بیماری های ناشی از میکروارگانیسم های شیر و زهرابه های آنها
بیماری های ناشی از میکروارگانیسم های شیر و زهرابه های آنها
بیماری های ناشی از میکروارگانیسم های شیر و زهرابه های آنها
فرمت: Pdf تعداد صفحات: 99
فهرست:
-
فصل اول: ملاحظات همه گیری شناسی
- شیر، به مثابه مخزن عفونت یا مسمومیت
- نوع و الگوی شیوع بیماری
- جستجو و گزارش بیماریهای شیر زاد
-
فصل دوم: بیماری های ویروسی و ریکتزیایی
- آنتروویروس ها
- آدنوویروس ها
- ویروس هپاتیت عفونی
- ویروس آنسفالیت ناشی از گزش کنه
- ویروس تب برفکی
- سایر ویروس ها
- تب کیو
-
فصل سوم: عفونت ها و مسمومیت های باکتریایی
- سیاه زخم
- بوتولیسم
- وبا
- عفونت ناشی از کلستریدیوم پرفرنژانس (ولنتی یی)
- عفونت های کلی باسیلی
- دیفتری
- لپتوسپیروز
- ليستريوز
- پاستورلوز
- تب ناشی از گاز موش صحرایی
- دیسانتری باسیلی (شيگلوز)
- گاستروم آنتریت ناشی از آنتروکسین استافیلوکوک
- عفونت های استرپتوکوکی
- سل
- حصبه، شبه حصبه و سایر سالمونلوزها
-
فصل چهارم: قارچ های بیماریزا
- آلودگی شیر و فرآورده های آن به سموم قارچی
-
فصل پنجم: عفونت های انگلی
-
فصل ششم: عوامل حساس کننده اختصاصی و غیر اختصاصی
- آنتی بیوتیک ها
- آلرژی شیر
-
فصل هفتم: مواد شیمیایی و سایر مواد خارجی در شیر
- حشره کش ها
- مواد نگهدارنده و ضد عفونی کننده
- زیان های بهداشتی ناشی از بسته بندی
- هسته های پرتو زا و سایر فلزات سنگین
- سموم گیاهی
- علل دیگر ناسالمی شیر
همه گیری شناسی بیماریهایی که از راه شیر ایجاد می شوند، بر خلاف همه گیری شناسی سایر بیماریهای ناشی از میکروارگانیسم ها نکات تاریک و مبهم بسیار کمتری دارد. زیرا این بیماریها نمونه های ساده عارضه هایی هستند که از راه مصرف شیر آلوده یا مواد غذایی دیگری که حاوی چنین شیری با یکی از فرآورده های آن باشند ایجاد می شوند، در حالی که سایر بیماریهای ناشی از میکرو ارگانیسم ها ممکن است از راه هوا، حاملان میکروب یا تماس مستقیم با عفونت یا از راه های دیگر به انسان انتقال یابند. بینابراین بسیاری عوامل متغیر و ناشناخته با بیماریهای شیر زاد و سبب های مولد آنها ارتباط دارند. در اینجا فقط بعضی از جنبه های مهم همه گیری شناسی این بیماریها در سه مبحث زیر بررسی می شوند:
- شیر به مثابه مخزن عفونت یا مسمومیت؛
- نوع و الگوی شیوع بیماری؛ و
- جستجو و گزارش بیماریهای شیر زاد.
۱، شیر، به مثابه مخزن عفونت یا مسمومیت
1.1. محیط
شیر برای بعضی از میکرب ها، به خصوص باکتری های بیماریزایی که رشد و تکثیر آنها اساسا تابع درجه حرارت و همچنین میکربهای رقیب و فرآورده های متابولیکی آنهاست، محیط کشت و نگهداری بسیار خوب و مناسبی محسوب می شود. باکتری های مهم بیماریزایی مانند باسیل سل و بروسلا در شیر به راحتی و آزادانه تکثیر نمی یابند و ویروس ها به هیچ وجه در شیر کشت نمی شوند؛ بنابراین قدرت بیماریزایی آنها با میزان آلودگی اولیه شیر، رقیق شدن و اختلاط بعدی آن، اعمالی که روی آن صورت می گیرد، مدت زمانی که سپری می شود تا شیر به مصرف برسد و عوامل دیگر بستگی دارد. در حرارت زیر ۱۰ تا ۱۲ درجه سانتیگراد فعالیت اکثر باکتری های بیماریزا متوقف می شود. از این جهت شیر را قبل از اینکه تحت تأثیر اعمال حرارتی مختلف (مانند پاستوریزاسیون، استریلیزاسیون و غیره …) قرار دهند در حرارت کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد، به خصوص بین ۴ و ۷ درجه سانتیگراد سرد می نمایند.
