بیماریابی و پیگیری بیماری ها

بیماریابی و پیگیری بیماری ها

فرمت: PDF  تعداد صفحات: 86

چگونگی تکمیل فرم های غربالگری، مراقبت و پیگیری اختصاصی بعضی از بیماری ها

فهرست:

• دیابت و انواع آن
• اهمیت کنترل دقیق قند خون
• آموزش های لازم برای افراد مبتلا به دیابت
• رعایت بهداشت سرنگ ها
• محل تزریق انسولین
• بیماریابی دیابت
• فشار خون و انواع آن
• بیماری ها و عواض ناشی از فشار خون بالا
• درمان بیماری فشار خون بالا
• پیگیری و مراقبت بیماران
• راهنمای فرم غربالگری فشار خون بالا
• راهنمای استفاده از نمودار نمایه توده بدنی (BMI)
• وسایل لازم برای اندازه گیری فشار خون و انواع دستگاه های اندازه گیری
• طبقه بندی خطاهای اندازه گیری فشار خون
• فشار خون بالا در کودکان و اندازه گیری آن
• دستورالعمل تهیه نمونه از پاشنه پای نوزاد: قدم به قدم
• و …

دیابت

دیابت یک بیماری غیرواگیر است که تعداد زیادی از افراد جامعه به آن مبتلا هستند، ولی نیمی از آنها از بیماری خود آگاه نیستند. در این بیماران قند خون (گلوکز) به طور طبیعی برای تولید انرژی (سوخت و ساز) توسط سلول ها جذب نمی شود. بنابراین میزان قند خون افزایش می یابد. میزان قند خون در افراد سالم بین ۷۰ تا ۱۱۰ میلی گرم در دسی لیتر و در مبتلایان به دیابت بیش از mg/dl ۱۲۶ است.

انواع دیابت

دیابت یا بیماری قند به انواع زیر تقسیم می شود:

1. دیابت نوع 1: این دیابت بیشتر در کودکان و جوانان دیده میشود و درصد کمی از افراد مبتلا به دیابت به این نوع مبتلا هستند. افراد مبتلا برای درمان این نوع بیماری باید انسولین تزریق کنند.
2. دیابت نوع 2: این نوع بیشتر در افراد بالای ۳۰ سال مشاهده می شود. اکثر افراد مبتلا به دیابت در این گروه قرار دارند. این بیماران معمولا چاق هستند و درمان آنها با برنامه غذایی مناسب، ورزش و یا داروهای خوراکی انجام می شود.
3. دیابت حاملگی: این نوع دیابت ممکن است طی دوران بارداری (بیشتر از ماه پنجم بارداری) ایجاد شده و با ختم بارداری خود به خود بهبود یابد. در این افراد احتمال ابتلا به دیابت در آینده بیشتر است.
4. انواع اختصاصی دیابت: غالبا به علت بیماری های دیگر ایجاد می شود و شیوع آنها بسیار کم است.

علائم دیابت: علائم بیماری عبارتند از:

• پرنوشی
• پر ادراری
• پرخوری
• کاهش شدید وزن بدون علت موجه (این علائم در دیابت نوع اول بیشتر دیده می شود).
• تأخیر در بهبود زخم ها
• تاری دید

افراد در معرض خطر: تمام زنان و مردان بالای ۳۰ سال که حداقل یکی از مشخصات زیر را داشته باشند در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند:

1. افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند (طبق نوموگرام BMI).
2. افرادی که پدر، مادر، خواهر یا برادر آنها سابقه ابتلای به دیابت دارند.
3. افرادی که فشار خون ماکزیمم (یا حداکثر) مساوی با بیشتر از mmHg ۱۴۰ و فشار خون مینیمم (یا حداقل) مساوی یا بیشتر از mmHg ۹۰ دارند.
4. زنانی که سابقه دو بار یا بیشتر سقط خود به خودی (بدون علت مشخص) یا سابقه مرده زایی با سابقه به دنیا آوردن نوزاد با وزن بیش از Kg ۴ دارند.
5. زنانی که در یکی از بارداری های قبلی خود سابقه دیابت حاملگی دارند.
6. زنان باردار (در هر گروه سنی)

تذکر:

• در صورتی که خانم بارداری دارای هر یک از علائم سابقه خانوادگی دیابت، مرده زایی، فشار خون و دیابت حاملگی در بارداری های قبلی، دو بار سقط خود به خودی بدون دلیل و زایمان نوزاد با وزن بیش از kg ۴ باشد، در اولین مراجعه بدون توجه به سن حاملگی در معرض خطر محسوب می شود.
• خانم بارداری که هیچ یک از علائم فوق را نداشته باشد، از ماه پنجم حاملگی (هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری) در معرض خطر است.

