پاورپوینت آلاینده های مواد غذایی

پاورپوینت آلاینده های مواد غذایی Food contaminants

فرمت: PPT   تعداد صفحات: 116

ترکیبات آلاینده بطور خواسته و یا ناخواسته از محیط وارد مواد غذایی می شوند. این ترکیبات وارد زنجیره غذایی موجودات زنده شده و در نهایت سلامت آنها را به خطر می اندازد و به همین دلیل به آنها آلاینده گوییم.

این آلاینده ها از منابع مختلفی وارد زنجیره غذایی می شوند که مهمترین آنها عبارتند از:

1. آلاینده های حاصل از سوخت های فسیلی، آزمایشات هسته ای، کارخانجات صنعتی (مانند انواع فلزات، دی اکسین ها، پلی امید هیدروکربن ها و …)
2. آلاینده هایی که در بسته بندی مواد غذایی استفاده می شود و وارد زنجیره غذایی میشود مانند مونومرها، پلی مرها، پلاستی سایزرها، پلی کلرینیتد بی فنیل ها، شوینده ها و ضدعفونی کننده ها
3. آلاینده های میکروبی نظیر مایکوتوکسین ها و آنتروتوکسین ها
4. آلاینده های کشاورزی مانند باقیمانده کودها، افت کش ها، هورمون های گیاهی
5. مواد شیمیایی که در دامداری ها و مرغداری ها استفاده می شود و وارد زنجیره غذایی انسان می شود مانند داروها و مکمل های غذایی که در دام ها استفاده می شود.

ارزیابی سمیت مواد Toxicity assay

سمیت حاد Acute toxicity: در این روش مطالعه سمیت حاد مورد ارزیابی قرار می گیرد و به دوزی که در 50% افراد تحت آزمایش منجر به مرگ و میر می شود دست میابیم.

سمیت تحت حاد Subacute toxicity: در این بررسی به مدت 4 هفته به حیوان سم داده می شود و اثرات ان مورد ارزیابی قرار می گیرد.

سمیت مزمن Chronic toxicity: در این نوع از مطالعه سم به مدت 6 ماه تا 2 سال به حیوان داده میشود و اثرات ان مورد ارزیابی قرار می گیرد.

مهمترین سموم موجود در مواد غذایی:

1. فلزات سنگین
2. سموم حاصل از میکروب ها
3. حشره کش ها
4. داروهای دامی و مکمل های غذایی
5. پلی کلرینیتد بی فنیل PCBs
6. پلی امید هیدروکربن ها PAHs
7. شوینده ها و ضدعفونی کننده ها
8. نیتروزآمین ها
9. پلی کلرینیتد دی بنزودی اکسین (PCDD)
10. دی بنزوفوران (PCDF)

طبقه بندی آفت کش ها

آفت کش ها در مواد غذایی

• Recommended registered pesticides
• Non recommended registered pesticide
• Banned & suspended pesticides
• Other pesticides

رشد جمعیت و نیاز روزافزون به محصولات کشاورزی سبب شده تا مصرف سموم و کودهای کشاورزی در چند دهه اخیر به شدت افزایش یابد. این رویکرد هر چند باعث افزایش تولید محصولات کشاورزی گردیده است اما استفاده نادرست و بی‌رویه از کنترل‌ کننده‌ های آفات کشاورزی و حاصل خیزکننده‌ های محیط‌ های کشت کشاورزی و نهایتا وجود پسماند آن‌ها در محصولات باغی و زراعی، باعث بروز مشکلات زیست محیطی و بسیاری از بیماری‌ها و ناهنجاری‌ های انسانی در جامعه شده است. لذا پایش آفت‌ کش‌ های بکار رفته در تولید محصولات کشاورزی و بررسی و کنترل باقیمانده سموم آفت کش و کودهای شیمیایی (نیترات و فلزات سنگین سرب و کادمیوم) در محصولات باغی و کشاورزی در کشور ضروری است.

سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فهرست سموم آفات نباتی غیرمجاز و حد مجاز باقیمانده سموم در محصولات کشاورزی را که با همکاری وزارت جهاد کشاورزی تهیه گردیده، ابلاغ نموده است. و عرضه محصولاتی که به صورت غیرمجاز از سموم و کودهای شیمیایی استفاده کرده‌اند را ممنوع نموده است.

