ساختار فاضلابروها

ساختار فاضلابروها

انواع فاضلابروها

فاضلابرو یک مجرا یا زهکش زیرزمینی است که فاضلاب از میان آن تا نقطه تخلیه یا دفع حمل می شود.

فاضلابرو اصلی فاضلابرویی است که فاضلاب را از بسیاری از فاضلابروهای انشعابی دریافت می کند و برای یک منطقه تحت پوشش بزرگ نقش خروجی را دارد. فاضلابرو انشعابی یا فاضلابرو نیمه اصلی فاضلابرویی است که فاضلاب را از یک منطقه نسبتا کوچک که معمولا شامل چند فاضلابرو فرعی است دریافت می کند و به یک فاضلابرو اصلی تخلیه می نماید.

فاضلابرو فرعی فاضلابرویی است که فاضلاب را مستقیما از منازل جمع آوری می کند. این فاضلابرو اولین مرحله جمع آوری فاضلاب را نشان می دهد. فاضلابروهای مجزاه فاضلابروهایی هستند که تنها فاضلاب های خانگی و صنعتی را حمل می کنند.

زهکش های سیلاب زهکش هایی هستند که آب باران را از پشت بامها و سطوح خیابانها حمل می کنند. فاضلابروهای مشترک فاضلابروهایی هستند که هم فاضلاب و هم سیلاب را حمل می کنند.

فاضلابرو منزل (یک زهکش) لوله ای است که فاضلاب را از ساختمان تا فاضلابر و خیابان حمل میکند. فاضلابرو فروافتاده بخشی از فاضلابرو است که پایین تر از بخش های مجاور ساخته می شود تا از زیر یک مانع بگذرد.

این فاضلابرو تحت نیروی ثقل جریان را در حالت پر انتقال میدهد. شاه لوله فاضلاب فاضلابرویی است که فاضلاب را از شبکه های جمع آوری دریافت میکند و به نقطه تخليه نهایی یا تصفیه خانه هدایت می کند. فاضلاب رو سرریز یا فاضلابرو اضطراری فاضلابرویی است که برای حمل جریان بیش از ظرفیت فاضلابرو موجود ساخته می شود.

جنس فاضلابروها

فاضلابروها ممکن است از: ۱) آزبست سيمان، ۲) بتون ساده یا مسلح، ۳) سفال لعابدار، ۴) آجر، ۵) چدن، ۶) فولاد، یا ۷) پلاستیک ساخته شوند. به هنگام انتخاب جنس فاضلابرو، فاکتورهای زیر باید به دقت در نظر گرفته شوند:

الف) بازده هیدرولیکی

جنسی که انتخاب می شود بایستی به گونه ای باشد که ضریب مانینگ تا حد امکان پایین باشد تا از لحاظ هیدرولیکی سطح مؤثری در دسترس باشد.

ب) مقاومت در برابر سایش

فاضلاب در حال جریان ممکن است حاوی جامدات زیادی از جمله ذرات شن و ماسه باشد. در سرعت بالا به دلیل سایش کف فاضلابرو فرسودگی جنس فاضلابرو روی میدهد. جنس فاضلابرو باید در برابر سایش مقاومت بالایی داشته باشد تا بتواند بیشتر عمر کند.

پ) مقاوم در برابر خوردگی

ترکیب فاضلاب ممکن است به گونه ای باشد که جنس فاضلابرو دستخوش خوردگی گردد. جنس فاضلابرو باید در برابر خوردگی مقاومت کافی داشته باشد تا بتواند بیشتر عمر کند.

ت) توان پایداری

فاضلابروها معمولا در زیر زمین کار گذاشته میشوند و بنابراین در برابر نیروهای خارجی از جمله وزن خاک روی فاضلابرو (بار مرده) و بارهای وسایل نقلیه (بارهای زنده) قرار داشته باشند. جنس فاضلابرو بایستی به اندازه کافی توانایی مقاومت در برابر تمام این نیروهای خارجی را داشته باشد.

