آنالیز آب و فاضلاب

آنالیز آب و فاضلاب

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 12

مقدمه

آب بر حسب توانایی، مواد معدنی را به مقادیر مختلف به صورت محلول و معلق در خود نگاه می دارد. بسیاری از مواد آلی در آب حل شده یا به صورت کلوئید در می آیند. بعضی حالات غير متعارف در خواص آب دیده می شوند، برای مثال آب به صورت یک مولکولی H2O وجود ندارد. آب به علت قدرت حلالیت زیاد و حفظ زندگی ارگانیسم های آبزی، یکی از ترکیباتی است که به آسانی به صورت خالص در نمی آید.

تعریف نمونه

نمونه بخش کوچکی از آب یا فاضلاب است که به طور کامل گویای کیفیت واقعی منبع اصلی آب یا فاضلاب باشد.

اهداف نمونه برداری و آنالیز

• کمک به انتخاب یک منبع آب خام
• نتایج آنالیز کیفی آب خام و تصفیه شده نشان دهندهی راندمان واحدهای مختلف تصفیه است.
• کیفیت آب خام تعیین کنندهی نوع تصفیه مورد نیاز و اندازه ی واحد است.
• نتایج آنالیز به تعیین دوز بهينه ترکیبات شیمیایی که بایستی در فرآیند تصفیه مورد استفاده قرار گیرند، کمک می کند.
• آنالیز آب خام می تواند نشان دهنده ی ظرفیت خود پالایی یک منبع آب در برابر پذیرش آلودگی باشد.
• مطالعه خواص آب و فاضلاب و اجزاء تشکیل دهنده آنها
• بررسی و تعیین روش دفع یا کاهش غلظت آلاینده ها

جمع آوری و حفاظت نمونه ها

نمونه جمع آوری شده می بایستی نمایندهی کیفیت واقعی منابع آب یا فاضلاب بوده و حجم آن به نحوی باشد که حمل و نقل آن آسان و برای آنالیز کافی باشد.

احتياطات کلی

1. نمونه می بایستی در حداقل زمان ممکن به آزمایشگاه انتقال یابد (برای عدم تغییر کیفیت نمونه)
2. قبل از پر کردن ظرف نمونه برداری، بطری نمونه می بایستی دو یا سه بار با نمونه آب یا فاضلاب آبکشی شود، مگر آن که بطری نمونه حاوی یک مادهی نگهدارنده (Preservative) یا عامل کلرزدا باشد.
3. هر نمونه می بایستی دارای برچسبی حاوی اطلاعات زیر باشد.
   نام نمونه بردار، تاریخ، ساعت و محل نمونه برداری، درجه حرارت آب یا فاضلاب، درجه حرارت محیط محل نمونه برداری و هدف از نمونه برداری
4. در صورتی که هدف، نمونه برداری از آب چاه باشد، بایستی قبل از نمونه برداری پمپ را روشن کرده تا بخشی از آب درون چاه خارج شود و اطمینان حاصل شود که نمونه برداشتی گویای کیفیت واقعی آب درون چاه است.
5. برای نمونه برداری از یک رودخانه یا جریان آب، نقاط نمونه برداری می بایستی از بالا به پایین و در وسط جریان انتخاب شود.

روش های نمونه برداری

روش نمونه برداری متأثر از نوع تجهیزات در دسترس در فیلد و آزمایشگاه، ماهیت آزمایشات و هدف آنالیز می باشد. انواع مختلف روش های نمونه برداری عبارتند از:

١- نمونه برداری لحظه ای (Grab or catch sampling)

نمونه برداری است که در یک زمان و مکان معین از آب یا فاضلاب به عمل می آید. این نوع نمونه برداری فقط مشخص کنندهی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب در همان زمان و مکان می باشد ولی تغییرات پارامترهای مختلف و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مختلف را در طول زمان و مکان مشخص نمی کند. به عنوان مثال برای چاهی که وضع آن ثابت است یا رود بزرگی که تغییرات آن جزئی است، استفاده می شود. در آنالیز نمونه ها برای Do ، Co2، کلر باقی مانده، درجه حرارت، PH و سولفیدها از این روش نمونه برداری استفاده می شود.

۲- نمونه برداری مداوم (Continious Sampling)

منظور از نمونه برداری مداوم، برداشت نمونه های مجزا (نمونه های لحظه ای در زمانهای مختلف از یک منبع می باشد که فواصل نمونه برداری با توجه به جمعیت و حجم آب متغیر است. در مواقع بروز اپیدمی ها نظیر حصبه و وبا معمولا زمان نمونه برداری با فواصل نمونه برداری کوتاه می شود. در این نوع نمونه برداری زمان تغییر می کند. نمونه های برداشت شده به طور مجزا به آزمایشگاه ارسال می گردد.

٣- نمونه برداری مرکب (Composite Sampling)

در اغلب موارد اصطلاح نمونه برداری مرکب به مخلوطی از نمونه های لحظه ای جمع آوری شده از یک نقطه مکانی در زمان های مختلف اطلاق می شود. معمولا سیکل زمانی انتخابی ۲۴ ساعت است و فواصل نمونه برداری بسته به نوع آزمایش و پارامترهای مورد بررسی متغیر است (به عنوان مثال هر 0.5 – یک ساعت یک نمونه برداشت می شود و حداقل فاصله زمانی نمونه برداری ۵ دقیقه است). معمولا هر نمونه مجزا را در یک ظرف دهانه پهن به قطر حداقل ۳۵ میلی متر و حجم حداقل ۱۲۰ml ریخته و در پایان ۲۴ ساعت (یا پایان عملیات نمونه برداری) همه نمونه ها را روی هم ریخته و به آزمایشگاه ارسال می کنند.

۴- نمونه برداری مخلوط (Integrated sampling)

در این روش در زمان واحد، چند نمونه لحظه ای از قسمت های مختلف اخذ شده و با هم ترکیب می شوند. این نوع نمونه برداری را هنگامی که ترکیب یک منبع در یک زمان واحد تغییرات زیادی را در محل های مختلف داشته باشد، انجام می دهند. به عنوان مثال یک رودخانه با جریان آب که در زمان واحد در قسمت های مختلف و عمق های متفاوت از کیفیت متفاوتی برخوردار است.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• توصیه های نگهداری نمونه ها
• عملیات حفاظت از نمونه ها
• روش های آنالیز آب و فاضلاب
• آزمون های لجن
• آزمون فلزات
• تعیین میزان اکسیژن محلول
• آزمایش BOD
• اندازه گیری غلظت BOD در آزمایشگاه
• تعیین مقدار COD

حتما بخوانید:

⇐ تفسیر نتایج آنالیزهای آب و فاضلاب بر اساس استانداردها

⇐ بهره برداری و نگهداری از تاسیسات آب و فاضلاب