بهداشت محیط در بیمارستان و کنترل عفونت

بهداشت محیط در بیمارستان و کنترل عفونت

سرفصل های این بخش:

• اهمیت بهداشت محیط بیمارستانها و مراکز بهداشتی و درمانی
• آیتم های مدنظر در بهداشت محیط بیمارستان ها
• تعاریف اصطلاحات
• تاریخچه و آمار عفونت بیمارستانی
• راه های انتقال میکروارگانیسم ها در بیمارستان
• پاتوژن های منتقله در بیمارستان براساس راه انتقال
• آیین نامه نحوه تاسیس و بهره برداری بیمارستان ها
• تقسیم بندی پسماندها
• قانون مدیریت اجرایی پسماندها
• رفع آلودگی از تسهیلات و ظروف نگدارنده
• اصول تفکیک، حمل و نقل و نگهداری پسماندهای پزشکی در مراکز درمانی
• روش های بی خطرسازی پسماندهای بیمارستانی
• مدیریت پسماندهای پزشکی در مراکز درمانی
• ارزیابی عملکرد و پایش  دستگاه بی خطر سازی پسماندها
• جدول ارزیابی و پایش میکروبی، شیمیایی و مکانیکی دستگاه های غیر سوز بی خطر ساز پسماند
• تصفیه فاضلاب بیمارستان ها
• انتقال عفونت ها در بیمارستان
• عوامل محیطی مهم در پیشگیری از عفونت های بیمارستانی
• مقاومت انواع میکروارگانیسم ها نسبت به مواد گندزدا
• روشهای ضدعفونی و استریلیزاسون در بیمارستان
• استانداردهای کنترل عفونت در بیمارستان

مقدمه:

اگرچه بیمارستان ها با هدف مداوا و درمان بیماران، احداث و توسعه می یابند ولی متأسفانه به دلایل گوناگون ممکن است خود به کانونی برای انتقال عفونت تبدیل شوند و از اینرو نگرانی های زیادی به لحاظ بهداشتی و اقتصادی برای مردم و مدیران ایجاد نمایند.

امروزه شواهد و آمارها نشان داده اند که موضوع عفونت های بیمارستانی چنان اهمیتی یافته است که ضرورت تدوین برنامه ها و نظارت های اجرایی را برای پیشگیری و مواجهه با آن ها آشکار ساخته و کشورهایی که فاقد این سیاست ها باشند از بروز وسیع عفونت های بیمارستانی، مرگ و میر مبتلایان و صرف هزینه های گزاف به شدت رنج برده و اعتماد عمومی به ارائه خدمات صحیح بهداشتی و درمانی را خدشه دار نموده و نارضایتی هایی را بوجود آورده است.

بنا بر گزارش های سازمان جهانی بهداشت، سالانه صدها میلیون نفر از بیماران در سطح جهان در معرض عفونت های مرتبط با بیمارستان و مراکز درمانی هستند که منجر به فوت تعداد قابل ملاحظه ای از بیماران و تحمیل بار مالی زیادی به سیستم های خدمات بهداشتی و درمانی می گردد. از هر 100 مریض بستری در هر زمان، 7 بیمار در کشورهای توسعه یافته و 10 بیمار در کشورهای در حال توسعه دچار حداقل یک عفونت بیمارستانی می شوند.

بار عفونت های بیمارستانی اندمیک در کشورهای کم درآمد به طور قابل توجه ای بالاتر از کشورهای پردرآمد و با درآمد متوسط است و این موضوع بخصوص در مورد بیماران بخش های مراقبت ویژه (ICU) و نوزادان (neonates) صادق است.

در کشورهای پردرآمد نزدیک به 30% بیماران بخش های مراقبت ویژه با دست کم یک عفونت بیمارستانی آلوده می شوند، حال آنکه در کشورهای کم درآمد و متوسط در آمد، این میزان 2 تا 3 برابر بیشتر است. نوزادان (newborns) گروه پر خطر در رابطه با عفونت های بیمارستانی در کشورهای در
حال توسعه می باشند، با نرخ عفونتی 3 الی 20 برابر بیشتر از نرخ عفونت در کشورهای توسعه یافته.

