ویژگی ها، روش های تولید و کاربردهای کلر

ویژگی ها، روش های تولید و کاربردهای کلر

فرمت: Pdf  تعداد صفحات: 10

فهرست:

• تعریف اصطلاحات علمی
• ویژگی های فیزیکی
• ویژگی های شیمیایی
• مخاطرات موجود در بهره برداری از گاز یا مایع کلر
• روش های تولید کلر
• کاربردهای کلر

تعریف اصطلاحات علمی کلر

عنصر شیمیایی است که در هر سه حالت فیزیکی یافت می شود. علامت اختصاری کلر CI بوده، عدد اتمی آن ۱۷ و جرم اتمی آن ۳۵/۵ است. کلر تقریبا همیشه به صورت یک مولکول با دو اتم کلر پیوند داده با هم به شکل Cl₂ وجود دارد. وزن مولکولی آن ۷۰/۹ است.

مایع کلر

عنصر کلر، در حالت مایع. اصطلاح “کلر مایع”، گاهی اوقات به اشتباه برای توصیف محلول هیپوکلریت استفاده می شود. این مورد استفاده ای نابجا از اصطلاح بوده و موسسه ی کلر استفاده از آن را منع می کند.

گاز کلر

عنصر کلر در حالت گازی

کلر خشک و مرطوب

اگر محتوای آب موجود در کلر گازی و یا مایع به میزانی باشد که کلر از آب اشباع شده باشد و قطرات آب از کلر خارج شوند، کلر مرطوب خواهد بود. اگر آب به صورت فاز مستقل از کلر خارج نشود، گاز یا مایع کلر، کلر خشک خوانده می شود. با توجه به وابستگی دمایی حلالیت آب در کلر، خشک یا مرطوب بودن کلر علاوه بر مقدار آب موجود، به دما نیز بستگی دارد. کلر مرطوب بسیار خورنده است. اصطلاح “کلر خشک” گاهی اوقات به اشتباه برای توصیف ترکیب کلردار خشک (معمولا کلسیم هیپوکلریت) استفاده می شود. این مورد استفاده ای نابجا از اصطلاح است.

گاز کلر اشباع شده

گاز کلر در شرایطی که گرفتن کمی گرما و یا افزایش در فشار، موجب تراکم مقداری از آن به مایع خواهد شد این اصطلاح نباید با کلر مرطوب اشتباه گرفته شود.

مایع کلر اشباع شده

مایع کلر در شرایطی که کمی گرم شدن یا کاهش فشار موجب تبخیر مقداری از آن به گاز خواهد شد. این اصطلاح نباید با کلر مرطوب و یا نمناک اشتباه گرفته شود.

محلول کلر (آب کلر)

محلول کلر در آب می باشد که با انحلال گاز کلر در آب عبوری از انژکتور ایجاد می شود. اصطلاح “محلول کلر” گاهی اوقات به اشتباه برای توصیف محلول هیپوکلریت استفاده می شود. این مورد استفاده ای نابجا از اصطلاح است.

مایع سفید کننده

محلولی از هیپوکلریت، معمولا سدیم هیپوکلریت، است. این اصطلاح ترجیحا باید به جای “کلر مایع ” در توصیف یک محصول هیپوکلریتی مایع استفاده شود.

مخزن

در این متن، مخزن یک محفظه مقاوم در برابر فشار است که با در نظر گرفتن نظامنامه ی اجرایی جهت حمل و نقل کلر مجاز شناخته شده است. مخزن شامل خطوط لوله کشی یا تانکرهای ذخیره ساکن نمی شود که مخصوصا برای جابجایی یا ذخیره ی کلر طراحی و نصب شده اند. مخازن معمول کلر به سیلندرهای ۵۰ یا ۶۵ کیلوگرمی و مخازن تنی تقسیم می شوند. واژه ی “مخزن” هر دو نوع آن را در بر می گیرد.

سدیم هیدروکسید

معمولا محصول هم زمان تولید کلر، تولید شده به صورت محلول، در هنگام تجزیه ی الکترولیتی محلول سدیم کلرید است. سدیم هیدروکسید غالبا سود سوزآور خوانده می شود.

ویژگی های فیزیکی

• نام: کلر (Chlorine)
• فرمول شیمیایی: Cl
• نقطه ی ذوب در فشار ۱۰۱^oC :۱ atm-
• نقطه ی جوش در فشار ۳۴^oC :۱ atm-
• میزان انحلال در ۱۰۰ گرم آب در ۰/۷:۲۱^oCگرم
• چگالی نسبت به آب در صفر درجه سانتیگراد: ۱.۵
• چگالی نسبت به هوا در صفر درجه سانتیگراد: ۲/۵
• جرم مولکولی: ۷۰/۹
• رنگ: رنگ زرد مایل به سبز در حالت گازی و رنگ شفاف کهربایی در حالت مایع
• بو: دارای بوی تند و محرک و سوزش آور
• آستانه ی تشخیص بو: بین ppm۰/۲- ۰/۰۲ برای افراد در اولین برخورد (پس از مدتی استشمام یا عادت به بو، آستانه ی تشخیص تا حد خطرناکی افزایش می یابد).

ویژگی های شیمیایی کلر

• پایداری: پایدار بوده و تجزیه ناپذیر است.
• واکنش پذیری: با بسیاری از مواد آلی (شامل تمام انواع سوخت ها، تینرها و …)، آمونیاک و ذرات ریز شده ی فلزی به شدت واکنش داده و می تواند منجر به آتش سوزی شود.
• در برخی موارد محصول واکنش خود می تواند ماده ی سمی جدیدی باشد.
• مرطوب شدن کلر مایع یا گاز خواص خورندگی آن را به شدت می افزاید.
• سرعت و قدرت واکنش شدیدی دارد.
• فولاد در دمای معمولی در مقابل کلر مقاوم بوده و مخازن کلر از آن ساخته می شوند اما در دماهای بالا فولاد با کلر وارد واکنش می شود.

مخاطرات موجود در بهره برداری از گاز یا مایع کلر

آسیب های بدنی

اولین و اصلی ترین آسیب گاز کلر از طریق سیستم تنفسی انسان ایجاد می شود. این گاز در غلظت های کم باعث تحریک غشای بینی، مخاط تنفسی و چشم می گردد. با افزایش غلظت تنفس دشوارتر شده تا حدی که نارسایی دائمی سیستم تنفسی یا حتی مرگ در اثر قطع تنفس رخ می دهد. بوی نافذ و خاص کلر می تواند به عنوان هشدار وجود کلر در هوا باشد. این بو در غلظت های کم شبیه به بوی مواد سفید کننده ی خانگی یا آب ژاول است. همچنین گاز کلر در غلظت های بالا به شکل گازی به رنگ زرد مایل به سبز قابل رؤیت است. کلر مایع با توجه به فعالیت شیمیایی و گرمای نهان تبخیر بالا در تماس با پوست و چشم قادر به ایجاد سوختگی شیمیایی و سرمازدگی است.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ گندزدایی فاضلاب با استفاده از کلر، اوزون و اشعه فرابنفش

⇐ مبانی و طراحی واحدهای گندزدایی (کلرزنی)

⇐ کلر و گندزدایی آب