ث) دوام

جنس فاضلابرو بایستی آنقدر بادوام باشد که هزینه تعویض پی در پی آن کم باشد.

ج) هزینه

هزینه جنس فاضلابرو بایستی آنقدر کم باشد که در هزینه ساخت آن صرفه جویی شود.

چ) وزن

وزن فاضلابرو بایستی آنقدر سبک باشد که بتواند به آسانی جابه جا شود و هزینه های حمل و نقل اش نیز کم باشد.

ح) نفوذناپذيری

جنس فاضلابرو بایستی نفوذناپذیر باشد و نبایستی امکان نشت فاضلاب را از فاضلابرو فراهم آورد.

فاضلابر و آزبست سیمان

این لوله های فاضلاب از مخلوط لیف آزبست، سیمان و سیلیکا ساخته می شوند. لیف آزبست نقش یک ماده تقویت کننده را دارد. مخلوط این اجزاء در زیر فشار به یک ماده همگن فشرده تبدیل می شود. این لوله ها در اندازه های مختلف از ۷۵mm تا mm ۵۰۰ قطر و ۳تا ۴m طول در بازار وجود دارند.

مزایای فاضلابروهای آزبست سیمان

الف) توانایی پایداری قابل ملاحظه در برابر فشارهای داخلی

ب) سبکی وزن

پ) برش و اتصال راحت

ت) مقاومت خوب در برابر نمک ها و مواد خورنده دیگر موجود در فاضلاب

ث) سطح داخلی نسبتا صاف

معایب فاضلابروهای ازبست سیمان

الف) شکنندگی و ضعف در برابر نیروهای وارده

ب) استحکام ساختاری کم در برابر نیروهای سنگین خارجی

پ) حساسیت در برابر خوردگی گوگردی

فاضلابر و بتون سیمان ساده یا مسلح

لوله های بتون سیمان ساده برای (قطرهای کوچک) یا مسلح هستند. لوله های بتون سیمان ساده در قطرهای mm ۸۰ تا mm ۴۵۰ با ضخامت های ۲۵mm تا ۳۵mm استفاده می شوند. همان گونه که در شکل ۱ نشان داده شده است برای قطرهای بزرگتر، این لوله ها مسلح می شوند. به منظور مسلح شدن لوله های بتونی میلگردها در طول و عرض میان دیواره لوله ها به شکل حلقه یا قفس بیضی شکل کار گذاشته می شوند.

الگوی میلگردها در شکل ۱ الف تا قطر mm ۸۰۰ و برای زمانی که لوله تنها در برابر فشار داخلی قرار دارد مناسب است در حالی که الگوی شکل آب برای لوله های با قطر بزرگتر به ویژه هنگامی که در برابر فشارهای داخلی و نیز خارجی قرار دارند مناسب است. الگوی شکلاپ از قفس های بیضی شکل (به جای حلقه ها) استفاده می کند و برای لوله های بزرگی که تنها در برابر فشارهای خارجی هستند مناسب است. این الگو برای فاضلابروها مناسب تر است.

مزایای فاضلابرو بتون سیمان

الف) لوله های بتون سیمان مقاومت یکسانی را در برابر فشارهای داخلی (ناشی از فاضلاب) و فشارهای خارجی دارند. بنابراین، این لوله ها می توانند هم تنش های کششی و هم تنشهای فشاری را تحمل کنند.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• معایب فاضلابروهای بتون و سیمان
• خوردگی تاج
• روش های کاهش خوردگی تاج
• فاضلابروهای سفالی لعابدار
• مزایای لوله های لعابدار
• معایب لوله های لعابدار
• فاضلابروهای آجری
• فاضلابروهای چدنی
• فاضلابروهای فولادی
• فاضلابروهای پلاستیکی
• شکل فاضلابروها
• زهکش های آب باران
• و …

حتما بخوانید:

⇐ مبانی فنی و معیارهای طراحی شبکه های جمع آوری فاضلاب

⇐ برآورد تولید فاضلاب

⇐ انواع شبکه های جمع آوری فاضلاب