ایمن سازی علیه بیماری های عمده عفونی
ایمن سازی علیه بیماری های عمده عفونی
ایمن سازی علیه بیماری های عمده عفونی
فرمت: PDF تعداد صفحات: 20
مقدمه
افرادی که در معرض خطر ابتلای به برخی از بیماری های عفونی هستند را می توان از طریق اقداماتی نظیر مصون سازی فعال با انجام واکسیناسیون، مصون سازی انفعالی با تجویز ایمونوگلوبولین یا پیشگیری دارویی (کموپروفيلاکسی) در مقابل آن بیماری ها ایمن نمود. ایمونوپروفیلاکسی، عبارت است از استفاده از واکسن ها، توکسوپیدها و گاماگلوبولین ها به منظور ایجاد ایمنی و حفظ سلامتی افرادی که در معرض خطر ابتلای به بیماری عفونی خاصی هستند. پس از ابتلاء به بعضی از بیماریهای عفونی، معمولا آنتی بادی های محافظت کننده ای علیه عوامل سببی آن بیماری ها در بدن تولید می شود و به مدت چندین سال و گاهی تا پایان عمر میزبان باقی می ماند و فرد را مصون می نماید. حال در صورتی که فردی علیه بیماری خاصی، فاقد آنتی بادی باشد با تزریق واکسن با ایمونوگلوبولین، ممکن است بتوان او را مصون نمود. در این گفتار، ابتدا به برنامه واکسیناسیون کشوری و سپس به اصول و مبانی ایمن سازی، پرداخته می شود.
بیماری های قابل پیشگیری با واکسن
واکسن ب.ث.ژ
سل بیماری مسری است که میکروب آن در خلط بیماران وجود دارد و از طریق سرفه شخص بیمار در هوا پراکنده شده و به افراد سالم سرایت می کند از علائم شایع بیماری می توان سرفه های طولانی مدت، دفع خلط خونی و تب را نام برد.
ب ث ژ واکسنی است که برای پیشگیری از بیماری سل در بدو تولد تلقیح می شود از آن جایی که شدت بیماری سل در شیرخواران و کودکان شدیدتر است باید این گروه مورد محافظت بیشتری قرار گیرند. واکسن MMR (شامل واکسن های سرخک، سرخجه و اوریون می باشد).
سرخک
سرخک (Measles) یکی از بیماریهای عفونی حاد است که برای اولین بار به وسیله پزشک عالی قدر ایرانی، محمد زکریای رازی شرح داده شده است. این بیماری شدید مسری است و به طور معمول در کودکان، عارض می گردد. سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۳ میزان مرگ ناشی از سرخک در سطح جهان در سال ۲۰۱۱ را بالغ بر ۱۵۷۷۰۰ مورد یعنی حدود ۴۳۰ مورد در روز و ۱۸ مورد در ساعت گزارش نموده و بر این واقعیت تاکید کرده است که هنوز بیش از ۹۵٪ موارد مرگ ناشی از این بیماری در کشورهای با وضعیت اقتصادی نامطلوب و شالوده بهداشتی ضعیف رخ می دهد؛ این در حالی است که پوشش اولین نوبت واکسن سرخک در کودکان جهان در سال ۲۰۱۱ میلادی به ٪۸۴ رسیده و طی دهه اول قرن بیست و یکم موارد مرگ ناشی از این بیماری را تا ۷۱٪ کاهش داده است. میزان مرگ ناشی از این بیماری در سال های قبل از ۱۹۸۰ میلادی که پوشش واکسیناسیون در سطح مطلوبی نبوده بالغ بر ۲/۶ میلیون مورد در سال تخمین زده شده است. از آنجا که بیماری مخزن مهمی غیر از انسان ندارد حذف آن با بهره گیری از برنامه گسترش ایمن سازی و واکسن بسیار سالم و موثر فعلی جز و اولویت های WHO است.
سرخجه
سرخجه (Rubella)، یکی از بیماری های بلوری ویروسی است که با ضایعات پوستی ماکولو پاپولر سه روزه، النفادنوپاتی و علائم مقدماتی خفیف، مشخص می شود.
با وجود خوش خیمی و گذرا بودن بیماری، در صورتی که طی ماه های اول آبستنی، عارض شود، می تواند باعث نقایص جنینی گردد. عامل سببی این بیماری، ویروسی از گروه تو گا ویروس ها و نوعی RNA ویروس است. دوره نهفتگی سرخجه حدود ۲ تا ۳ هفته است. پس از دوره نهفتگی، در ۲۵ تا ۵۰٪ موارد، بدون علائم بالینی بوده، حتی در بین افرادی که بیماری با علائم بالینی تظاهر می نماید به طور معمول دوره مقدماتی آن در کودکان جلب توجه نمی کند اما در بزرگسالان، بارزتر بوده با علائمی نظیر حالت کسالت، تب، بی اشتهایی، گلودرد و کونژ ونکتیویت مختصر، تظاهر نموده و حدود چند روز طول می کشد. در مرحله استقرار بیماری، برجسته ترین یافته های بالینی، شامل تورم عقده های لنفاوی پشت گوشی و گردنی خلفی و پس سری میباشد و در مواردی هم ممکن است بزرگی طحال عارض شود. تظاهر مهم دیگر، بثورات پوستی است که ممکن است در کودکان، اولین تظاهر بیماری را تشکیل دهد.