افرادی که قند خون ناشتا در آنها mg/dl ۱۱۰-۱۲۵ است، اختلال قند خون ناشتا دارند و کسانی که در آزمایش تحمل قند، دو ساعت پس از مصرف ۷۵ گرم گلوکز، قند خون آنها ۱۴۰-۱۹۹mg/dl باشد، اختلال تحمل گلوکز دارند. مجموعه افراد دچار اختلال تحمل گلوکز و اختلال قند خون ناشتا را پره دیابتیک می نامند. این افراد در معرض خطر محسوب شده و باید سالانه جهت انجام آزمایش خون به پزشک ارجاع شوند.

عوارض دیابت:

عوارض دیابت به دو شکل است:

1. عوارض زودرس: در این موارد قند خون بیمار به شدت پایین آمده یا بالا می رود. در هر دو حالت باید بیمار را بلافاصله به پزشک ارجاع دهید.
2.  عوارض دیررس: این عوارض بعد از چند سال اتفاق می افتد و شامل: مشکلات چشمی، ناراحتی های کلیه، ناراحتی های قلبی، بی حسی و گزگز کردن دستها و پاها و نیز دیر بهبود یافتن زخم ها به خصوص در پاها که حتی در صورت عدم مراقبت ممکن است به قطع عضو منجر شود هستند. در هر حال توجه داشته باشید که افراد مبتلا به دیابت بیش از افراد عادی در معرض مشکل های مزبور قرار دارند. این مشکل ها در صورت عدم درمان به نابینایی، دیالیز با پیوند کلیه، سکته های قلبی و مغزی، قطع عضو و در نهایت به مرگ منجر می شوند.

کاهش قند خون علت: کاهش قند خون ممکن است به علت مصرف زیاد انسولین یا قرص های ضد دیابت (کاهش دهنده قند خون) کم خوردن یا حذف یک وعده غذا و فعالیت زیاد ایجاد شود.

• علائم: احساس ضعف یا گرسنگی، رنگ پریدگی، عرق سرد، طپش قلب، سرگیجه، گیجی، خواب آلودگی و در نهایت بیهوشی است.
• چه باید کرد: در صورت مشاهده این عارضه، چنانچه بیمار بیهوش نشده باشد، می توانید به او چند حبه قند یا یک ماده غذایی شیرین بدهید. اگر بیمار بیهوش بود وی را در وضعی قرار دهید که راه تنفسی او باز باشد. در حالت بیهوشی هیچ ماده غذایی نباید از طریق دهان داده شود و بلافاصله باید او را به پزشک ارجاع دهید.

افزایش شدید قند خون علت: این عارضه به دلیل پرخوری و یا مصرف ناکافی داروهای پایین آورنده قند خون ایجاد می شود.

• علائم: تشنگی زیاد، ادرار زیاد، خستگی، ضعف عضلانی، درد شکم، اختلالات بینایی، تاری دید، گیجی و منگی و در نهایت بیهوشی است.
• چه باید کرد: در صورت بیهوشی راه تنفسی بیمار را باز نگه دارید. بلافاصله بیمار را به پزشک ارجاع دهید.

نکته مهم: در صورتی که نتوان تشخیص داد که بیمار دچار کاهش قند خون و یا افزایش قند خون شده است، اقدام های مربوط به کاهش قند خون انجام گیرد و بلافاصله بیمار به پزشک ارجاع شود.

اهمیت کنترل دقیق قند خون کنترل دقیق قند خون تظاهر عوارض زودرس و دیررس را کاهش داده و یا بروز عوارض دیررس را به تأخیر می اندازد و در صورتی که عوارض ایجاد شده باشند از ناتوانی های ناشی از آنها مثل کوری، قطع عضو، نارسایی های شدید کلیه، سکته قلبی و مرگ پیشگیری می کند.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

حتما بخوانید:

⇐ ایمن سازی علیه بیماری های عمده عفونی

⇐ مراقبت کودکان زیر 8 سال