اصطلاحات و تعاریف:

بیمارستان: طبق آیین نامه نحوه تأسیس و بهره برداری بیمارستان ها، یک مؤسسه پزشکی است که با استفاده از امکانات تشخیصی، درمانی، بهداشتی، آموزشی و پژوهشی به منظور درمان و بهبودی بیماران سرپایی و بستری بصورت شبانه روزی تأسیس می گردد. بیمارستان عمومی یک واحد بهداشتی و درمانی است و باید حداقل دارای چهار بخش بستری (داخلی، جراحی عمومی، زنان و زایمان و اطفال) و بخش های آزمایشگاه، داروخانه، رادیولوژی، و فوریت های پزشکی (اورژانس) و تغذیه که همگی اجزای لاینفک بیمارستان بوده که طبق ضوابط و آئین نامه های مربوطه پروانه تأسیس و مسئول فنی آن ها جداگانه صادر خواهد گردید. بیمارستان تخصصی یک واحد بهداشتی و درمانی است که در یک یا چند رشته تخصصی یا فوق تخصصی پزشکی فعالیت خواهد نمود.

انواع بیمارستان: گاهی بیمارستان ها را بر مبنای تعداد تخت بستری طبقه بندی می کنند:

• بیمارستان کوچک (S) زیر 100 تختخواب
• بیمارستان متوسط (M) تا 320 تختخواب
• بیمارستان بزرگ (L) تا 600 تختخواب
• بیمارستان خیلی بزرگ (XL) تا 1000 تختخواب
• مجتمع بیمارستانی (HC) بالای 1000 تختخواب

ممکن است بیمارستان ها بر مبنای سیستم حمایت مالی طبقه بندی شوند

• بیمارستان های دولتی
• بیمارستان های خصوصی
• بیمارستان های مراکز بیمه گر
• بیمارستان های خاص (خیریه – نظامی – نهادها)
• بیمارستان های ترکیبی

طراحی بیمارستان: مراحل اصلی طراحی یک بیمارستان می تواند شامل مراحل پنج گانه به شرح زیر باشد:

مشخص کردن اندازه و ظرفیت بیمارستان
• مشخص کردن شکل و حجم ساختمان اصلی بیمارستان
• مشخص کردن منطقه بندی داخل بیمارستان
• مشخص کردن شکل و حجم بخش ها
• چگونگی چیدمان بخش ها در کنار هم و ارتباط بین بخش ها

البته هر کدام از این موارد زیر شاخه هایی دارند که به صورت مستقل نیازمند تشریح می باشند که برای کسب اطلاعات بیشتر و تکمیلی می توان به وبسایت hospital-ir.com مراجعه نمود.

طبق ماده 15 آیین نامه نحوه تأسیس و بهره برداری بیمارستان ها در ایران، ضوابط فنی، مساحت زمین و کلیه فضاهای فیزیکی بیمارستان از قبیل اورژانس، درمانگاه سرپایی، بخش های بستری، اطاق های عمل، بخش های پاراکلینیکی و خدمات تشخیصی، نقشه ساختمان و تأسیسات بیمارستان باید منطبق با استانداردهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ضوابط خاص بیمارستانی و تحت نظارت دفتر فنی دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی مربوطه باشد. همچنین در بخش هایی از آیین نامه فوق آمده است:

• حداقل مساحت بنای قابل قبول به ازای هر تخت بیمارستانی 50 مترمربع می باشد.
• حداقل و نوع تعداد تخت های بیمارستانی با توجه به نظر وزارت بهداشت یا دانشگاه /دانشکده مربوطه براساس ضوابط تعیین شده (سطح بندی خدمات و …) خواهد بود ولی به هرحال نباید از 32 تخت کمتر باشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

حتما بخوانید:

⇐ خط مشی های بهداشت محیط در بیمارستان

⇐ بهداشت محیط در بیمارستان

⇐ مروری بر سنجه های بهداشت محیط در اعتباربخشی بیمارستان

⇐ کنترل عفونت و استریلیزاسیون، مواد و تجهیزات پزشکی