تعاریف و کلیات بلایای طبیعی

تعاریف و کلیات بلایای طبیعی

• تعاریف
  • تعریف بلایای طبیعی از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی
  • تعریف بحران
  • مدیریت بحران در بلایای طبیعی
  • مدیریت مخاطرات و ارزیابی ریسک
  • امداد و نجات
• اهداف سازمانهای مسئول در قبال بروز بلایا
  • سازمانهای ملی و بین المللی حمایت کننده در سوانح
  • سازمان بهداشت جهانی
  • یونیسف
  • صلیب سرخ بین الملل
  • هلال احمر

۱-۱- تعریف بلایای طبیعی از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی

رخداد واقعه ای که منجر به خسارت نابسامانی اقتصادی، مرگ و میر و کاهش سطح خدمات بهداشتی گردد به صورتی که نیاز به درخواست کمک از منابع غیر محلی باشد بلای طبیعی تغییری است در شرایط محیطی که سبب گسسته شدن روند زندگی طبیعی مردم و قرار گرفتن آنها در معرض عناصر مضر و خطرناک محیط می شود.

۱-۲- تعریف بحران

بحران حادثه ای است که در اثر رخدادها و عملکردهای طبیعی و انسانی به طور ناگهانی به وجود میآید مشقت و سختی را به یک مجموعه یا جامعه ی انسانی تحمیل می کند و برطرف کردن آن نیاز به اقدامات اضطراری، فوری و فوق العاده دارد.

در وضعیت های اضطراری و بحران درجه ی هر بلا را می توان از میزان تأثیر آن با توجه به شاخص های زیر تعیین کرد :

• تلفات و صدمات جانی انسان
• قطع خدمات عمومی نظیر ،برق، گاز و دیگر سوختها ارتباطات ، آب آشامیدنی شبکه فاضلاب، مواد غذایی، بهداشت و غیره
• از بین رفتن یا آسیب اموال عمومی و خصوصی
• انتشار بیماریهای واگیردار
• اختلال در فعالیت های عادی

۱-۳- مدیریت بحران در بلایای طبیعی

فرآیند برنامه ریزی و عمل کرد مقامات دولتی و دستگاه های اجرایی دولتی و عمومی همگام با بخش خصوصی است که با مشاهده تجزیه و تحلیل بحرانها به صورت یک پارچه جامع و هماهنگ با استفاده از ابزارهای موجود تلاش می کنند از بحرانها پیشگیری نمایند یا در صورت بروز آنها در جهت کاهش آثار و صدمات کسب آمادگی لازم امدادرسانی سریع و بهبود اوضاع تا سطح وضعیت عادی تلاش نمایند.

۱-۴- مدیریت مخاطرات و ارزیابی ریسک

فرآیندی است که سطح تحمل یک خطر مشخص را در جامعه شناسایی می کند و این اطلاعات در جهت تصمیم گیری برای اقدامات مربوطه به کاهش اثرات مخاطرات و مقابله با آنها به کار میبرد. فرآیند مدیریت مخاطرات متناسب با منابع موجود و هزینه های کاهش مخاطره انجام می گیرد.

۱-۵- امداد و نجات

عملیات امداد و نجات به عنوان بخش عمدهی مرحله ی مقابله شامل جستجو ، نجات، ارائه ی کمک های اولیه، انتقال مجروحان تا نزدیکترین مرکز درمانی، منبع تغذیه ی اضطراری، تامین سرپناه اضطراری، تخلیه ی جمعیت ها، تامین امکانات اولیه ی زندگی، دریافت و توزیع کمک های فردی و اقلام اهدایی سازمانهای غیردولتی داخلی، خارجی و بین المللی است.

۲- اهداف سازمانهای مسئول در قبال بروز بلایا

اهداف سازمانهای مسئول در برابر بلایا به صورت کلی شامل موارد زیر می باشد :

1. حفاظت از جان مردم
2. حفاظت از دارایی های ملی و خصوصی
3. حفاظت از منابع و ثروتهای ملی
4. مقابله با شایعات و ایجاد روحیه در افراد
5. آموزش واکنش در زمان وقوع بلایای طبیعی و شرایط اضطراری

۳- سازمانهای ملی و بین المللی حمایت کننده در سوانح

۳-۱– سازمان بهداشت جهانی  World Health Organization

سازمانی است بین المللی و غیرسیاسی که هدف کلی آن دسترسی تمام مردم جهان به بالاترین سطح سلامتی می باشد و زیر نظر سازمان ملل متحد انجام وظیفه می نماید مقر این سازمان در ژنو بوده و دارای شش منطقه ی اصلی در جهان می باشد ایران در منطقه ی مدیترانه شرقی که مرکز آن در اسکندریه است قرار دارد.