در حرارت های مناسب برای تکثیر میکرب ها، ازدیاد میکروب های گندروی” ممکن است میکرب های بیماریزا را تحت الشعاع قرار دهد و مانع رشد و نمو آنها شود ولی این میکربهای خطرناک غالبا زنده باقی می مانند مگر اینکه به وسیله حرارت از بین بروند. وقتی شیر در شرایط بهداشتی بدی تولید شود و سرد نیز نگردد، ارگانیسم های مولد اسید لاکتیک یا ترشی زا معمولا در آن تکثیر می یابند و شیر را به . سرعت ترش می کنند. اسید لاکتیک (که از تجزیه لاکتوز یا قند شیر حاصل می شود)، برای باکتری های بیماریزا زیان آور است و مانع تکثیر آنها می شود. به علاوه نشان داده شده است که بعضی از استرپتوکوک های مولد اسید لاکتیک مواد آنتی بیوتیک مانندی از خود ترشح می کنند، چنانکه استرپتوکوکوس لانتیسه که در مراحل اولیه ترش شدن طبیعی شیر در آن به شدت رشد می کند، ماده ای به نام نیزین از خود ترشح می نماید و این ماده تکثیر باکتری های بیماریزا را تا حدودی متوقف می سازد. با این وجود نمی توان از این خاصیت در تهیه و تولید شیر سالم استفاده کرد. وقتی شیر در بهترین شرایط بهداشتی تولید می شود، ممکن است تقربیا عاری از ارگانیسم های ترشی زا باشد و در این صورت بعضی از باکتری های بیماریزا (سالمونلا و استافيلوکوک ها) که در اسید لاکتیک به خوبی رشد و نمو نمی کنند، زمینه مساعدی می یابند و چنانچه حرارت نیز مناسب و مساعد باشد، به مقدار زیاد تکثیر می یابند.
فرآیند. کهنگی و ترشیدگی که در طی آن میکرب های بیماریزا غالبا می میرند و یا به وسیله میکروب های گندروی و مواد حاصله از متابولیسم آنها از بین می روند (مثلا بر اثر ایجاد اسید لاکتیک)، در تهیه بعضی از فرآوردهای شیر (مانند ماست و غیره..) مورد استفاده قرار می گیرد. این فرآیند گرچه در فراهم آوردن محصول سالم و بهداشتی بی تأثیر نیست، ولی به ندرت ممکن است تنها با استفاده از این فرآیند فرآورده ای که از لحاظ بهداشتی مطمئن باشد تهیه نمود. بنابراین استفاده روزافزون از پاستوریزاسیون در مرحله ای از تهیه تمام فرآورده های شیر اقدامی پسندیده و مطلوب است.
منابع عفونت و آلودگی
عوامل بیماریزای شیر ممکن است از دام شیرده یا کارگرانی که در مراحل مختلف دو شش، جمع آوری و حمل آن دخالت دارند و یا از محیط اطراف در شیر وارد شوند (جدول 1). این ارگانیسم ها ممکن است مستقیما از درون پستان در شیر دفع شوند و یا از راه پوست و مخاطهای حیوان شیرده یا کارگر دوشنده به شیر راه یابند و شیر و وسایل دوشش و جمع آوری شیر را آلوده سازند. یکی از بهترین منابع محیطی آلودگی شیر در دامداری و گاه در کارخانه شیر پاستوریزه، آلودگی ذخایر آب است. حشرات، جوندگان، وسایل و لوازم کثیف و کود و بستر حیوان نیز هر یک به نوبه خود در ایجاد آلودگی نقش مؤثری دارند. و از باکتری های بیماریزایی که از طریق حیوانات یا انسان شیر را آلوده می سازند در قسمت های بعدی این بخش بحث خواهد شد. واضح است که انسان ممکن است در هر نقطه ای از زنجیر تولید فرآورده های شیری تا مصرف آنها منشأ آلودگی باشد. خطرناکترین مراحل آلودگی شیر به وسیله انسان بعد از پاستوریزاسیون آن است، زیرا یک فرد حامل میکروب ممکن است مقادیر زیادی شیر را دوباره آلوده سازد (مثلا در موقع پر کردن بطری ها یا قوطی های مقوایی) و یا در مواردی که شیر در ظرف های بزرگ به محل توزیع حمل و در آنجا برای فروش تقسیم می شود. به این جهت بهداشت شیر بعد از پاستوریزاسیون حائز اهمیت زیادی است.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.