کلیات تصفیه فاضلاب های صنعتی

کلیات تصفیه فاضلاب های صنعتی

آلودگی آب

آب طبیعی از لحاظ شیمیایی به ندرت خالص می باشد. در هنگام بارندگی ها ذرات معلق آلی و معدنی، گازها، بخارها، غبارها و… موجود در هوا، در آب حل و از این طریق به سطح زمین می رسند. علاوه بر این آب، آلاینده های سطحی و حل شده در طی جاری شدن بر روی زمین را حمل می کند.

آبی که به درون زمین نفوذ می کند املاح مختلف را در خود حل کرده و در مجموع غنی از جامدات محلول می شود. بنابراین، آب در حالت طبیعی ناخالصی هایی را دریافت می کند که این امر تصفیه کافی آبهایی که به صورت طبیعی آلوده شده اند را قبل از استفاده برای اهداف خانگی، صنعتی، تجاری، کشاورزی یا تفریحی، الزامی می نماید.

میزان تصفیه به کاربرد نهایی آب تصفیه شده بستگی دارد. استفاده از آب تصفیه شده، حتی برای یکبار، انواع و مقدار قابل توجهی از آلاینده ها را به آب اضافه می کند. این امر تصفیه بیشتر آب را قبل از استفاده مجدد الزامی می نماید، اگرچه داشتن آب با کیفیت بالا برای هر یک از کاربردهای بالا خیلی ضروری نیست.

با توجه به دسترسی محدود به آب برای برآورده کردن نیازها برای توسعه و با توجه به حفاظت محیط زیست، داشتن تفکر و اقداماتی مبتنی بر کاهش مصرف آب، استفاده مجدد و باز چرخش آب مصرف شده و به حداقل رساندن اثرات آلایندگی فاضلاب ناشی از کاربردهای گوناگون ضروری می باشد.

مصارف خانگی و صنعتی، مقداری از آلاینده ها و ناخالصی ها را به درون آب اضافه می کنند. آلاینده ها می تواند باعث انواع بیماریها شوند و آب را برای مصرف انسان نامناسب سازند، در حالی که ناخالصی ها موادی هستند که کاربرد آب را مختل یا آن را برای حواس بینایی، چشایی و بویایی آزاردهنده می کنند (آلاینده و ناخالصی ممکن است تواما به کار روند) [۱]. فاضلاب خانگی حاوی آلاینده ها است، در حالی که فاضلاب صنعتی ممکن است حاوی هم آلاینده ها و هم ناخالصی ها باشد.

صنایع آب را برای اهداف مختلفی مانند ساخت کالاها، گرمایش، سرمایش، حمل مواد خام، حمل مواد زائد (که از اجزای تشکیل دهنده فاضلاب صنعتی است)، حلال، آتش نشانی، آب پاشی چمن و باغبانی و در رستوران ها و توالت ها به کار می برند. در حالی که تنها بخش کوچکی از آب عرضه شده در محصول نهایی وجود داشته یا به وسیله تبخیر خارج می شود، آب باقیمانده به فاضلاب صنعتی تبدیل می شود.

تخلیه یک باره این جریان های فاضلاب به درون محیط می تواند خاکها و منابع آب پذیرنده را آلوده و با تولید گازهای مضر باعث آلودگی هوا شوند. تصفیه این فاضلاب ها در داخل کارخانه، یا روش ترجیحی دفع آنها در منبع تولید، باید هدف هر صنعتی باشد. اگر دفع كل جریان های فاضلاب امکان پذیر نباشد، دست کم کاهش حجم و شدت آنها با در نظر گرفتن یک یا چند اقدام در محل، مانند کاهش مصرف آب شرب، استفاده مجدد از فاضلاب (با یا بدون تصفیه)، جایگزینی مواد شیمیایی برای فرایندهایی که باعث آلودگی می شوند، تغییر یا اصلاح فرایند تولید و در ادامه کارهای مدیریتی صحیح امکان پذیر خواهد بود. البته برای اینکه این مراحل اثرات نامطلوب بر کیفیت محصول نهایی یا آسیب به ماشین آلات تولیدی را نداشته باشند، باید مراقبت کافی صورت پذیرد. علاوه بر این دفع مناسب پسماندهای ناشی از بازیافت و استفاده مجدد، باید همراه با تصفیه جریان های فاضلاب که بازیافت یا استفاده مجدد نمی شوند صورت پذیرد.

دسته بندی آلاینده ها

فاضلاب های صنعتی حاوی انواع ناخالصی ها هستند که به صورت زیر دسته بندی می شوند:

۱- آلاینده های غیر آلی: این گروه شامل قلیاها، اسیدهای معدنی، نمک های معدنی، کلر آزاد، آمونیاک، سولفید هیدروژن، نمک های کروم، نیکل، روی، کادمیوم، مس، نقره و غیره می باشد. آنیون ها مانند فسفات ها، سولفات ها، کلریدها، نیتریت ها و نیترات ها، سیانیدها و کاتیون ها مانند کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، آهن، منگنز، جیوه، آرسنیک و.]۲[

۲– آلاینده های آلی: این گروه شامل ترکیبات با وزن مولکولی بالا مانند قندها، روغن ها و چربی ها، پروتئین ها، هیدروکربن ها، فنول ها، شوینده ها و اسیدهای آلی می باشند[۲]. بعضی از این آلاینده ها نسبت به تجزیه بیولوژیکی مقاوم می باشند و بعضی دیگر برای زندگی آبزیان در آب پذیرنده سمی هستند. حذف یا حداقل کاهش غلظت آنها، برای تصفیه چنین فاضلاب هایی با روش های بیولوژیکی ضروری می باشد.

علاوه بر این، ممکن است فاضلاب های صنعتی حاوی مواد رادیواکتیو باشند که نیاز به دقت بالا در جابجایی، تصفیه و دفع دارند.

ویژگی فاضلاب های مشترک صنعتی و بهداشتی تولیدی از کارخانه، به واسطه رقیق سازی با فاضلاب شهری تا حدودی متفاوت از فاضلاب های صنعتی به تنهایی است. علاوه بر این تصفیه بیولوژیکی چنین ترکیباتی به دلیل حضور میکروارگانیسم ها در فاضلاب آسان تر است. اگر فاضلاب صنعتی فاقد مواد مغذی مانند نیتروژن و فسفر باشد، این عناصر تا حدی به وسیله فاضلاب تامین می شوند، که باعث صرفه جویی در مواد شیمیایی مانند اوره و فسفر می شود که به طور معمولی برای تامین مواد مغذی به کار می روند. مزیت دیگر این است که تصفیه خانه متداول می تواند برای تصفیه هم فاضلاب صنعتی و هم فاضلاب خانگی طراحی شود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مبانی تصفیه فاضلاب

⇐ کتاب مهندسی آب و فاضلاب

⇐ کلیات بهداشت محیط

⇐ اصول بهداشت محیط (جامع)