نقش عمده ی سازمان بهداشت جهانی در مورد سوانح عبارت است از:

1. کمکهای فوری و آمادگی در مقابله با سوانح
2. مشارکت در آموزش نیروهای امدادی و مدیریتی
3. ارزیابی سریع نیازها اعم از نیازهای بهداشتی، کنترل اپیدمی ها، نیازهای غذایی و غیره
4. مدیریت جامع کمک های اضطراری به سانحه دیدگان جهان بر پایه ی برنامه ریزی های منطقه ای

۳-۲ یونیسف unicef

یک سازمان بین المللی است که در شرایط عادی و سوانح به کودکان نیازمند و آسیب دیده کمک می نماید این سازمان وابسته به سازمان ملل است و مقر آن در نیویورک میباشد این سازمان با سازمانهای دیگری مثل سازمان غلات کشاورزی سازمان ملل و غیره در راستای سلامت مادر و کودک بعد از بروز سوانح فعالیت می نماید.

۳-۳– صلیب سرخ بین الملل  International Committee of the Red Cross (ICRC)

انجمن و سازمان غیر دولتی انسان دوستانه است که مقر اصلی آن در شهر ژنو سوئیس است. این سازمان در ابتدا فقط برای مراقبت از سربازان زخمی جنگ بود اما بعدها برای تسکین همه ی دردهای بشری گسترش یافت تقریباً در همه ی کشورهای دنیا شعبه هایی از صلیب سرخ وجود دارد که در طول جنگ و صلح کار می کنند خدمات صلیب سرخ جهانی در سوانح به شکل زیر خلاصه می گردد:

1. کمک های اولیه
2. پیشگیری از وقوع حوادث
3. سالم نگه داشتن آب آشامیدنی
4. خدمات به آسیب دیدگان
5. کمک های اولیه بعد از سوانح
6. پرستاری از آسیب دیدگان سوانح
7. خدمات بهداشت مادر و کودک بعد از سوانح
8. آموزش بهداشت و ارائه خدمات بهداشت محیط

۳-۴ هلال احمر

جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران یک سازمان غیرانتفاعی ایرانی و عضوی از نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر است و در داخل کشور ایران و در برخی موارد در دیگر مناطق جهان به فعالیت های امدادی و بشر دوستانه فعالیت دارد این سازمان دارای سازمانهای زیرشاخه متعددی است که طیف گسترده ای از خدمات پزشکی، بهداشتی، آموزشی و امدادی را در بر می گیرند. هدف اصلی این سازمان تلاش برای تسکین آلام بشری و تامین احترام انسانها و کوشش در جهت برقراری دوستی و تفاهم متقابل صلح پایدار میان ملتها و همچنین حمایت از زندگی و سلامت انسانها بدون در نظر گرفتن مذهب، نژاد و رنگ آنها می باشد.

مهم ترین وظایف هلال احمر در سوانح عبارتند از:

1. ارائه ی خدمات امدادی
2. ارائه ی کمکهای اولیه در حوادث
3. برنامه ریزی جهت آمادگی مقابله با حوادث
4. ارسال کمک و اعزام عوامل امدادی به سایر کشورها
5. کمک در تهیه دارو وسایل و تجهیزات پزشکی مورد نیاز

بعضی از سازمانها و نهادهای مرتبط و کمک کننده ی داخلی در ارتباط با بلایای طبیعی بسته به تفکیک نوع کار عبارتند از:

سازمانهای امداد و نجات

• جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران
• سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی
• سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
• نیروی انتظامی
• ارتش جمهوری اسلامی ایران
• وزارت جهاد سازندگی
• سازمان بهزیستی کشور
• وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی
• وزارت بازرگانی
• کمیته ی امداد امام خمینی

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مدیریت شرایط بهداشت محیط بواسطه وقوع بلایا

⇐ اثرات بلایا بر بهداشت محیط

⇐ سازمان های داخلی و بین المللی در بلایا

⇐ اپیدمیولوژی بلایا و انواع آن