اصول گندزدایی و ضدعفونی (نظافت)

اصول گندزدایی و ضدعفونی (نظافت)

فرمت: PPT   تعداد صفحات: 69

اهمیت گندزدایی و ضدعفونی

عفونت های بیمارستانی بعنوان یکی از عوامل عمده مرگ و میر در بخش های ویژه (سوختگی، ICU، بخش های نوزادی و …) محسوب می شود. و از طرفی می تواند سبب انتقال بیماری های عفونی به دیگران (کارکنان، همراهان و سایر افراد جامعه ) گردد.

لذا به منظور کنترل آلودگی های محیط (سطوح وسایل و دستگاه ها، سطوح و فضاهای اماکن درمانی و …) و کاهش خطر ایجاد میکروب های مقاوم و استفاده کمتر از آنتی بیوتیک ها و اثر بخشی آنها، کاهش مرگ و میر و هزینه ها، کاربرد مناسب گندزدا در بیمارستان و مراکز درمانی ضرورت دارد.

تعاریف:

گندزدایی (Disinfection): حذف اکثریت یا همه میکروارگانیسم های پاتوژنی که بر روی اشیاء بی جان وجود دارند به جز اسپور باکتری ها (سطوح بی جان مانند اماکن مسکونی، البسه و ظروف، آب، سبزی و …)

ماده گندزدا  (Disinfectant): ماده ای است كه براي كم كردن بار ميكروبي از روي سطوح بي جان و اجسام بكار برده مي شود.

ضدعفونی (Antisepsis):  بکارگیری ماده ای برای نابود کردن یا مهار میکروارگانیسم ها در پوست یا بافت های زنده (در مورد سطوح زنده بکار میرود).

ماده ضد عفونی کننده (Antiseptic): ماده ای است كه بازدارنده فعاليت ارگانيسم ها از روي بافت هاي زنده است. غلظت ضدعفونی کننده ها بایستی کمتر از گندزداها باشد تا از آسیب به بافت ها جلوگیری شود. به همین دلیل ضدعفونی کننده ها نسبت به گندزداها سمّیت کمتری دارند.

تعريف سترون سازي يا استريليزاسيون: حذف يا نابودي كامل تمام انواع ميكروبها( كه شامل اسپور باكتريها نيز انجام مي شود) كه طي فرآيند شيميايي يا فيزيكي در داخل بيمارستان.

سطوح گندزدایی

سطح بالا H.L.D) High Level Disinfectant): در این فرآیند تمام میکروارگانیسم ها از جمله باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها، و … (در کلیه اشکال فعال و غیر فعال) بجز انواع مختلف اسپور باکتری ها در مدت زمان مواجهه با ماده گندزدا از بین می روند. (گلوتارآلدنید، پراستیک اسید، کلرین دی اکسید، پراکسید هیدروژن، فرمالدئید، هیپوکلریت سدیم و … مواردی از این گروه می باشند.)

سطح متوسط I.L.D) Intermediate Level Disinfectant): در این فرآیند تمام باکتری های رویشی (حتی مایکو باکتریوم توبرکولوزیس)، ویروس های پوشش دار و قارچ ها از بین میروند. (الکل ها 90% تا 70% – ترکیبات کلرین، برخی از ترکیبات فنلی و ید مواردی از این گروه می باشند).

سطح پايين (L.L.D) Low Level Disinfectant): در این فرآیند باکتری های رویشی ( به جز توبرکولوز)، ویروس های پوشش دار و بعضی از ویروس های بدون پوشش و بعضی از اسپور قارچ ها را از بین می روند. (برخی از ترکیبات فنلی و یده مواردی از این گروه می باشند.)

انتخاب روش گندزدایی:

1-  بر مبنای کاربرد وسیله، سطوح و احتمال تماس آن با میکروارگانیسم ها

حساس (Critical): وسایلی است که با خون یا بافت استریل یا سیستم عروقی بدن در تماس مستقیم می باشد و قبل از استفاده باید حتما استریل شوند. (سوزن ها، كاتترهاي عروقي، لوازم جراحي، كاتترهای ادراری، …)

نیمه حساس (Semicritical): وسایلی است که با پوست آسیب دیده و یا غشاهای مخاطی تماس دارند ولی وارد آنها نمی شوند و قبل از استفاده باید با مواد گندزدای High Level  گندزدایی گردند و نیاز به استریل کردن ندارند. (آندوسكوپ ها، لوله تراشه ،..)

غیرحساس Non-critical : وسایلی است که فقط با پوست سالم در ارتباط می باشند و قبل از استفاده باید بر حسب مورد توسط آب یا آب و مواد شوینده تمیز شوند. (گوشي معاينه، كاف فشارسنج، الكترودهاي ECG، …)

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پاورپوینت مشاهده کنید.

• خصوصيات ضد عفونی کننده ها و گندزداها
• اقدامات ضروری قبل از عمل گند زدایی و استریلیزاسیون
• دستورالعمل کلی در مورد کاربرد گندزداها و ضدعفونی کننده های شیمیایی
• نکات ايمنی در هنگام کار با گندزداها
• مواد گندزدا و ضدعفونی کننده سطوح (میکروبک، سایاسپت اچ – پی، سپتی سورفیس، سارفوسپت 1 و 2، آب ژاول (هيپوكلريت سديم)،
• ضدعفونی کننده ابزار (سایاسپت – اچ آی، پرسیدین آر- یو، سپتی سیدین توربو، هلومد فوته، کرسولکس)
• دستورالعمل استفاده از الكل اتيليک %70
• طبقه بندي بیمارستان از لحاظ آلودگی
• دستورالعمل شست و شو (نظافت کف زمین، دیوارها، نظافت حمام و توالت ها، نظافت سینک ها و محل شستن دست ها و … )
• رفع آلودگی ناشی از پاشیده شدن خون و مواد آلوده بدن در محیط
• دستورالعمل استفاده از صابون مايع
• مدیریت پسماند
• و …

حتما بخوانید:

⇐ روش های گندزدایی و ضدعفونی ابزار و محیط کار

⇐ انواع ضد عفونی کننده ها و کاربرد آنها

⇐ گندزداهای محیط Environmental Disinfectants