آموزش بهداشت در خانه بهداشت
آموزش بهداشت در خانه بهداشت
آموزش بهداشت در خانه بهداشت
مقدمه
آموزش بهداشت اولین جزء مراقبت های بهداشتی اولیه و یکی از مهم ترین وظایف کارکنان بهداشتی (بهورزان) است. باید دانست که آموزش بهداشت همواره به دنبال تغییر رفتار در مردم حاصل می شود. به عبارت دیگر، آموزش بهداشت فرایندی است که در آن افراد و گروههای مختلف مردم یاد می گیرند رفتاری داشته باشند که موجب حفظ، ارتقاء یا باز گرداندن تندرستی شان گردد. در عین حال توجه داشته باشید که منظور از فرایند، مجموعه فعالیت هایی است که به منظور تحقق اهداف از پیش تعیین شده انجام می گیرند. نکته حائز اهمیت در بحث فوق این موضوع است که گروههای مختلف مردم در مقابل آموزش بهداشت واکنش های گوناگونی را نشان می دهند. به طوری که ممکن است عده ای از آنها به راحتی آموزش را دریافت کرده و تغییر صحیح بهداشتی را در خود و رفتارشان ایجاد نمایند. بر عکس عده ای نیز هستند که دیرتر آموزشی را می پذیرند و اقدام به تصحیح رفتار نادرست خویش می کنند. بنابراین باید دانست که در مواقع متفاوت چگونه باید عمل کرد. در مجموع این گونه به نظر می رسد که همیشه می توان با داشتن یک ارتباط خوب و پسندیده با مردم، بیان و گفتار واضح و روشن، گوش کردن و توجه نمودن به حرف مردم و در نهایت با انجام یک سری سلسله مراحل قادر خواهیم بود که شاهد تغییر رفتار باشیم. این مراحل عبارتند از:
- احساس نیاز به تغییر
- عبور از موانع
- نیاز به آموزش بهداشت و کسب اطلاعات
یکی از مهمترین مراحل در آموزش بهداشت، تعیین گروه هدف و سپس تهیه و تنظیم محتوا و روش آموزشی بر اساس خصوصیات و نیازهای گروه هدف می باشد. از آنجایی که بهورزان خانه بهداشت عملا از زمان شروع کار خود با اقشار مختلفی از جمله اطفال، زنان باردار، زنان واجد شرایط تنظیم خانواده، کسبه های روستا و غیره روبرو هستند. پس لازم است که آموزش های بهداشتی ارائه شده از سوی بهورزان نیز در رابطه با هر کدام از این افراد باشد. با توجه به بالا بودن حجم کاری بهورزان و کمبود زمان، وقت، هزینه، منابع لازم است بهورز اولویت های آموزشی منطقه تحت پوشش را شناسایی نماید. برای همین منظور در زیر به بررسی اهمیت نیازسنجی آموزشی و روش نیازسنجی آموزشی اشاره شده است.
نیازسنجی آموزشی سلامت
نیازسنجی
نیاز مفهومی چند بعدی است که درک کامل آن مستلزم جامع نگری است. با این حال کامل ترین تعریف ارائه شده در مورد نیاز تحلیل شکاف یا فاصله (وضعیت موجود با وضعیت مطلوب یا آنچه هست آنچه باید باشد) است. وجه تمایز نیاز با نیاز سنجی اولویت بندی کردن نیازها پس از استخراج آنها در نیازسنجی است. بنابراین، نیازسنجی فرایندی نظام دار برای شناسائی فاصله بین وضع موجود با وضع مطلوب یا آنچه باید باشد با آنچه هست و سرانجام تعیین اولویت ها برای اقدام و اجرا است.
اهمیت نیازسنجی
اکثر اوقات مجریان بدون شناخت کافی از نیازها و مشکلات مردم برنامه هایی را برای آنها تدارک دیده و به شکل دستوری و آمرانه اجرا می کنند. در نتیجه برنامه ها موفقیت مورد انتظار را به دست نمی آورند. از طرف دیگر محدودیت منابع همواره لزوم پرداختن به اولویت ها را یاد آور می شود. به عبارت دیگر، به دست آوردن اولویت ها به دلیل جذب بیشترین مخاطب و افزایش استقبال آنها برای مشارکت در انجام مداخله با هدف حل یا کاهش مشکل، موجب بهره وری بیشتر از منابع و ارتقاء اثرات مداخله می گردد. نیازسنجی بهداشتی نیز روشی است که در آن مسائل و مشکلات بهداشتی مردم به طور واقعی و از نزدیک بررسی و شناسائی شده و این مسائل بر طبق معیارهایی که منجر به ارتقاء بهره وری شوند اولویت بندی شده و برای اجرا انتخاب می شوند.
مراحل نیازسنجی بهداشتی
- مرحله اول: آماده سازی تیم نیازسنجی بهداشتی منطقه
- مرحله دوم: ارائه اطلاعات و آمار بهداشت منطقه به اعضای تیم نیازسنجی و تصمیم گیری درباره سایر اطلاعات مورد نیاز و روش های جمع آوری آنها
- مرحله سوم: تعیین و اولویت بندی کردن مشکلات بهداشتی منطقه
- مرحله چهارم: تعيين گروه گروه های هدف بالقوه و علل رفتاری و غیر رفتاری مشکلات بهداشتی اولویت دار
- مرحله پنجم: بازنگری گروه هدف بالقوه و تعیین گروه ها / گروه های هدف اختصاصی
- مرحله ششم: اقدام برای برنامه ریزی مداخلات مناسب برای گروه های هدف اختصاصی
مرحله اول: آماده سازی تیم نیازسنجی مشکلات بهداشتی
کلیه برنامه های ارتقاء سلامت باید بر پایه مشارکت گسترده افراد جامعه و از طریق کار گروهی طراحی و اجرا شوند. افرادی از جامعه که تحت تاثیر مشکل بهداشتی قرار می گیرند می توانند در حل مشکل نیز اثر مثبت یا منفی داشته باشند. بنابراین، در برنامه ریزی نیازسنجی مشکلات بهداشتی نیز طراحی کار گروهی با حضور افراد علاقه مند به مسائل بهداشتی اولین مرحله می باشد. کار گروهی می تواند با به اشتراک گذاری تجارب زندگی و پرداختن به دغدغه های جامعه به حل مسائل بهداشتی کمک کند. با این دیدگاه برای نیازسنجی مشکلات بهداشتی تیم های نیازسنجی پیش بینی شده که دارای رئیس و دبیر بوده و ترکیب سایر اعضاء آن در سطوح مختلف متفاوت است.
گام های اجرایی مرحله اول
- رئیس تیم نیازسنجی با همکاری دبیر تیم باید اقدام به شناسایی افرادی نماید که طبق دستورالعمل باید در ترکیب تیم نیازسنجی حضور داشته باشند.
- رئیس تیم نیاز سنجی پیش از تشکیل اولین جلسه مطالب آموزشی تدوین شده مورد نیاز برای افزایش آگاهی و مهارت های لازم در اعضای تیم به منظور استخراج علمی و همه جانبه مشکلات بهداشتی منطقه توسط ایشان را فراهم می نماید.
- در اولین جلسه تیم نیاز سنجی رئیس تیم نیاز سنجی با استفاده از مطالب علمی تدوین شده اقدام به توانمندسازی کلیه اعضاء برای کسب آگاهی و مهارت های لازم در نیازسنجی مشکلات بهداشتی را می نماید
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.