تیتراسیون نمونه اسیدی با نیترات مرکوریک با وجود یک شناساگر اندازه گیری نمود.
• تعیین کلر باقی مانده (روش به کار رفته تیتراسیون آمپرومتری): کلر آزاد موجود با اکسید فنیل آرسین استانداردشده و با استفاده از روش تیتراسیون آمپرومتری در pH بین ۶/۵ تا ۷/۵ اندازه گیری می شود.
• تعیین کلر باقی مانده (روش کالریمتری DPD): وقتی N – N – دی اتیل – P – فنیلن دی آمین (DPD) را به نمونه آب شامل کلر آزاد باقی مانده اضافه می کنیم واکنش فوری صورت می گیرد و رنگ قرمز حاصل می شود، شدت این رنگ قرمز را با روش کالریمتری تعیین می کنند.
• تعیین سیانید (روش به کار رفته تیتراسیون و الكترود انتخابگر یونی I.S.E): سیانید کمپلکس شده با وجود اسید سولفوریک به گاز هیدروژن سیانید تبدیل می شود. این گاز را تقطیر کرده و جذب محلول هیدروکسید سدیم می کنیم. آنالیزهای بعدی بر روی سیانید سدیم انجام می شود.
• تعیین فلوراید (روش به کار رفته (SPADNS))
• تعیین فلوراید با غلظت کم (روش الکترود یون انتخابی ISE): با استفاده از منحنی کالیبراسیون مناسب می توان از الکترود یون انتخابی فلوراید، برای اندازه گیری غلظت یا فعالیت یون فلوراید در محلول آبی بهره جست.
• تعيين آمونیاک در مرحله تقطیر مقدماتی (روش های نسلریزاسیون و تتراسیون)
• تعيين آمونیاک (روش ایندوفنل با غلظت کم): رنگ آبی. ایندوفنل را که در اثر واکنش آمونیاک، فنل و هیپوکلریت در pH بالا به وجود می آید اندازه گیری می کنیم.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ آزمایشات باکتریولوژیکی آب آشامیدنی با هدف یکسان سازی روش آزمایش

⇐ جزوه و سوالات تستی استانداردهای آب + پاسخ تشریحی

⇐ شاخص های میکروبی آلودگی مدفوعی آب

⇐ آنالیز آب و فاضلاب