مجموعه آموزشی پذیرش دستیار تخصصی زنان و مامایی

مجموعه آموزشی پذیرش دستیار تخصصی زنان و مامایی بر اساس دنفورث و کارنت 2013

فرمت: PDF  تعداد صفحات: 153

فهرست:

• فصل اول: مراقبت های Prenatal
• فصل دوم: سقط خودبخود
• فصل سوم: حاملگی نابجا
• فصل چهارم: مصرف داروها در حاملگی
• فصل پنجم: زایمان پیش از موعد
• فصل ششم: حاملگی طول کشیده
• فصل هفتم: پارگی زودرس غشاها
• فصل هشتم: IUGR
• فصل نهم:  بارداری چند قلویی
• فصل دهم: دیابت و حاملگی
• فصل یازدهم: هیپرتانسیون در بارداری
• فصل دوازدهم: بیماری های شایع طبی و جراحی
• فصل سیزدهم: جفت سرراهی و دکولمان
• فصل چهاردهم: مرده زایی
• فصل پازدهم: عوارض لییر (دیستوشی)
• فصل شانزدهم: عوارض وضع حمل

بخشی از فصل اول در زیر پیوست شد.

مراقبت های Prenatal

مراقبت های پریناتال به معنی مراقبت های قبل از زایمان و در حین زایمان در زنان باردار است. این مراقبت ها ۲ هدف عمده را به دنبال می کنند

1. پیدا کردن خطرات دوران بارداری
2. رفع کردن خطرات در صورت امکان

قبل از بارداری بررسی تیروئید و پستان ضروری است. ماموگرافی طی بارداری و ۶ ماه اول شیردهی حساسیت پائینی برای بررسی پستان دارد. جهت بررسی تیروئید طی بارداری FT4, TSH باید درخواست کرد. پاپ اسمیر انجام شود.

خطرات دوران بارداری: خطرات دوران بارداری به ۲ گروه عمده تقسیم می شود:

A. خطرات غیر قابل تغییر: مثلا قد کوتاه مادر، نژاد، سن، سطح تحصیلات، ژنتیک و تا حدودی BMI
B. خطرات قابل تغییر: شامل موارد زیر است:

1. الگوی تغذیه: پرخوری، بی اشتهایی عصبی، BMI نامطلوب و چاقی مفرط. این موارد باید تا حد امکان قبل از شروع بارداری رفع شود.
2. بیماری های داخلی کنترل نشده مثل دیابت، آسم، صرع، اختلالات تیروئید، فنیل کتونوری و فشار خون
3. داروها: داروهای تراتوژن منع مصرف دارند. هر چند که اغلب داروها بر خلاف تصور عوام در طول بارداری safe هستند. نمونه هایی از داروهای تراتوژن عبارتند از: مهار کننده های ACE که باعث آپلازی و هیپوپلازی کلیه جنین و الیگوهیدرآمنیوس شدید می شود. داروهای ضد تشنج (به جز چند داروی جدید مثل لاموتریژین و گاباپنتین)، ایزوترتینوئین خوراکی (آکوتان) و وارفارین.
4. بیماری های اندمیک: مثلا در مناطقی که برای سل اندمیک است (افغانستان و مناطق شرقی ایران) قبل از حاملگی PPD و CXR انجام می شود.
   بهتر است در ویزیت پیش از بارداری وضعیت ایمنی بیمار در برابر سرخجه و آبله مرغان و CMV و توکسوپلاسموز و هپاتیت مشخص گردد، در صورت نیاز واکسن آنفلوآنزا بی خطر است. نکته: می توان یک ماه بعد از واکسیناسیون سرخجه اجازه بارداری به فرد داد.
5. ضایعات پستان و سرویکس در خانم هایی که ظرف یک سال گذشته پاپ اسمیر انجام نداده اند بهتر است پاپ اسمیر هم بگیرند زیرا ارزیابی اختلالات پاپ اسمیر قبل از حاملگی آسان تر است. خانم های بالای ۳۵ سال باید حتما یک ماموگرافی داشته باشند. چون بر اثر بارداری و شیردهی به علت تغییر دانسیته تا 2.5 سال امکان ارزیابی پستان وجود ندارد (حساسیت ماموگرافی مشخصا در طی بارداری و تا ۶ ماه بعد از شیردهی کاهش می یابد. در صورت وجود سابقه خانوادگی سرطان پستان قبل از یائسگی، ماموگرافی در سنین پایین تر انجام می گیرد.
6. مشکلات دندان و لثه ها: وجود عفونت دندان و لثه، می تواند باعث زایمان زودرس و سایر خطرات بارداری (TUGR و…) شود و بهترین زمان درمان آنها قبل از لقاح است. انجام عملیات دندانپزشکی با تجویز حداقل مقدار ماده بی حسی بلامانع است.
7. پوست بیمار: جهت بررسی ملانوم باید ارزیابی گردد.
8. عادات پر خطر: مصرف الکل، سیگار، اپیوئیدها باید ترک شوند و عوامل خطر اجتماعی شامل مخاطرات شغلی ( تماس با سموم مثل جيوه و آزبست و حشره کش ها و..) مخاطرات خانگی و خشونت های خانوادگی باید تا حد امکان حذف شود.

