بررسی نظام‌مند تغییر اقلیم و زیست بوم مرتبط با همه‌ گیری کووید 19

بررسی نظام‌مند تغییر اقلیم و زیست بوم مرتبط با همه‌ گیری کووید 19

فرمت: Word  تعداد صفحات: 12

جهت مطالعه بیشتر به متن نهایی چاپ شده لینک ذیل مراجعه کنید:

Maleki Roveshti M, Khajehnasiri G, Akhlaghi Pirposhteh E, Amanat N, Salehi Sahlabadi A, Vatani J, et al.A systematic review on the climate and ecosystem change associated with the COVID-19 epidemic: global challenges. Avicenna J Environ Health Eng. 2022; 9(2):117-123. https://ajehe.umsha.ac.ir/PDF/ajehe-9-117.pdf

مقدمه

ظهور بیماری کووید-۱۹ (COVID-۱۹) و همه‌گیر شدن آن باعث آسیب‌های انسانی و اقتصادی گسترده‌ای در سراسر جهان شده است (۱, ۲). سازمان بهداشت جهانی (WHO)، در بیانیه‌ ای سراسری با اعلام شرایط اضطراری در ۱۱ فوریه سال ۲۰۲۰، بیماری جهانی COVID-۱۹ را نام گذاری کرد. COVID-۱۹ برخلاف سایر ویروس‌های مشابه که در سال ۲۰۰۲ در چین یافت شد (۳)، دارای نرخ بسیار بالایی از تکثیر، جهش و انتشار است. ظهور بیماری‌های جدید به شدت تحت تاثیر عوامل مختلفی بوده و همه‌ گیری Covid-۱۹ بزرگترین چالش جهانی عصر حاضر محسوب می‌گردد (۴). همه‌گیری کووید-۱۹ بسیاری از قطعیت های روزمره ما را به حدی تضعیف کرده است که در آینده باید منتظر تغییرات قابل توجهی در عملکرد جوامع خود باشیم (۵).

در سال‌های اخیر، تغییر اقلیم و زیست بوم، دارای روند فزاینده ای بوده و بر بسیاری از کشورهای جهان تاثیرات سویی گذاشته است (۶). تغییر اقلیم به تغییرات جهت دار در میانگین پارامترهای اقلیمی در یک دوره طولانی اشاره دارد. بنابراین تغییر در مقادیر حدی و میانگین‌ های پارامترهای اقلیمی از پیامدهای مهم تغییر اقلیم است (۷). بر اساس کنوانسیون چارچوب تغییر اقلیم سازمان ملل متحد (UNFCCC)، تغییر اقلیم به عنوان تغییرات آب و هوایی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با فعالیت‌های انسانی مرتبط است و ترکیب جو کره زمین را تغییر می‌دهد و تغییرات طبیعی آب و هوا را افزایش می‌دهد تعریف می‌گردد (۸). نگرانی‌ ها در مورد تغییر اقلیم و شرایط زیست بوم جهان از زمان پدیدار شدن COVID-۱۹ افزایش یافته است. شرایط محیطی بخش جدایی ناپذیر از تکامل شیوع COVID-۱۹ در پاسخ به تغییرات سریع اقلیم جهانی و زیست بوم بوده است.

روندهای کنونی در تغییر اقلیم و زیست بوم فعلی و تاثیر شگرف مداخله انسان در طبیعت (۹)، اکنون تحت تاثیر تغییرات فزاینده و ناپایدار انتشار گازهای گلخانه‌ ای ناشی از فعالیت‌های انسانی (مانند احتراق سوخت‌ های فسیلی)، در طول همه‌گیری COVID-۱۹ قرار گرفته‌ است. عوامل متاثر از دخالت‌ های انسان در طبیعت، منجر به تغییرات سریع در سطوحی بسیار بالاتر از نظر میانگین، فراوانی و شدت آب و هوا، نسبت به  قبل از دوران COVID-۱۹ شده است. این تغییرات شرایطی را برای پویایی سریع و ناگهانی آب و هوا فراهم می‌کند که برخی از آن‌ها در حال حاضر در بسیاری از زیست بوم‌ ها در سراسر جهان مشاهده شده‌اند و انتظار می‌رود با ادامه گرمایش جهانی تشدید شوند. شرایط جدید ایجاد شده و نتایج به دست آمده از مسائل اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، سیاسی و … در دست بررسی و قابل تجزیه تحلیل است. گفتگو در مورد رابطه بین اقلیم و COVID-۱۹ در درجه اول به حداقل رساندن آسیب‌های اقتصادی ناشی از آن است که بر منافع همه کشورهای جهان سایه افکنده است (۱۰-۱۲). که سه محور: ۱) رویکرد به جهانی شدن، ۲) رویکرد ارزش محور، ۳) رویکرد دولت‌ها به مدیریت بحران به عنوان محورهای توسعه سناریو انتخاب شده‌اند (۱۳).

