پاتوژن ها و پارازیت ها در فاضلاب های خانگی
پاتوژن ها و پارازیت ها در فاضلاب های خانگی
پاتوژن ها و پارازیت ها در فاضلاب های خانگی
مقدمه
اپیدمیولوژی، علم مطالعه انتشار بیماریهای عفونی در جمعیت های مختلف است. بیماریهای عفونی، بیماری هایی هستند که قابل انتشار از یک میزبان به دیگری هستند. درصد افراد مبتلا به یک بیماری را در زمانی معین شیوع (Prevalency) و تعداد افراد مبتلا به یک بیماری را در یک جمعیت incidence میگویند.
Virulence عبارتست از دوز عامل عفونی مورد نیاز برای ایجاد عفونت در میزبان و بروز بیماری. پتانسیل ایجاد بیماری همچنین به پایداری عامل عفونی در محیط بستگی دارد. دوز عفونی حداقل (MID) به طور گسترده ای بسته به نوع پاتوژن یا پارازیت تغییر می کند. برای مثال، برای سالمونلاتيفی یا اشرشیاکلی هزاران تا میلیون ها ارگانیسم جهت ایجاد عفونت لازم است و حال آن که دوز عفونی حداقل (MID) برای شیگلا می تواند در حدود ۱۰ سلول باشد. همچنین تعداد کمی کیست های پروتوزوئری یا تخم انگل های کرمی جهت ایجاد عفونت کافی است. برای برخی ویروس ها تنها یک عدد ویروس یا چند ذره ویروسی برای ایجاد عفونت کافی است.
Reservoir یک منبع زنده یا غیر زنده عامل عفونی بوده که امکان بقاء و تكثیر را برای آنها فراهم می آورد.
مکانیسم های انتقال عوامل بیماریزا
- انتقال شخص به شخص: رایج ترین مکانیسم انتقال عوامل عفونی محسوب میشود. بهترین مثال برای این منظور، بیماریهای جنسی نظیر سیفلیس، سوزاک و ایدز می باشد.
- انتقال از طریق آب: بیماریهای گوارشی و ژیاردیازیس بدین ترتیب منتقل می شوند.
- انتقال از طریق غذا: غذا ممکن است به عنوان وسیله ای برای انتقال بیماریهای عفونی مختلف که توسط باکتری ها، ویروس ها، پروتوزوئرها و انگل های کرمی ایجاد می شوند، به کار رود. تب تیفوئید، سالمونلوزیس، آمیبیازیس، اسکاریازیس، هپاتیت ویروسی، گاستروانتریتها بدین شکل می توانند منتقل شوند. خطر انتقال این بیماری ها بیشتر در کشورهایی وجود دارد که در آنها از پسابهای فاضلاب با کیفیت پائین برای آبیاری کشاورزی استفاده می شود.
- انتقال از طریق هوا: برخی بیماریها نظیر تب Q و برخی بیماریهای قارچی بدین ترتیب می توانند منتقل شوند. این مکانیسم در انتقال آئروسل های بیولوژیکی ایجاد شده توسط تصفیه خانه های فاضلاب یا آبیاری به طریقه اسپری با پسابهای فاضلاب حائز اهمیت می باشد.
- انتقال توسط ناقلین: مهم ترین ناقلین انتقال بیماری آرتروپودها (نظیر پشه ها، حشرات) یا جوندگان و سگ و موش هستند. عامل بیماری زا ممکن است در درون بدن ناقل تکثیر پیدا کند. مالاریا (که توسط پلاسمودیوم ایجاد میشود)، تب زرد و سالک بدین ترتیب منتقل می شوند.
- Fomites: برخی پاتوژنها ممکن است از طریق اشیاء نظیر لباس ها، اسباب بازی و… منتقل شوند.
پاتوژنها و پارازیت های یافت شده در فاضلاب خانگی
میکروارگانیسم های پاتوژن و پارازیت های متعددی در فاضلاب خانگی و نیز پساب تصفیه خانه های فاضلاب یافت می شود. در ادامه این عوامل عفونی و بیماریهای حاصله از آنها مورد بررسی قرار می گیرند.
پاتوژنهای باکتریایی
هر گرم مواد مدفوعی تقریب حاوی ۱۰۱۲ باکتری هستند. محتوای باکتریایی مدفوع تقريبأ ۹٪ وزن مرطوب آن را در برمی گیرد. باکتری های موجود در فاضلاب به گروه های زیر تعلق دارند:
- باکتری های گرم منفی بیهوازی اختیاری: نظیر آئروموناس، پلسیوموناس، ویبریو، انتروباکتر، اشرشیاء کلبسیلاوشیگلا
- باکتری های گرم منفی هوازی: نظیر سودوموناس، الكالیژنز، فلاووباکتریوم، اسینتوباکتر.
- باکتری های گرم منفی تشکیل دهنده اسپور: نظیر باسیلوس.
- باکتری های گرم مثبت غیر اسپورزا: نظیر آرتروباکتر، کورینه باکتریوم، رودوکوکوس.
سالمونلا
از دسته انتروباکتریاسه بوده و به طور گسترده ای در محیط پراکنده شده اند. این میکروارگانیسم دارای بیش از ۲۰۰۰ سروتیپ است. غالب ترین باکتری های پاتوژن در فاضلاب بوده و سبب تیفوئید و تب پاراتیفوئید و گاستروآنتریت می شوند. این میکروارگانیسم از طریق مواد غذایی و یا آب آشامیدنی قابل انتقال است. میکروارگانیسم فوق با تولید یک اندوتوکسین باعث ایجاد تب و اسهال شده که در صورت عدم درمان با آنتی بیوتیک ها می تواند کشنده باشد.
شیگلا
شیکلا عامل دیسانتری باسیلی بوده که میتواند موجب تولید مدفوع خونی شود. چهار گونه پاتوژن بیماریزای شیگلا شامل شیگلا فلكسنری، دیسانتری، بویدی و سوننی می باشند. این پاتوژن ها از طریق تماس مستقیم با یک فرد آلوده که ممکن است بیش از ۱۰۰ شیگلا را به ازاء هر گرم مدفوع دفع نماید، منتقل می شوند. دوز عفونی برای شیگلا نسبتا پایین بوده و می تواند تا ۱۰ ارگانیسم باشد. اگرچه تماس شخص به شخص مکانیسم اصلی انتقال محسوب می شود، ولی انتقال از طریق مواد غذایی و آب آشامیدنی نیز وجود دارد. مقاومت این میکروارگانیسم نسبت به باکتری های کلیفرم مدفوعی در محیط کمتر است.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.