نکته: بوسیله برچسب نیکوتین می توان در ترک سیگار به مادر کمک کرد. استعمال سیگار خطر IUGR را که عمده ترین خطر سیگار در بارداری است ۴-۲ برابر افزایش می دهد چون سیگار باعث انقباض عروق جفتی و کاهش خونرسانی به جنین می شود.

نکنه: توصیه می شود در زنانی که قصد حامله شدن دارند، مصرف الكل قطع شود.

کنترل اندیکاسیون های بارداری:

• هایپرتانسیون ریوی
• سندرم آیزن منگر (در این موارد خطر مرگ مادر بالای ۵۰٪ و مرگ و میر جنین بالای ۴۰٪ است).

نکته: خطر عوارض حاملگی زیر در خانم بالای ۴۰ سال که قصد حاملگی دارد، بیشتر است:

1. زایمان زودرس
2. Low Brith Weight
3. مرگ جنین
4. افزایش ریسک C/S (چون با افزایش سن، رحم انقباضات خوبی ندارد و پاسخ آن به اکسی توسین هم ضعیف است).

اولین ویزیت پره ناتال:

برای زنانی که ویزیت پیش از لقاح نداشته اند، به محض تشخیص بارداری باید اولین ویزیت پره ناتال صورت گیرد. در زنانی که ویزیت پیش از لقاح داشته اند، زمان اولین ویزیت پریناتال، ۸ هفته بعد از آخرین پریود (۶ هفته بعد از لقاح) است. (مهم)

تشخیص و اثبات حاملگی:

برای تشخیص حاملگی در حال حاضر به جای استفاده از نشانه ها و علایم فرضی بارداری، در اولین اقدام؛ تست ادراری حاملگی انجام می شود. وجود 35mIU < hCG در نمونه ی ادرار اول صبح برای حاملگی بسیار اختصاصی است. سایر تست هایی که برای تأیید حاملگی بکار می روند عبارتند از:

• تست β-hCG سرمی مثبت
• تست FHR با سونوگرافی یا سمع (فعالیت قلب جنین باید تا هفته سوم پس از لقاح (حدود هفته ۵ بعد از LMP) قابل مشاهده باشد)

نکته: با استفاده از سونوی ترانس واژینال، می توان حاملگی داخل رحمی را با دیدن ساک حاملگی داخل دسیدوا وقتی که β-hCG به 1500IU می رسد، تأیید کرد. (gestatianal Sac-intradecidual sign)

توجه: سونوگرافی در اوایل بارداری به طور روتین برای اثبات حاملگی اندیکاسیون ندارد اما می تواند در موارد زیر بکار رود:

1. ارزیابی فردی که LMP خود را نمی داند
2. بیماران پرخطر از نظر حاملگی نابجا (EP)

وجود نشانه های سقط در کتاب جدید اختلاف نظر متخصصان زنان و رادیولوژیست ها در زمینه ضرورت انجام سونوگرافی در ۳ ماهه اول بخصوص در زنانی که LMP قابل اعتماد دارند برطرف شده و متخصصان زنان نیز معتقدند بهتر است در همه زنان سونوگرافی در اواخر ۳ ماهه اول انجام شود چون فایده مهم سونوگرافی تعیین سلامت حاملگی و نوع حاملگی ورد آنومالی های جنین است.

سونوگرافی ۲ نوع دارد:

1. (TAS) Trans Abdominal
2. (TVS) Trans Vaginal

ترانس ابدومینال را از روی شکم و ترانس واژینال را توسط یک پروب بلند از راه واژن انجام می دهند و چون پروب نزدیک رحم و تخمدان ها است از دقت بالایی برخودار است. اما روش ارجح تشخیصی برای مشکلات ژنیکولوژیک و در ۳ ماهه اول (۱۴ هفته اول) حاملگی، سونوگرافی trans – vaginal است. پس از ۳ ماهه اول حاملگی چون رحم تبدیل به یک ارگان شکمی می شود دقت سونوگرافی ترانس واژینال در بررسی حاملگی کاهش می یابد.

یافته های سونوگرافی:

1. ساک حاملگی: به صورت حفره ای سیاه و یک رینگ سفید (واکنش دسیدوایی) با دیواره ی منظم در اطرافش در اندومتر دیده می شود. در مواردی که تجمع مایع آزاد در رحم وجود داشته باشد، یک رینگ اکوی آزاد (Free) در رحم دیده می شود اما آنچه برای اثبات وجود ساک حاملگی ارزشمند است حلقه سفید رنگ اطراف آن است.
2. سن حاملگی: سن حاملگی را می توان به کمک میانگین قطر ساک در سونوگرافی (MSD) تعیین کرد. در سه ماهه اول حاملگی، سن حاملگی با LMP و طول سری – دمی (C.R.L) یکی است. CRL در سه ماهه اول ارزش دارد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مجموعه سوالات کاردانی به کارشناسی مامایی

⇐ سوالات آزمون استخدامی مامایی با پاسخ تشریحی

⇐ کتاب بهداشت و تغذیه مادر و کودک