گسترش بیماری COVID-۱۹، سلامت انسان‌ها را در سرتاسر جهان تهدید می‌کند. این تغییرات بر جنبه‌های مختلف زندگی و حیات اثراتی را می‌گذارد که از جمله آن تاثیر بر سلامت انسان و تغییر در الگوی بیماری هاست. تغییرات اقلیمی و زیست بوم ساختار ژنتیکی ویروس‌ ها را تغییر می‌دهد و منجر به پدید آمدن سویه‌ های جدیدتر می‌شود (۱۴). علاوه بر این، شواهد همگرا  حاکی از روابط بین تغییرات ژنوتیپی ویروس، اقلیم و زیست بوم است که دستخوش تکامل گسترده شده اند (۱۵). اکنون به خوبی شناخته شده است که تغییر اقلیم و زیست بوم ممکن است به طور منفی چندین سیستم فیزیولوژیکی و عملکرد ارگان های مختلف بدن افراد را در سنین مختلف را تحت تأثیر قرار دهد و احتمالاً در اختلالات پیش از موعد (Perinatal)، اختلالات تنفسی و قلبی عروقی، آلرژی‌ ها، سرطان، و اختلالات عصبی و روانی نقش داشته باشد.

یافته‌ های محققان در چند دهه گذشته نشان می‌دهد که شیوع بیماری‌های ویروسی از حیوانات به انسان (۱۶) به دلیل توزیع جغرافیایی نامناسب و آب و هوای زیستگاه حیوانات مختلف (۱۷) رو به رشد بوده است. سلامت انسان با زندگی حیوانات و محیط زیست پیوندی ناگسستنی و تفکیک ناپذیر دارد، اما این پدیده با افزایش میزان تخریب محیط زیست افزایش پیدا کرده است (۱۸). با این حال، دولت‌ها، سیاستمداران، تصمیم گیران و کارشناسان می‌بایست اطمینان حاصل کنند که برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری مناسبی در زمینه پیشگیری از اپیدمی‌ ها شکل گیرد (۱۹). علی رغم پیشرفت‌های علمی و پزشکی، عواملی مانند تغییر اقلیم و زیست بوم، رشد جمعیت‌، مهاجرت انسان‌ها، شهرنشینی، رویدادهای شدید آب و هوایی مرتبط با تغییرات آب و هوایی، آتش سوزی های جنگلی و افزایش سطح آب دریاها می‌توانند منجر به شیوع به بیماری‌های نوظهور در آینده گردند (۲۰). چالشی که در دهه های اخیر با عنوان تغییر اقلیم و زیست بوم مطرح شده با تغییر اقلیم در دهه‌ های گذشته بسیار متفاوت است؛ یکی اینکه دخالت انسان در طبیعت زیاد شده است و دیگری روند شتابان تغییر اقلیم و زیست بوم که روند سازگاری با آن را با مشکل مواجه کرده است. در نتیجه، درک سازگاری با تغییر اقلیم و زیست بوم به یک نگرانی عمده برای تسهیل اقدامات سازگاری و بهبود ظرفیت سازگاری تبدیل شده است (۲۱).

تغییر اقلیم و زیست بوم در سالیان اخیر باعث گرم‌ تر شدن دمای هوا، تاثیر بر بارندگی‌ ها و کاهش کیفیت هوا به ویژه در کشورهای پرجمعیت و در حال توسعه شده است. این تغییرات اقلیمی باعث وقوع طوفان‌ های شدید، سیلاب‌ ها، خشکسالی و گرد و غبار و پراکندگی ریزگردها در هوا شده است. الگوی بیماری‌ها تحت تاثیر این شرایط تغییر کرده و بروز و شیوع برخی از بیماری‌ها افزایش پیدا می‌کنند. در پژوهش حاضر، به ارائه محتاطانه از مجموعه‌ چالش‌های جهانی در خصوص اثرات و فروپاشی نظم طبیعت در طول همه‌گیری COVID-۱۹ و تغییراتی دو سویه که ممکن است بر اقلیم و زیست بوم اثر گذار باشند، پرداخته شده است. با این حال باید توجه داشت که ترسیم چشم انداز کاملی از اثرات و فروپاشی‌ ها مستلزم گذر زمان و پایداری سایر آثار و تبعات ناشی از همه‌گیری ویروس COVID-۱۹ است.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ آمایش محیط زیست با سوالات و پاسخ تشریحی

⇐ دانلود کتاب آلودگی محیط زیست PDF

⇐ دانلود کتاب تغییر اقلیم، امنیت آب و غذا