در برنامه پایش محصولات کشاورزی از نظر باقیمانده سموم آفت کش و کودهای شیمیایی که به صورت کشوری در نیمه دوم سال ۱۳۹۳ با همکاری ده مرکز دانشگاهی کشور انجام شد,۷ قلم محصول کشاورزی شامل سیب درختی، خیار، گوجه فرنگی و برنج از لحاظ میزان باقیمانده سموم و سه محصول پیاز، سیب‌ زمینی و کاهو از نظر میزان نیترات و فلزات سنگین مورد بررسی و آزمون قرار گرفتند.

پس از جمع بندی این مطالعه کشوری مشخص گردید بیشترین درصد عدم انطباق محصولات کشاورزی با استانداردهای مربوطه در خصوص محصول سیب زمینی با ۵/۳۵% آلودگی و کمترین مقدار مربوط به محصول برنج با ۴/۲% آلودگی می‌باشد. همچنین مقدار عدم انطباق سایر محصولات نیز شامل خیار ۹/۳۴%، کاهو ۳/۲۲%، سیب درختی ۱/۱۸%، گوجه فرنگی ۴/۱۰% گزارش شد.

بررسی نتایج، استفاده از سموم نامناسب و نامرتبط برای محصول و یا استفاده بیش از حد مجاز آفت‌ کش‌ ها یا کودهای شیمیایی در محصولات مورد بررسی را نشان داد. محصول سیب‌ درختی دارای بیشترین تعداد موارد گزارش شده از این نظر می باشد.

نتایج حاصل از این بررسی مشخص نمود که میزان فلزات سنگین و نیترات در نمونه‌های اخذ شده از سطح عرضه قطب تبریز و میزان آلودگی نمونه ها به باقیمانده سموم و آفت‌ کش‌ ها در نمونه‌های اخذ شده از قطب تهران بیشترین درصد آلودگی را به خود اختصاص داده‌اند.

MRL (maximum residu levels)

MRL بالاترین مقدار مجاز باقیمانده سموم کشاورزی در ماده غذایی است و مقادیر بیشتر از آن غیرمجاز می باشد. بیشینه باقیمانده سموم در مواد غذایی در هر کشور با توجه به نوع سموم مورد استفاده در محصولات غذایی و همچنین میزان مصرف هر نوع ماده غذایی در آن کشور مشخص می شود. MRL براساس mg/kg یا همان ppm بیان می شود.

توصیه شده در صیفی جات MRL

نیترات ها، نیتریت ها، نیتروزآمین ها

علاوه بر کودهای نیتراته از نیترات ها بعنوان مواد افزودنی به سوسیس و کالباس اضافه می شوند. آمین های نوع دوم در بدن با نیترات ها و نیتریت ها واکنش داده و نیتروزامین تولید می کنند. نیتروزآمین و نیتروزآمیدها ترکیبات کارسینوژن قوی هستند

دی متیل نیتروزآمین از نیتروزآمین های خیلی سمی است که به منظور مهار تولید آن باید از آنتی اکسیدانت ها استفاده شود. بهترین راهکار کاهش افزودن این ترکیبات به مواد غذایی و افزودن ویتامین های سی و ای به مواد غذایی بعنوان آنتی اکسیدانت می باشد.

35% موارد سرطان با مواد غذایی مصرفی ما در ارتباط است.

نیترات ها بیشتر بعنوان یک آلاینده صنعتی از کارخانه های نساجی، رنگ سازی، لاستیک سازی، تولید کودهای گیاهی، پالایش فلزات، استخراج طلا، حشره کش سازی، عطر سازی و … وارد محیط زیست می شوند. بیشتر نیترات ها از طریق کودهای کشاورزی به صورت مشتقات آمونیوم، کلسیم، سدیم و پتاسیم تولید و وارد محیط زیست می شوند. نیترات ها به مقدار کمی در بدن سنتز می شوند و از طریق آب آشامیدنی و مواد غذایی وارد بدن انسان می شوند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ باقیمانده ها و آلاینده ها در مواد غذایی و مسمومیت های ناشی از آنها

⇐ میکروارگانیسم ها و خطرات آلودگی میکروبی مواد غذایی

⇐ مراقبت های اورژانسی در مسمومیت ها