اوریون
اوریون (Mumps) یکی از بیماریهای ویروسی مسری است که به طور کلی در کودکان و بزرگسالان جوان، عارض میشود و باعث گرفتاری سیستمیک می گردد. اگرچه تورم غدد بناگوشی جز و یافته های اختصاصی بیماری به شمار می رود ولی از طیف وسیعی برخوردار بوده از عفونت های بدون علائم بالینی تا گرفتاری شدید چندین سیستم متفاوت می باشد. این بیماری همچنان جزو علل عقیمی انسان طبقه بندی می شود.
عامل مسبب بیماری از دسته پارامیگزوویروس ها است که مقاومت زیادی دارد و در دمای کمتر از ده درجه سانتیگراد به مدت چند هفته تا چند ماه بیماری زا باقی می ماند و در دماهای پایین تر ممکن است بتواند سال ها زنده بماند. این ویروس گرچه در دمای اتاق به مدت سه ماه باقی می ماند، ولی به طور معمول در عرض سه روز بیماری زایی آن کاهش می یابد.
دوره نهفتگی اوریون ۲-۳ هفته و به طور متوسط ۱۸ روز است در مواردی که اوریون بدون علائم اختصاصی تظاهر نماید، بیشتر به صورت بیماری تب دار دستگاه تنفس فوقانی عارض می گردد. ولی اوریون کلاسیک، بعد از سپری شدن دوره نهفتگی، با علائم غیراختصاصی کسالت، بی اشتهایی، سردرد، درد عضلانی و تب خفیف شروع و در ۷۰ درصد موارد در عرض یک تا دو روز علائم تورم و درد غدد بناگوشی، ابتدا به صورت یک طرفه و در عرض ۴-۵ روز بعد به صورت دو طرفه ظاهر می شود. تنها ۳۰ درصد موارد ممکن است تورم یک طرفه باشد.
واکسن ثلاث (سه گانه) یا مخلوط دیفتری، کزاز و سیاه سرفه DPT
دیفتری
دیفتری یکی از بیماری عفونی حاد است که به وسیله کورینه باکتریوم ديفتريه مولد توکسین ایجاد می شود. عفونت حاصله معمولا محدود به حلق و حنجره و حفره های بینی است ولی گاهی باعث گرفتاری پوست، ملتحمه، گوش و دستگاه تناسلی نیز می شود. در بیماران مبتلا به دیفتری لوزه ها، بیماری شدید و عمومی و مرگ و میر ناشی از آن به نحو شایعی عارض می شود. تمامی این علائم و عوارض، در اثر سم خارجی (اگزوتوکسینی) که در موضع عفونت، تولید شده و به سایر نقاط بدن می رسد، ایجاد می گردد.
عامل سببی بیماری کورینه باکتریوم دیفتریه، نوعی باسیل چند شکلی (پلئومرفیک) غیر مولد اسپور، غیر اسیدفاست غیر متحرک گرم مثبتی است. دوره نهفتگی ۲-۵ روز و گاهی طولانی تر می باشد. گرچه دیفتری می تواند به صورت وخیم و کشنده ای تظاهر نماید ولی اغلب کودکانی که در معرض آلودگی، قرار می گیرند دچار دیفتری همراه با علائم بالینی نمی شوند. اما در موارد با علامت بالینی، به دنبال پشت سر گذاشتن دوره نهفتگی کمتر از یک هفته، بیماری با چهره هایی نظیر گرفتاری لوزه ها، حلق، حنجره یا حلق و نای (لارنگو تراکتال)، پوست، بینی، ملتحمه چشم و اندام تناسلی تظاهر می نماید.
کزاز
کزاز نوعی بیماری دستگاه اعصاب است که با افزایش صلابت (تون) و گرفتگی های (اسپاسم عضلات مشخص میشود. این اسپاسم ها بعضا موجب صدمات جدی نظیر شکستگی دنده ها و مهره ها و خفگی شده و ممکن است با محرک هایی نظیر نسیم، حرکت ناگهانی، صدا، نور، سرفه بروز نمایند.
ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
- نمای بالینی و آزمایشگاهی سیر طبیعی پولیومیلیت
- برنامه ایمن سازی همگانی کودکان
- زمان نگهداری واکسن پس از باز شدن ویال در مراکز ارائه خدمات ایمن سازی
- بررسی کارت مراقبت کودک
- پایش ایمن سازی
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.